Δύο είναι τα κομβικά σημεία για τη λειτουργία των Δήμων: Η χρηματοδότηση και τα οργανογράμματα του προσωπικού. Και τα δύο σημεία αποτελούν το κέντρο πολύχρονων συζητήσεων με το κεντρικό κράτος να κρατά στα χέρια του τη λήψη των βασικών αποφάσεων. Δείχνοντας έτσι ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι ανεξάρτητος θεσμός στο βαθμό που εξαρτάται διαρκώς από τις κεντρικές πολιτικές κατευθύνσεις.

Θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος ότι εμπειρικά οι δήμοι δείχνουν να μην θέλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να λειτουργούν είτε ως η επέκταση των κυβερνητικών πολιτικών είτε με λογική διαχείρισης. Μήπως όμως να αναρωτηθούμε για το αν αυτή η υπαρκτή όντως κατάσταση προέρχεται από τη μόνιμη στρέβλωση της εξάρτησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από την κυβέρνηση και τον κρατικό μηχανισμό; Μήπως δεν μπορούν ούτε ανάσα να πάρουν οι δήμοι, μέσα σε μία διαρκή αγωνία να εξασφαλίσουν τους αναγκαίους πόρους για την επιβίωσή τους;

Προσωπικά έχω εκφράσει πολλές φορές στο παρελθόν την πεποίθησή μου, που δεν είναι προφανώς προσωπική, αλλά μέρος ενός ευρύτερου προβληματισμού, ότι οι δήμοι πρέπει να έχουν ανεξάρτητα έσοδα. ΄Ότι ένα μέρος της άμεσης φορολογίας πρέπει να πάει κατευθείαν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι κίνδυνοι είναι προφανείς και οι αντιρρήσεις που εκφράζουν και έμπειροι δήμαρχοι είναι εύλογες και κατανοητές. Εδώ ολόκληρο κράτος και δεν τα καταφέρνει συχνά με τη διαχείριση των προϋπολογισμών, θα τα καταφέρουν οι σημερινοί δήμοι; Δεν μιλάμε όμως για τέτοιους δήμους, αλλά για σύγχρονους, ενδυναμωμένους θεσμικά φορείς έκφρασης των τοπικών κοινωνιών, μικρές κυβερνήσεις του τόπου τους σε αρμονία με τις περιφέρειες και τον κρατικό μηχανισμό.

Με άλλα λόγια, αποτελεί μείζονα πρόκληση να δημιουργηθεί μία ισχυρή και ανεξάρτητη Τοπική Αυτοδιοίκηση. Από εκεί και πέρα και ως τότε οι δήμοι θα δέχονται εντολές για το ποιες δομές τους θα πρέπει να καταργήσουν και θα ζητάνε συνέχεια πόρους.

Το κεντρικό ερώτημα

Ο πυρήνας του προβλήματος που αντιμετωπίζει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολιτικός. Βρίσκεται στην αντίθεση που υπάρχει σε μία κεντρική πολιτική επιλογή της νέας ηγεσίας του Στ. Κασσελάκη, για τις σχέσεις εργασίας – κεφαλαίου. Διατύπωσε τη βασική αυτή θέση του στην ομιλία του στον ΣΕΒ με εκτενή και σαφή τρόπο και μπορεί κάποιος να αναζητήσει το πλήρες κείμενο,

Πρόκειται για μία θέση που ανήκει στο θεωρητικό σχήμα του «Τρίτου Δρόμο», όπως εκφράστηκε πολιτικά σε μεγάλο μέρος του δυτικού κόσμου παλιότερα, απέχει αρκετά ως πολύ, από τις παραδόσεις ως σήμερα της αριστεράς και του σοσιαλισμού στη χώρα μας και είναι μια τομή, σε όσα ξέραμε από την πορεία του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕ ή του ΣΥΡΙΖΑ. Και δεν έχει και αντίστοιχο διεθνώς πια μετά τις ήττες Κλίντον, Μπλερ κλπ.

Ακριβώς επειδή είναι τομή, δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί από ένα κόμμα που δεν έχει αυτήν την ταυτοτική όπως τη λέμε στις μέρες μας, παράδοση, χωρίς απαραίτητες διαδικασίες ανασύνθεσης. Για να γίνει αυτή η ανασύνθεση όμως, δεν χρειάζεται απλώς να πειθαρχήσουν οι διαφωνούντες, αλλά να βρεθεί και η αντανάκλαση στο κοινωνικό σώμα. Αυτή σήμερα δεν διαφαίνεται. Η κεντρική μάχη που δίνει αυτή τη στιγμή η μαχόμενη κοινωνία δεν είναι αν θα συμμετάσχει με μετοχές στην παραγωγή κεφαλαίου, αν θα βρεθεί μία ισορροπία των δυνάμεων της εργασίας και του κεφαλαίου, αλλά αν θα μπορέσει να επιβιώσει παίρνοντας μεγαλύτερο μέρος από αυτό που της ανήκει, από το κεφάλαιο.

Είναι δηλαδή θέμα σχέσης και σύγκρουσης και όχι συμβιβασμού. Με άλλα λόγια, τα κοινωνικά τμήματα που απευθύνονται στην αριστερά, βλέπουν ότι ο χώρος πάλης που τους προτείνεται από την ηγεσία του αριστερού κόμματος, καλύπτεται ήδη από τη δεξιά του Κ. Μητσοτάκη και από την αριστερά του Ν. Ανδρουλάκη. Θα ανοίξει χώρος για την πρόταση του Στ. Κασσελάκη κάποια στιγμή; Θα ανοίξει μία τέτοια συζήτηση πιο αναλυτικά στο κόμμα του;

Στο πολιτικό αυτό ερώτημα ένας μέρος του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ τοποθετείται αρνητικά. Και αυτό είναι και το αμιγώς πολιτικό θέμα σήμερα και όχι όλα τα άλλα που βλέπουμε και ακούμε στα social media.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr