Η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας, προκαλεί μία νέα συζήτηση στις μέρες μας αρκετά διαφορετική σε σχέση με το παρελθόν.

Παλιότερα και μετά το ’90 όταν έθεσε το θέμα κυρίως η ΝΔ, η κεντρική οπτική άγγιζε τη φιλελεύθερη προσέγγιση, την ελευθερία επιλογής. Ταίριαζε με την ευρύτερη αντίληψης της δυναμικής που έχει η ελεύθερη αγορά.

Σήμερα, υπάρχει μία μετατόπιση. Είναι πάλι η ΝΔ που φέρνει στο επίκεντρο το θέμα, αυτή τη φορά όμως μέσα από τη διαδρομή μιας ανάγκης, της δυνατότητας που μπορεί να έχει ένα νέο παιδί να σπουδάσει στον τόπο του αντί να πληρώσει ένα πανεπιστήμιο στο εξωτερικό.

Μοιάζει δηλαδή η σημερινή συζήτηση να είναι πιο γειωμένη στις πραγματικότητες που βιώνει ο κόσμος παρά σε μία ιδεολογική αντιπαράθεση. Για αυτό και επιλέγεται ως και πιο εύκολο ίσως, να περάσει ο  νόμος μέσα από διαφορετική νομική κατεύθυνση και όχι μέσα από την αναθεώρηση του άρθρου 16 και τη συνταγματική επιταγή της δημόσιας ανώτατος εκπαίδευσης.

Και για αυτό μιλάμε για ακαδημαϊκά και επαγγελματικά δικαιώματα από ιδιωτικές σχολές και όχι γενικά για το δικαίωμα στη μόρφωση.

Αυτή η μετακίνηση συναντά την αποδοχή ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας που βλέπει ότι θέλει και μπορεί να έχει πρόσβαση σε ένα πτυχίο άρα συναινεί στο να μην υπάρχουν όρια και απαγορεύσεις στην ίδρυση σχολών.

Υπάρχει όμως και ένα σημαντικό κοινωνικό τμήμα που δεν αποδέχεται ότι θα υπάρχει η δυνατότητα απλώς να πληρώνεις για να μπεις σε μία σχολή την ώρα που δεκάδες χιλιάδες παιδιά αγωνίζονται να περάσουν μέσα από τις Πανελλαδικές εξετάσεις. Ο άριστος απέναντι σε αυτόν που μπορεί να πληρώσει.

Δεν είναι τυχαίο ότι από χτες η κυβέρνηση διαρρέει ότι θα υπάρχουν αλλαγές στο σύστημα του Εθνικού Απολυτηρίου και των Πανελλαδικών. Αντιλήφθηκε το πρόβλημα.

Έχει ενδιαφέρον σίγουρα η τροπή των πραγμάτων και θα υπάρξουν κι άλλες φάσεις μέχρι την ψήφιση του νόμου.

Η συνθήκη της σύνθεσης

Αυτό που δυσκολεύεται να μάθει και να ισορροπήσει η ελληνική κοινωνία, στις πιο σύγχρονες εκδοχές της μεταπολεμικά, στους μοντέρνους καιρούς, είναι το δίπολο: Σεβασμός στην ελευθερία όλων- η ελευθερία του ενός δεν πρέπει να επεμβαίνει στα δικαιώματα του άλλου.

Είναι δύσκολο όντως να σκέφτεσαι με ένα δίπολο ως συνθήκη το οποίο συχνά σε φέρνει σε αντιφάσεις. Αλλά έτσι είναι η σύγχρονη ζωή. Απαιτεί συνθέσεις και όχι απλοϊκά σχήματα.

Αυτός που θέλει να ζει ανυπότακτος και ελεύθερος δεν μπορεί να επεμβαίνει στη ζωή των άλλων σε καμία περίπτωση. Αλλά και αυτός που θέλει να διατηρεί το ατομικό του δικαίωμα να πράττει όπως θέλει, πρέπει να βλέπει, να συναντά και τον ατομισμό και τα δικαιώματα των άλλων που συνιστούν μαζί το κοινωνικό σύνολο, την πόλη.

Η δυσκολία τελικά έγκειται στο να συναντήσεις τον άλλον και να μπεις στη θέση του την ίδια ώρα που διεκδικείς την αυτονομία σου. Η δυσκολία είναι η συνθήκη της σύνθεσης.