Πώς αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι συνολικά, αλλά και ειδικότερα οι Έλληνες τι θα ψηφίσουν στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου; Ποιες προτεραιότητες είχαν; Φαίνεται ότι καθοριστικές παράμετροι ήταν ακρίβεια και η οικονομία. Κι αυτό έχει μία σημασία για να ερμηνεύσουμε τα πολιτικά μηνύματα της εποχής μας, διατηρώντας την αντίληψή μας μέσα σε ένα πλαίσιο πολιτικής όπως πάγια το αναγνωρίζουμε και όχι μέσα στην αντιπολιτική που μας απασχολεί ως αναδυόμενο φαινόμενο.

Τα στοιχεία τα έχουμε από το Ευρωβαρόμετρο που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το οποία εξετάστηκε η συμπεριφορά των ψηφοφόρων και οι κύριες προτεραιότητες των πολιτών της ΕΕ.

Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, η αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής (42%) και η οικονομική κατάσταση (41%) ήταν οι κύριες παράμετροι, όπως είπαμε για τις αποφάσεις των Ευρωπαίων πολιτών στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου του τρέχοντος έτους.

Είναι αξιοσημείωτο ότι τα ποσοστά αυτά είναι αισθητά μεγαλύτερα για την Ελλάδα (70% και 69% αντίστοιχα) καθώς και για την Κύπρο (47% και 56%).

Για το ένα τρίτο των ψηφοφόρων πανευρωπαϊκά (34%) η διεθνής κατάσταση ήταν επίσης ένα θέμα που τους ώθησε να πάνε στην κάλπη, ενώ παρόμοιο ποσοστό αναφέρει ως κίνητρο την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου (32%). Όχι άσχημα.

Στην Ελλάδα, στην τρίτη θέση των θεμάτων που παρότρυναν τους πολίτες να ψηφίσουν (με ποσοστό 40%) βρίσκεται η κοινωνική προστασία, η πρόνοια και η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, ενώ τη διεθνή κατάσταση ανέφερε 37% των ερωτηθέντων. Κι αυτό έχει επίσης το ενδιαφέρον του για το πώς δομείται μία πολιτική επιλογή.

Ας σημειωθεί ακόμα ενδεικτικά ότι μεταξύ όσων δεν ψήφισαν, απάντησαν ότι το κόστος ζωής (46%) και η οικονομική κατάσταση (36%) θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κίνητρα ώστε να συμμετάσχουν στις εκλογές.

Αυτά τα στοιχεία ώθησαν την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρ. Μέτσολα να σχολιάσει: «τις προσεχείς εβδομάδες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζει ενδελεχώς τη σύσταση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα αντιμετωπίσει τα ζητήματα που αποτελούν προτεραιότητα για τους πολίτες: το κόστος ζωής, η κατάσταση της οικονομίας μας, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η μετανάστευση και η ασφάλεια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συνεχίσει να εργάζεται για να ακούγεται η φωνή των πολιτών στην ΕΕ».

Θα δούμε. Τα λόγια είναι εύκολα και πολλά στους διαδρόμους των Βρυξελλών. Στην πράξη έχει σημασία τι γίνεται. Γιατί είναι φανερό ότι οι συνθήκες ζωής τους είναι που προβληματίζουν και κινητοποιούν τους πολίτες έστω κι όταν βρίσκονται πάνω από την κάλπη. Είναι το κοινωνικό ζήτημα που ωθεί την πολιτική και όχι μία αόριστη κατάσταση απόστασης από τα πραγματικά προβλήματα και απομάκρυνσης από την πολιτική. Που επιζητά τι; Απόσταση υπάρχει προφανώς από την πολιτική και καταγράφεται και με την αποχή από τις εκλογές που είναι πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Δεν συνιστά όμως και αντιπολιτική. Γιατί στην πράξη, η στροφή προς τα ακροδεξιά, όσο τρομακτική μπορεί να είναι σε μία Ευρώπη που βυθίστηκε στο σκοτάδι όταν κυριάρχησαν ακροδεξιές και φασιστικές δυνάμεις, μια πολιτική επιλογή συνεχίζει να είναι. Η ακροδεξιά υπόσχεται ότι θα λύσει τα κοινωνικά προβλήματα. Όπου όμως ανέλαβε την εξουσία δεν το έκανε, αντίθετα προκάλεσε νέες κοινωνικές εντάσεις και υιοθέτησε συχνά το μοντέλο της νεοφιλελεύθερης οικονομίας των αγορών. Και φυσικά η ακροδεξιά επιτίθεται στη δημοκρατία και τη θεσμική υπεράσπιση των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων.

Το καμπανάκι συνεπώς που ηχεί, δείχνει προς την ανάγκη η κυρίαρχη πολιτική να ενδιαφερθεί για τα ζωτικά προβλήματα των πολιτών σήμερα και να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα των κοινωνιών καλύπτοντας ως βάση τουλάχιστον τις βιοποριστικές ανάγκες των ανθρώπων και τη θεσμική θωράκιση της δημοκρατίας. Δεν υπάρχει κοινωνία χωρίς ευημερούντες ανθρώπους και αυτό είναι μία μείζονα πολιτική πρόκληση για τις δημοκρατίες μας σήμερα.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr