Την ώρα που στην Ελλάδα συζητάμε για το κράτος δικαίου ή τους θεσμούς της δημοκρατίας, όπως κάνουν και σε άλλες χώρες στην Ευρώπη με διάφορες αφορμές και μορφές, υπάρχουν και πολιτικές δυνάμεις που δείχνουν να μην ενδιαφέρονται και τόσο. Είναι οι δυνάμεις της αντιπολιτικής και του λαϊκισμού, που προβάλλουν περισσότερο την εθνική απομόνωση και τον περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων, ς προϋποθέσεις για την οικονομική ανάκαμψη και την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της ακρίβειας και των ανισοτήτων.

Ας μην τις υποτιμάμε αυτές τις δυνάμεις. Ήδη σε πολλά κράτη, καταγράφουν πολύ υψηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις και αρκετοί αναμένουν να δουν και τα εκλογικά τους αποτελέσματα. Βρισκόμαστε μπροστά στο ενδεχόμενα, κόμματα που δεν πιστεύουν στη φιλελεύθερη ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή την υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων και της πολυπολιτισμικότητας, να βρεθούν κυρίαρχα στο εκλογικό σκηνικό. Η εμπειρία λέει ότι συνήθως τέτοια κόμματα στην κάλπη υποχωρούν ή ότι δεν βρίσκουν συμμάχους για να κάνουν κυβέρνηση, αλλά για τα πάντα υπάρχει και η πρώτη φορά.

Το βασικότερο πρόβλημα της πολιτικής σήμερα είναι ότι δεν μπορεί να απαντήσει σε θεμελιώδεις αγωνίες πολλών πολιτών. Το θέμα της ασφάλειας είναι καίριο. Όταν δεν εξηγείς τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας τότε μένεις χωρίς εξηγήσεις όταν ξεσπά και ένας πόλεμος στη Γάζα. Κι όταν εκτιμάς ότι η «εισαγόμενη» ακρίβεια θα αντιμετωπιστεί σύντομα και με μερικά επιδόματα, δεν πείθεις όταν όλοι καταλαβαίνουν ότι οι παγκόσμιες αγορές δεν πρόκειται να αλλάξουν υπέρ των καταναλωτών.

Είναι η λύση όμως η στροφή προς τον λαϊκισμό και την ακροδεξιά; Όχι προφανώς. Η Ευρώπη το έχει πληρώσει τραγικά με τη στροφή στον Μεσοπόλεμο προς τον ναζισμό και τον φασισμό.

Το σημαντικότερο όλων σε αυτή τη συγκυρία, είναι να αποδειχτεί η πολιτική ως μία πραγματική, αυθεντική γέφυρα δημοκρατίας που θα εκφράζει τις γνήσιες λαϊκές ανάγκες. Η υπεράσπιση της πολιτικής σήμερα μαζί με την μάχη κατά των ανισοτήτων μοιάζει να είναι από τα πιο προχωρημένα αιτήματα των ευρωεκλογών του Ιουνίου.

Όταν άνοιξε ο θησαυρός της γνώσης

Έχω προλάβει και τα χειρόγραφα στις εφημερίδες που κρατούσαν ως και τα μέσα του ’90 και αργότερα. Έγραφες στο χέρι ή στη γραφομηχανή και κάποιος άλλος τα δακτυλογραφούσε για να εισαχθούν σε κάποιο πρόγραμμα σελιδοποίησης. Αλλά ο ερχομός του ίντερνετ δεν ήταν τόσο ότι άλλαξε τον τρόπο που γράφαμε όσο ότι άλλαξε μία για πάντα και καίρια, τον τρόπο που διαβάζαμε και ερευνούσαμε. Ήταν μία πραγματική αποκάλυψη. Για μένα που έγραφα για σινεμά και θέατρο ή βιβλία στα 20 μου, το ότι μπόρεσα και βρήκα μία φιλμογραφία στο imdb ήταν απλώς μαγεία.

Οι αλλαγές στη συνέχεια ήταν ραγδαίες σε βαθμό που να μην μπορούμε να τις προλάβουμε και να νιώθουμε ότι είναι αυτονόητες, φυσικές. Ας σκεφτούμε μόνο τον ερευνητή και επιστήμονα και τι παράθυρο του άνοιξαν οι βάσεις δεδομένων και τα προσβάσιμα περιοδικά και δημοσιεύσεις.

Λέω, ότι αυτό που άλλαξε ήταν η ανάγνωση, γιατί το μυστικό της τεχνολογίας είναι ότι άνοιξε την πόρτα του θησαυρού της ανθρώπινης γνώσης κάτι που συνεχίζεται στις μέρες μας με την τεράστια εξάπλωση της ψηφιοποίησης.

Μπορεί για εμάς πια που έχουμε και εμπειρίες και είμαστε και υποψιασμένοι, το πρόβλημα να είναι το τι γίνεται στην πράξη, το πώς διαχειρίζεται κανείς και ειδικά οι κάθε λογής εξουσίες, την πληροφορία και τη γνώση, αλλά το ότι υπάρχει διαθέσιμη αυτή η γνώση για όλους μας στο μέτρο του δυνατού, είναι μία πρωτόγνωρη συνθήκη.

Για αυτό και οι προσπάθειες πλέον να γίνει η γνώση και η πληροφορία μέρος της προσπάθειας για κοινωνική ευημερία και ανθρώπινη χειραφέτηση, πρέπει να ενταθούν, κόντρα σε όσους έχουν συμφέρον να εμπορεύονται τις ιδέες και τις γνώσεις ή σε όσους θέλουν να τις χρησιμοποιούν για σκοπούς που βάζουν σε κίνδυνο τον ανθρώπινο πολιτισμό και την τύχη του πλανήτη μας.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr