Γράφει ο Ευάγγελος Παρασκευαΐδης

• Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

• Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κολποσκόπησης & Παθολογίας Τραχήλου

• Πρόεδρος Ελληνικής Ακαδημαϊκής Ομάδας Μελετών Παθολογίας Τραχήλου( HeCPA Group) 

Σήμερα:

1. Είναι σωστό ότι στο μαζικό προσυμπτωματικό έλεγχο του πληθυσμού, εκτός του γνωστού pap-test, έχει προστεθεί και δεύτερο test, το οποίο σχετίζεται με τη  λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων(HPV). Αυτό είναι σωστό, γιατί αφενός η ευαισθησία τού pap-test είναι αρκετά περιορισμένη (άρα μπορεί να μην εντοπισθούν έγκαιρα αρκετές προ-καρκινικές αλλοιώσεις που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο) και αφετέρου, είναι σήμερα απολύτως αποδεδειγμένο ότι δεν υπάρχει καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, χωρίς να έχει προηγηθεί λοίμωξη από κάποιο ογκογόνο υπότυπο της HPV οικογένειας. Επομένως, ο εντοπισμός του ίχνους αυτής της λοίμωξης είναι εξαιρετικά σημαντική βοήθεια στον προληπτικό πληθυσμιακό έλεγχο, μαζί με το pap-test (co- testing).

2. Είναι σωστό ότι το  HPV DNA test έχει μεγαλύτερη ευαισθησία από το pap-test.  Για το λόγο αυτό σε αρκετές χώρες έχει προταθεί η αντικατάσταση του δεύτερου  από το πρώτο.

3. Είναι σωστό όμως ταυτόχρονα ότι η ευαισθησία του HPV DNA test δεν είναι απλά καλύτερη του pap-test, αλλά είναι υπερβολικά μεγάλη, με συνέπεια να εντοπίζει ακόμη και υπότυπους που αφορούν το παρελθόν, ή που είναι προσωρινοί “επισκέπτες” και σύντομα θα υποχωρήσουν, όπως συμβαίνει στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Αυτοί οι υπότυποι ενώ δεν έχουν ιδιαίτερη κλινική σημασία, κατά τη στιγμή τού ελέγχου, μπορεί να προκαλέσουν πανικό άνευ αποχρώντος λόγου όχι μόνο σε γυναίκες αλλά, μερικές φορές, ακόμη και σε γιατρούς.

4. Είναι σωστό ότι στην Ελλάδα, στην οποία ευτυχώς, μικρο-εκπτώσεις σε θέματα δημόσιας υγείας πολλές φορές δέν υιοθετούνται , οι περισσότερες συναφείς επιστημονικές εταιρείες (Ελληνική Εταιρεία Μαιευτικής & Γυναικολογίας, Ελληνική Εταιρεία Κλινικής Κυτταρολογίας, Ελληνική Εταιρεία Γυναικολογικής Ογκολογίας, Ελληνική Εταιρεία Κολποσκόπησης & Παθολογίας Τραχήλου και η Ελληνική Ακαδημαική Ομάδα Μελετών Παθολογίας Τραχήλου) προτείνουν ως τον καταλληλότερο έλεγχο για τη χώρα μας, τον συνδυασμό τού  pap-test με ένα HPV test.

5. Είναι σωστό, επίσης, όπως προκύπτει και από πληθώρα μελετών παγκοσμίως, ότι μεταξύ των πολλών διαθέσιμων HPV tests, το καταλληλότερο για την περίπτωση δεν είναι το HPV DNA test, αλλά το HPV mRNA test. Το  test αυτό, ενώ δεν υπολείπεται καθόλου σε ευαισθησία, έχει ταυτόχρονα και καλύτερη ειδικότητα/διερευνητική ικανότητα ή αποτελεσματικότητα. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραπέμπονται για περαιτέρω έλεγχο πολύ λιγότερες γυναίκες, περιορίζοντας δηλαδή έτσι την  άσκοπη και επικίνδυνη καμιά φορά ταλαιπωρία, εντοπίζοντας παράλληλα αυτές πού πραγματικά χρειάζονται τον περαιτέρω έλεγχο και πιθανότατα θεραπεία.

6. Τέλος, είναι επίσης σωστό, και αποτελεί παγιωμένη ιατρική γνώση της τελευταίας 20ετίας, ότι οι αφαιρετικές επεμβάσεις στον τράχηλο προκαλούν μακροπρόθεσμες μαιευτικές  επιπτώσεις με τη μορφή της προωρότητας σε  κυήσεις που επισυμβαίνουν μελλοντικά μετά τη θεραπεία. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πόσο σημαντική είναι η αποφυγή τέτοιων επεμβάσεων, ιδίως σε νέες άτοκες γυναίκες, πόσο δε μάλλον, όταν αυτές δεν είναι απαραίτητες.

* ότι δεν είναι σωστό, θεωρείται λάθος

1. Terminology for cone dimensions after local conservative treatment for cervical intraepithelial neoplasia and early invasive cervical cancer: 2022 consensus recommendations from ESGO, EFC, IFCPC, and ESP.                  

Lancet Oncol 2022

Maria Kyrgiou, Antonios Athanasiou, Marc Arbyn, Sigurd F Lax , Maria Rosaria Raspollini ,

Pekka Nieminen, Xavier Carcopino, Jacob Bornstein, Murat Gultekin,  Evangelos Paraske vaidis

2. Comparative effectiveness and risk of preterm birth of local treatments for cervical intraepithelial neoplasia and stage IA1 cervical cancer: a systematic review and network meta-analysis.                                                                                                 

Lancet Oncol 2022

Antonios Athanasiou, Areti Angeliki Veroniki, Orestis Efthimiou, Ilkka Kalliala, Huseyin Naci, Sarah Bowden, Maria Paraskevaidi, Marc Arbyn, Deirdre Lyons, Pierre Martin-Hirsch, Phillip Bennett, Evangelos Paraskevaidis, Georgia Salanti, Maria Kyrgiou

3. Obstetric outcomes after conservative treatment for intraepithelial or early invasive cervical lesions: systematic review and meta-analysis.                    

Lancet  2006

M Kyrgiou , G Koliopoulos, P Martin-Hirsch, M Arbyn, W Prendiville, E Paraskevaidis