Την απόλυτη πεποίθησή της ότι η σημερινή εκδήλωση στη Βίτσα για την απόδοση του τίτλου εγγραφής του Ζαγορίου ως Πολιτιστικό Τοπίο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco αποτελεί την απαρχή μίας νέας, μακράς και επίπονης διαδικασίας υποχρεώσεων διατήρησης του τίτλου αυτού και όχι το τέλος της διαδρομής, εξέφρασε από τα Ιωάννινα, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

Μιλώντας αποκλειστικά στο ITV η κα Μενδώνη σημείωσε πως η τελετή του Σαββάτου σηματοδοτεί το τέλος της πρώτης φάσης, από την άλλη όμως πρόσθεσε πως από την επομένη κιόλας ημέρα θα πρέπει να συνεχιστεί η σκληρή δουλειά για την υλοποίηση όλων εκείνων που αναφέρονται στο διαχειριστικό σχέδιο και στην προγραμματική σύμβαση μεταξύ Υπ.Πο, Περιφέρειας Ηπείρου και Δ. Ζαγορίου.

Σε κάθε περίπτωση η πρώτη εγγραφή Πολιτιστικού Τοπίου στον πιο προβεβλημένο κατάλογο της ανθρωπότητας, σε αυτόν της Unesco, αποτελεί μία τεράστια επιτυχία, μία ακόμη μεγαλύτερη τιμή και πάνω απ’ όλα μία μεγάλη ευθύνη για τη διατήρηση και την ανάπτυξη αυτής της ταυτότητας.

«Θα γιορτάσουμε το τέλος της πρώτης φάσης μίας μακράς και επίπονης διαδικασίας που ξεκίνησε το 2014 επί υπουργίας του Προέδρου της Βουλής κ. Τασούλα στο Υπ. Πολιτισμού και η οποία δυστυχώς διεκόπη την περίοδο 2015-2019. Ξαναπιάσαμε το νήμα ξανά τον Αύγουστο του 2019 ετοιμάσαμε το φάκελο που κατατέθηκε το 2022 για να φτάσουμε στην αναγνώριση και ένταξη του Ζαγορίου τον Σεπτέμβριο του 2023.

Από αύριο κιόλας (σ.σ σήμερα) ξεκινά μία σκληρή δουλειά για να γίνουν όσα αναφέρονται στο διαχειριστικό σχέδιο και την προγραμματική σύμβαση. Μιλάμε για επιπλέον προστασία περιοχών, αποκαταστάσεις μνημείων, μονοπατιών, νέες κηρύξεις περιοχών προστασίας και άλλα. Όμως, το πιο σημαντικό είναι πως πρόκειται για την πρώτη εγγραφή Πολιτιστικού Τοπίου στον κατάλογο της Unesco. Μία περιοχή που συνδυάζει ένα μοναδικό πολιτιστικό περιβάλλον με μίξη βυζαντινών και οθωμανικών στοιχείων αλλά και νεώτερης αρχιτεκτονικής, σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον που οφείλουμε το διατηρήσουμε αναλλοίωτο», τόνισε η κα Μενδώνη.

Το ισχυρό brand name

μαζί με το Γεωπάρκο

Η υπουργός Πολιτισμού ρωτήθηκε στη διάρκεια της συνέντευξης που παραχώρησε στο ITV και για το εάν η «παρουσία» της Unesco στην περιοχή ήδη με το Γεωπάρκο Βίκου – Αώου μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά στην προσπάθεια της αναγνωρισιμότητας του Ζαγορίου.

«Η περιοχή έχει αποκτήσει πια ένα πολύ ισχυρό brand name που επαυξάνει συνεχώς την αναπτυξιακή της δυνατότητα. Το Γεωπάρκο είναι ένα επιπλέον κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής, ένα φυσικό αγαθό που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά. Εμείς πλέον οφείλουμε σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο να τα προβάλλουμε συνδυαστικά για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων», ανέφερε η κα Μενδώνη.

Η ωριμότητα

της τοπικής κοινωνίας

Τα επόμενα βήματα μετά την απόδοση του τίτλου εγγραφής της Unesco προβλέπουν ένα διάστημα τριών περίπου ετών για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για τη διοικητική λειτουργία του γραφείου στο Ζαγόρι και τον απαραίτητο συντονισμό των ενεργειών. Ο πρώτος περιοδικός έλεγχος από το Κέντρο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco προβλέπεται σε διάστημα 8-10 ετών.

«Είμαστε ωστόσο σε πολύ καλό δρόμο. Θα υπάρξουν κάποιοι περιορισμοί όμως τα συγκριτικά πλεονεκτήματα για την περιοχή είναι πολλά περισσότερα από τους όποιους περιορισμούς», τόνισε η κα Μενδώνη που επιφύλαξε ένα εγκωμιαστικό σχόλιο για την τοπική κοινωνία. «Μας έχει εκπλήξει θετικά η ωριμότητα της τοπικής κοινωνίας να ανταποκριθεί και να συμβάλλει στις απαιτήσεις που υπήρχαν εξαρχής. Θεωρώ, ότι η τοπική κοινωνία και οι φορείς της έχουν υιοθετήσει την υπεραξία του σήματος και δεν ανησυχώ ότι θα χαθεί κάτι στην πορεία. Το Ζαγόρι κέρδισε επάξια την εγγραφή του στην Unesco και θα τη διατηρήσει χωρίς προβλήματα».

Το 2026 η υποψηφιότητα

της Αρχαίας Νικόπολης

Τέλος, η κα Μενδώνη ρωτήθηκε εάν θα μπορούσε κάποια στιγμή στο μέλλον να συνταχθεί ένας φάκελος με πιθανή υποψηφιότητα ένταξης της Καστροπολιτείας των Ιωαννίνων στον κατάλογο της Unesco, εκφράζοντας την άποψη, ότι σε θεωρητικό επίπεδο θα μπορούσε να γίνει, πλην όμως θα πρέπει να ισχύουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

«Για την πιθανή προοπτική της Unesco πρέπει να πω, ότι κάθε χώρα δικαιούται να κάνει ετησίως μία πρόταση υποψηφιότητας προς ένταξη. Το 2025 θα υποβληθεί ο φάκελος για τα Μινωικά ανάκτορα και το 2026 ο φάκελος για την Αρχαία Νικόπολη. Εκείνο που απαιτείται σε κάθε περίπτωση, είναι η ολοκλήρωση των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ωστόσο, αν το βάλουμε όλοι στο μυαλό μας, δε σημαίνει ότι δε μπορούμε να προετοιμαστούμε για κάτι τέτοιο σε μία μεσομακροπρόθεσμη προοπτική όμως», δήλωσε η κα Μενδώνη.

Η εκδήλωση

Η εκδήλωση απόδοσης του τίτλου εγγραφής στην Unesco θα πραγματοποιηθεί σήμερα Σάββατο στις 18.30 και εκτός του Πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη, θα παραστούν και θα πραγματοποιήσουν ομιλίες, ο Πρόεδρος της Βουλής Κων. Τασούλας, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η υφυπουργός Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας Βασιλική Κασσιανίδου και αντιπροσωπεία της Unesco.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ