Πρέπει να αναγνωριστεί το γεγονός ότι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων δημιουργεί έναν νέο, άγνωστο χώρο, ένα νέο δεδομένο με προοπτικές που δεν τις γνωρίζουμε επαρκώς.

Και δεν μπορούμε να μένουμε πια, μετά την ψήφιση του νόμου για μη κρατικά ιδρύματα, μόνο στη βασική πολιτική αντιπαλότητα υπέρ ή κατά του νόμου.

Αλλά ούτε αρκεί για κάποιον να υπερασπίζεται το δημόσιο πανεπιστήμιο αλλά να μην ασχολείται με τις επιπτώσεις που θα έχει η ίδρυση ενός ιδιωτικού ιδρύματος.

Θα έπρεπε να είχε ήδη μελετηθεί πριν, αλλά πλέον επιβάλλεται να εξεταστεί η κατάσταση όπως θα διαμορφώνεται από τη λειτουργία το 2025 νέων πανεπιστημίων με ιδιωτικά κεφάλαια και δίδακτρα. Και το λέμε για περιπτώσεις σαν των Ιωαννίνων, σαν την περιοχή μας που πρέπει να δει πώς θα εξελίσσονται τα πράγματα και να παρέμβει δημιουργώντας τις συνθήκες αντοχής και ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Δεν είναι απλή υπόθεση. Ο ανταγωνισμός με ιδρύματα που θα προσφέρουν σπουδές χωρίς υψηλούς βαθμούς και κοντά στο σπίτι στην Αθήνα, είναι μία συνταγή που θα πλήξει κάθε περιφερειακό πανεπιστήμιο.

Αν επιπλέον τα νέα ιδρύματα έχουν πρόσβαση σε δημόσιους πόρους για έρευνα και ανάπτυξη τότε θα μικρύνει κι άλλο το περιθώριο χρηματοδότησης για τα δημόσια πανεπιστήμια.

Τέτοιου είδους προβλέψεις θα έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και πολλά χρόνια, πριν έρθει το δεδομένο της λειτουργίας των μη κρατικών ιδρυμάτων. Και πρέπει να παραδεχθούμε ότι το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων δεν έχει ισχυρό αποτύπωμα στην τοπική κοινωνία, με ευθύνη και των δύο πλευρών ενώ και οι τοπικές δυνάμεις δεν έχουν βρει δομικούς και αποτελεσματικούς τρόπους για να το ενισχύσουν (πχ με νέες Εστίες).

Βρισκόμαστε σε μία αχαρτογράφητη πια φάση και δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός.

Δεν θα συναντηθούμε ποτέ;

Ακολουθώ την κόκκινη και την πράσινη γραμμή, αναγνωρίζω ονόματα και περιοχές που τα ξέρω από τις ειδήσεις, αισθάνομαι τη σιγουριά ότι μετακινούμαι σε μία γραμμή που θα με οδηγήσει στον προορισμό. Στην Αθήνα ξέρω να μετακινούμαι με τις γραμμές των τρένων και όσα μπορώ να περπατήσω. Δεν την ξέρω την Αθήνα. Και μου φαίνεται αδιανόητο συχνά πώς μπορεί να λειτουργεί με αυτούς τους δρόμους για αυτοκίνητα.

Παίρνω τον ηλεκτρικό από την πλατεία Βικτωρίας για να φτάσω στο ΣΕΦ και το συνέδριο της Νέας Αριστεράς. Στέκομαι όρθιος και παρατηρώ τον κόσμο όπως πάντα. Το βλέμμα μου έχει χάσει με τα χρόνια την σπίθα της περιέργειας. Καλύτερα. Την περιέργεια τη βρίσκω πια λίγο αγενή. Στέκομαι όσο γίνεται πιο μαλακά στις πλάτες των ανθρώπων, ακούω της φωνές τους, αν κάποιος γελάει μου προκαλεί το ενδιαφέρον. Μ’ αρέσει να αναρωτιέμαι γιατί γελάει, ψάχνω τότε το δικό του βλέμμα. Αν γελάει κι αυτό υπάρχει μια μικρή χαρά μες το βαγόνι. Καλή είναι η χαρά.

Οι άνδρες απλώνουν τα πόδια τους και χειρίζονται τον χώρο, οι γυναίκες στέκουν πιο ίσια, σε έναν δικό τους αυτοπεριορισμό. Πολλά νεότερα παιδιά βλέπουν με σταθερότητα μπροστά, προς την αυτονομία της δικής τους ελευθερίας.

Η ώρα είναι 6  το απόγευμα, ίσως να καθυστέρησα. Παρασκευή. Έξω το τοπίο αρχίζει και σκληραίνει νομίζω. Μέσα στέκομαι σε δύο γυναίκες που πάνε ή έρχονται από τη δουλειά, μια μάλλον σκληρή δουλειά όπως κρίνω από τα αδιόρατα σημεία στα χέρια τους και τη στάση του σώματος ή τις τσάντες που κρατάνε. Νομίζω ότι μιλούν ρώσικα, δεν κοιτάνε κανέναν, κάποια στιγμή μιλάνε σπαστά ελληνικά, κάποια άλλη ακούω κάτι ζεστότερο στο κινητό. «Έρχομαι», «μου έλειψες», «έφαγες;», ποιος ξέρει; Μπορεί και τίποτα από όλα αυτά. Μπορεί όλα αυτά τα «νομίζω» που λέω και σκέφτομαι να είναι εικασίες και κατασκευές δικές μου. Βλέπουμε ό,τι θέλουμε να δούμε.

Σκέφτομαι την απόσταση. Στην αριστερά, σε όλες τις αριστερές, λέμε ότι χάσαμε την εργατική τάξη. Γιατί δεν παλεύουμε για αυτήν, γιατί δεν σηκώνουμε τα θέματά της. Μάλλον έτσι είναι. Αλλά γιατί σκεφτόμαστε με όρους σαν το «εμείς οι αριστεροί»; Γιατί μία ταυτότητα πρέπει να διαφοροποιείται από τις άλλες; Μήπως ακριβώς εκεί δημιουργείται μία απόσταση; Γιατί δεν μπορώ να μιλήσω με μια καθαρίστρια από μία παλιά σοσιαλιστική χώρα, για τον μισθό μας που μπορεί να μην έχει και τόσες μεγάλες διαφορές πια; Γιατί δίνουμε τόση μεγάλη σημασία στο να ορίζουμε συνέχεια ταυτότητες και σύνορα;

Ίσως γιατί έχουμε χάσει τον τόπο και τον τρόπο της συνάντησης.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr