Μπορεί να ζούμε δραματικές στιγμές με τις συνέπειες από τα καιρικά φαινόμενα ή τις φωτιές, αλλά ίσως να πρέπει να χρησιμοποιούμε με φειδώ τη λέξη «πρωτόγνωρο». Γιατί μπορεί να είναι τεράστιες οι ποσότητες βροχής που πέφτουν στη Μαγνησία ή τρομερά μεγάλη η έκταση του δάσους της Δαδιάς που κάηκε, αλλά δεν είναι ότι μας βρήκε ανυποψίαστους. Ξέραμε τι μπορεί να γίνει. Κι έπρεπε να είχαμε προετοιμαστεί καλύτερα.

Εδώ και κοντά μία δεκαετία γνωρίζουμε ότι οι πλημμύρες στην ύπαιθρο είναι απειλητικές για τη ζωή των ανθρώπων και προκαλούσαν πολύ μεγάλες καταστροφές στην παραγωγή και στις υποδομές. Ίσως όμως ο περιορισμένος αριθμός των νεκρών να θόλωνε την κρίση. Γιατί όχι μόνο είναι τραγωδία η κάθε απώλεια ζωής, αλλά γιατί εύκολα αναδυόταν ως μόνο αίτιο η τυχαία έλλειψη προσοχής ή η κακιά στιγμή. Και για τις υποδομές ήταν εύκολες οι υποσχέσεις ότι θα αποκατασταθούν θεωρώντας τες μεμονωμένες. Το πέρασμα του χρόνου όμως έδειξε ότι δεν θα ήταν εύκολα τα πράγματα.

Ακόμα και η μεγάλη φωτιά στην Ηλεία το 2007 με τους δεκάδες νεκρούς ξεχάστηκε.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το κράτος δεν έκανε κάποιες κινήσεις, δεν οργανώθηκε ή δεν πήρε υπόψη τους τις αλλαγές που φέρνει η Κλιματική Αλλαγή. Μοιάζει όμως να μην έχει πειράξει τον βασικό πυρήνα των προβλημάτων που κάνουν μεγαλύτερες τις συνέπειες μιας καταστροφής. Γιατί είναι φανερό πια ότι δεν αντέχουν πάντα οι δρόμοι, τα κτίρια, οι πόλεις. Αλλά και γιατί η προστασία της ζωής απαιτεί όπως φαίνεται νέα οργάνωση των υπηρεσιών και των συστημάτων.

Και αναδύονται κρίσιμα ερωτήματα: Μπορεί το κράτος να οργανώσει ένα αποτελεσματικό σύστημα, πρόληψης, διάσωσης, αλλά και αποκατάστασης που να απαντά στις προκλήσεις των καιρών; Υπάρχουν οι πόροι για κάτι τέτοιο; Και τι θα κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση αφού φαίνεται ότι όλο και περισσότερες χώρες πλήττονται πλέον;

Γίνεται φανερό ότι σύντομα θα πρέπει να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο πολιτικής παρέμβασης σε επίπεδο Ελλάδας και Ευρώπης.

Δρόμοι πολύμορφοι, απλή ζωή

Αυτές οι νέες διαβάσεις με τους κυβόλιθους που άρχισαν να κατασκευάζονται στην πόλη δεν έχουν μόνο το πλεονέκτημα της αντοχής στη φθορά. Εισάγουν και μία άλλη αντίληψη για τον δρόμο. Γιατί εμείς έχουμε συνηθίσει ότι δρόμος σημαίνει άσφαλτος για να τρέχουν τα αμάξια. Δεν έχουμε αφομοιώσει την εικόνα του δρόμου που χωράει και ποδήλατα, αστικά λεωφορεία ή τραμ. Ούτε ότι ένας δρόμος δίνει προτεραιότητα στον πεζό. Για αυτό άλλωστε παιδευόμαστε ακόμα με διαβάσεις αφού έχουν ή δεν έχουν καλή διαγράμμιση η τάση είναι να μην τις σέβονται οι οδηγοί- αν και κάτι φαίνεται να αλλάζει τελευταία.

Και υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις, ακόμα και τις πιο μικρές, οι δρόμοι έχουν γίνει πολύπλοκοι στη δομή ώστε να υποστηρίζουν τη βιώσιμη μετακίνηση και την καλή σχέση με τον πολίτη.

Σε συνοικίες για παράδειγμα οι δρόμοι στις γειτονιές έχουν κυβόλιθους ώστε να κατανοεί ο οδηγός ότι εισέρχεται σε περιοχή κατοικίας ενώ οι πινακίδες μπορεί να δείχνουν χαμηλότερα όρια ταχύτητας. Και η προτεραιότητα στις διασταυρώσεις υπέρ των ποδηλάτων γίνεται και για να κόβει ταχύτητα το αυτοκίνητο.

Η πόλη πρέπει να γίνει πολύμορφη με γνώμονα όμως κάτι απλό: Να κάνει τη ζωή εύκολα σε όλους.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr