Οι προθέσεις της κυβέρνησης για μία πλήρη αλλαγή στα εργασιακά δικαιώματα μπαίνουν στο τραπέζι με το νομοσχέδιο που έθεσε σε διαβούλευση το υπουργείο Εργασίας.

Σε αυτή τη συγκυρία όμως που τρέχουν πολύ μεγάλα ζητήματα στη χώρα από την ακρίβεια ως τις συνέπειες των πυρκαγιών ίσως, οι «τεχνικού» τύπου μεταρρυθμίσεις στην εργασία να περνάνε σε δεύτερο επίπεδο. Και η τακτική άλλωστε του υπουργείου να θεωρεί τις αλλαγές που φέρνει, κάπως σαν διευθέτηση μίας υπάρχουσας κατάστασης, μοιάζει να επιζητά τη μικρότερη παρά τη μεγαλύτερη δυνατή συζήτηση.

Παρ’ όλα αυτά οι νέες ρυθμίσουν μεταβάλλουν τον πυρήνα των εργασιακών δικαιωμάτων και της εργασίας όπως την ξέραμε με κυριότερη την αλλαγή στο 8ωρο. Είναι μία αρχή που ως σήμερα καμία πολιτική δεν την άγγιζε. Πλέον ένας εργαζόμενος μπορεί να εργάζεται κάθε μέρα με δύο συμβάσεις των 8 και των 5 ωρών, προφανώς και με άλλους συνδυασμούς ώστε να μένει και το 11ωρο ξεκούρασης το οποίο- προς το παρόν θεωρείται αδιαμφισβήτητο πανευρωπαϊκά. Η ουσία του 8ώρου ήταν και είναι ότι η εργασία κατά το ένα τρίτο της ημέρας εξασφαλίζει τα προς το ζην στον εργαζόμενο ώστε  τις υπόλοιπες ώρες να ζει με την οικογένειά του και την κοινότητα και να ξεκουράζεται. Αυτό είναι το κλειδί των δύο αιώνων σχεδόν αγώνων των εργαζομένων αλλά και η βάση, τουλάχιστον μεταπολεμικά του κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ της κυβερνητικής πολιτικής, των εργοδοτών και των εργαζομένων. Κι έτσι ήρθε η ευημερία και έγινε η Ευρώπη ένα παράδειγμα προόδου, δημοκρατίας και πρόνοιας στον κόσμο.

Προφανώς και στην πράξη συμβαίνουν πια πολύ χειρότερα. Ο κόσμος κάνει δύο και τρεις δουλειές την ημέρα, συχνά χωρίς συμβάσεις και σίγουρα με πολύ χαμηλές αμοιβές. Η Ελλάδα είναι πια μια ζώνη χαμηλών μισθών και περιορισμένων δικαιωμάτων. Και πάνω σε αυτό έρχεται η κυβέρνηση και λέει ότι θα πρέπει να υπάρχει μία βάση νομιμότητας ώστε να κατοχυρώνεται και ο εργαζόμενος. Που ακούγεται σωστό μόνο αν αποδεχθείς ότι έχει διαλυθεί σχεδόν η εργασία και οι αμοιβές.

Κάτι που προκύπτει και από άλλες ρυθμίσεις που έρχονται. Όπως οι συμβάσεις μηδενικού ωραρίου που στην ουσία νομιμοποιεί την εργασία όποτε τη θέλει ο επιχειρηματίας καθώς και η εργασία το Σάββατο θεωρητικά θα δώσει κάποιες «λύσεις» σε μέρος της βιομηχανίας, τις οποίες είναι  άγνωστο γιατί δεν τις  έβρισκε ως σήμερα με τις βάρδιες ή τις υπερωρίες- πιθανόν να ήταν και πιο ακριβές λύσεις.

Αλλάζει συνεπώς το 8ωρο και το 48ωρο, αλλάζει δηλαδή η βασική συνθήκη εργασίας που προέβλεπε την προστασία και επιδίωκε την ευημερία της εργασίας. Πλέον το δόγμα λέει ότι αν πάει καλά μία επιχειρήσει, ενδέχεται να ευνοηθεί και ο εργαζόμενος. Αυτός που θα δουλεύει με τον βασικό μισθό για 13 ώρες τη μέρα. Κι όταν γνωρίζουμε ότι τα τελευταία 40 χρόνια σε καμία χώρα που προχώρησε σε τέτοιες ρυθμίσεις (ΗΠΑ, Μ. Βρετανία κ.α) ο πλούτος που παρήχθηκε δεν πέρασε ισότιμα και στους εργαζομένους. Η εργασία σήμερα θεωρείται ένα απλό «γρανάζι» της παραγωγής. Σαν τον 19ο αιώνα. Αλλά ποιος νοιάζεται πλέον, πλην προφανώς των ίδιων των εργαζομένων στους οποίους όμως μοιάζει να έχει περάσει η πίστη ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική».

Επαφή με τη φύση

Αν δεν φύγεις από την πόλη δεν μπορείς να καταλάβεις τι σημαίνει φύση. Αυτό θα πρέπει να είναι δεδομένο. Άλλο πράγμα είναι το πράσινο στην πόλη που άλλωστε φροντίσαμε να το λέμε αστικό πράσινο και αλλιώς είναι τα δένδρα ανάμεσα στα κτίρια και τα αυτοκίνητα. Αλλά ακόμα κι αν βγεις από την πόλη είναι ζήτημα του πού θα βρεις τη φύση ανόθευτη και ανεπηρέαστη από την ανθρώπινη παρουσία. Γιατί ακόμα και στα ψηλά βουνά να φτάσεις, όλο και κάποιο ανθρώπινο αποτύπωμα θα ανακαλύψεις- συνήθως σκουπίδια!

Και δεν εννοώ κάτι ακραίο, να ζήσεις «μακριά από τον πολιτισμό». Αλλά να μπορείς να έχεις ένα όριο, έναν χώρο που να σε κάνει να νιώθεις με έναν άλλο τρόπο συνδεδεμένος με το φυσικό περιβάλλον. Νομίζω ότι αυτό το όριο προσπαθούν να βρουν οι όλο και περισσότεροι περιπατητές, οι ορειβάτες, όλοι όσοι αναζητούν άλλες εμπειρίες, όπως η βουτιά σε έναν καταρράκτη, έστω και στον λίγο κυριακάτικο χρόνο. Και καλά κάνουν βέβαια.

Δεν μπορούν όμως όλοι να φτάσουν μακριά, δεν μπορούν όλοι να περπατήσουν στα μονοπάτια. Ίσως όμως να μπορούσε να είναι πιο προσιτή η φύση, αλλά καλά προστατευμένη. Αυτόν τον ρόλο παίζουν οι προστατευόμενες περιοχές, τα Εθνικά Πάρκα, τα δάση. Αυτά που αφήνουμε να καούν τα καλοκαίρια. Που νομίζουμε ότι θα είναι πάντα στη θέση τους. Αλλά δεν είναι.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr