Οι βασικές υποδομές της Ηπείρου ανήκουν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις που έχουν αναλάβουν τη χρήση τους ή θα ανήκουν το επόμενο διάστημα. Η Ιόνια Οδός, το Λιμάνι της; Ηγουμενίτσας και έπονται η Εγνατία Οδός και το Αεροδρόμιο Ιωαννίνων.

Δεν θα ανοίξουμε εδώ ξανά τη συζήτηση για την αποτελεσματικότητα που μπορεί να έχει αυτή η πολιτική παραχωρήσεων, η οποία άλλωστε εν πολλοίς κρίθηκε και στις πρόσφατες εθνικές εκλογές.

Αντίθετα θα επισημάνουμε το κενό που δημιουργείται για τις τοπικές κοινωνίες. Τι άραγε μένει να διαχειριστεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση όταν οι βασικές υποδομές ανήκουν στο κράτος ή μεγάλες εταιρίες που έχουν την πλήρη διαχειριστική λειτουργία τους;

Οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να έχουν λόγο σε κάποιες δημοτικές υπηρεσίες και από αυτές όχι όλες. Για παράδειγμα και η διαχείριση των απορριμμάτων σε μεγάλες μονάδες είναι υπόθεση ιδιωτικών επιχειρήσεων ως και η ενεργειακή αναβάθμιση του οδικού φωτισμού.

Επίσης οι δήμοι μπορούν να διαχειρίζονται δημόσιους πόρους για παροχή υπηρεσιών και αγαθών στους πολίτες από τη συντήρηση πάρκων και παιδικών χαρών ως την παραγωγή πολιτισμού. Και σε αυτές τις περιπτώσεις όμως συχνά πυκνά λείπουν πόροι και αναζητούνται ιδιώτες μέσω χορηγιών.

Δεν ανακαλύπτουμε προφανώς την Αμερική, αφού τέτοια μοντέλα διαχείρισης έχουν παγιωθεί διεθνώς. Όχι παντού όμως και όχι μόνο έτσι. Για παράδειγμα υπάρχουν και δημόσια συστήματα διαχείρισης των απορριμμάτων όπως και δημόσιοι οδικοί άξονες.

Το θέμα με την χώρα μας είναι ότι δεν έχει μπει κάποιο όριο για τους τομείς στους οποίους καλούνται να επενδύσουν οι ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι με τη σειρά τους αξιοποιούν δημόσια έργα που έχουν προηγουμένως υλοποιηθεί με εθνικά ή ευρωπαϊκά κεφάλαια.

Και διαφαίνεται πλέον μία κατεύθυνση που κάνει όλο και μικρότερο τον ρόλο του κράτους και του κεντρικού σχεδιασμού, ενώ για τους δήμους προβλέπει μόνο την εκτέλεση υπηρεσιών χωρίς καν επαρκείς πόρους και αρμοδιότητες. Για πόσο χρονικό διάστημα θα μπορεί να είναι λειτουργικό ένα τέτοιο μοντέλο διαχείρισης;

Όλο και πιο άυλο το χρήμα

Να πω ότι είχα πολλά χρόνια να πάω σε κατάστημα τράπεζας με γκισέ και έπαθα ένα μικρό πολιτιστικό σοκ τις προάλλες που χρειάστηκε να το κάνω. Μέχρι σήμερα και πριν από την πανδημία, τα κάνω όλα ηλεκτρονικά ή από ATM και έχω πάει μερικές φορές και σε κάποιο χώρο που έχει μόνο μηχανήματα και κάποιους υπαλλήλους υποστηρικτικά. Ε, κάπως έτσι είναι πια και τα πάλαι ποτέ κανονικά καταστήματα. Για  τις τρέχουσες εργασίες, κάποιος υπάλληλος σε βοηθά να χρησιμοποιήσεις τα μηχανήματα με τις οθόνες που είναι παντού στο χώρο. Τα γραφεία με τους υπαλλήλους είναι για πιο πολύπλοκες υποθέσεις και αν υπάρχει κάποιο ταμείο ενεργό είναι επειδή υπάρχει και κανονικό χρήμα προς ανταλλαγή. Γιατί κατ’ τα άλλα, τα χαρτονομίσματα μοιάζει να έχουν εξαφανισθεί από τις τράπεζες. Και από τις ζωές μας σιγά σιγά.

Δεν θα μπω στον πειρασμό να κρίνω αυτές τις μεταβολές. Άλλωστε από ένα σημείο και πέρα τις αποδέχεσαι και προσαρμόζεσαι. Με αστερίσκο ότι απολύεται πολύς κόσμος σε τράπεζες διεθνώς. Και αυξάνονται κατά πολύ οι υπηρεσίες υποστήριξης εργασιών από μακριά.

Το να μετατραπεί όμως το χρήμα σε ένα άύλο, ψηφιακό προϊόν, ποιον βοηθά περισσότερο; Συνήθως αυτόν που το κατέχει σε μεγάλες ποσότητες. Γιατί όλοι εμείς οι υπόλοιποι που έχουμε έναν μισθό να διακινήσουμε κάθε μήνα, έχουμε όλο και λιγότερες επιλογές στα χέρια μας. Γιατί πού τα ξοδεύει πια τα χρήματα ένα νοικοκυριό; Στα τρόφιμα, στις υπηρεσίες, στα βασικά. Άρα μοιάζουν όλα να μην μπορούν να βγουν από ένα ορισμένο πλαίσιο. Για να έχεις επιλογές πρέπει να είσαι όλο και πιο πλούσιος.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr