Η αυστηρή προτεραιοποίηση της δυναμικής ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας αλλά και της εξωστρέφειας των ελληνικών ΑΕΙ, ήταν το περιεχόμενο των διεξοδικών συζητήσεων κατά την 103η Σύνοδο Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων, η οποία έλαβε χώρα από τις 11 έως τις 14 Ιουλίου 2023, στην Καστοριά.

Η Σύνοδος πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και προεδρεύοντα τον Πρύτανη, Καθηγητή Θεόδωρο Θεοδουλίδη και με τη συμβολή των υπολοίπων μελών του Προεδρείου, του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Καθηγητή Παναγιώτη Καλδή και του Πρύτανη του Ιονίου Πανεπιστημίου, Καθηγητή Ανδρέα Φλώρου.

Συμμετείχε η πολιτική́ ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού́, εκπροσωπούμενη από́ τον Υπουργό́ Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Γενικό Γραμματέα Ανώτατης Εκπαίδευσης, Οδυσσέα Ζώρα.

Στις εργασίες της Συνόδου μετείχαν ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, η Ειδική́ Γραμματέας Διαχείρισης Προγραμμάτων Ευρωπαϊκού Κοινωνικού́ Ταμείου Νίκη Δανδόλου, ο Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Πελοπίδας Καλλίρης και ο Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, Καθηγητής Περικλής Μήτκας.

Ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Κυριάκος Πιερρακάκης δεσμεύτηκε πως θα συνεργαστεί συστηματικά με τις πρυτανικές αρχές, προκειμένου να εξεταστούν όλα τα ζητήματα και να γίνει η απαραίτητη επεξεργασία των προτάσεων εκείνων, οι οποίες θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη των Πανεπιστημίων τους ενώ ταυτόχρονα, θα δρομολογηθεί η εφαρμογή ρεαλιστικών λύσεων.

Ο Νόμος για τα ΑΕΙ

Αναφερόμενος στο νόμο για τα ΑΕΙ του 2022, τόνισε ότι θα εφαρμοστεί πλήρως μην παραλείποντας, ωστόσο, να τονίσει πως θα ληφθεί μέριμνα για όλες τις απαραίτητες βελτιώσεις κατά την πρακτική του εφαρμογή. Ο υπουργός, προχώρησε, επίσης, στην παρουσίαση του σχεδιασμού για την ενίσχυση των χρηματοδοτήσεων προς τα πανεπιστήμια, την επίλυση ζητημάτων για τη χορήγηση της εθνικής χρηματοδότησης σε ερευνητικά́ ανταγωνιστικά́ έργα (matching funds) και την απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών σχετικά με τη χρηματοδότηση των ΕΛΚΕ.

Στο πλαίσιο του κυβερνητικού προγράμματος σχετικά με την ανώτατη εκπαίδευση, ο ίδιος δεσμεύτηκε ότι το Ελληνικό́ Δημόσιο Πανεπιστήμιο αποτελεί́ στρατηγική́ προτεραιότητα της κυβέρνησης και θα ενισχυθεί́ με στοχευμένες πολιτικές.

O προεδρεύων Θεόδωρος Θεοδουλίδης, αφού καλωσόρισε εκ μέρους της Συνόδου τον Υπουργό στα νέα του καθήκοντα, τόνισε ότι σε αυτήν την κομβική περίοδο, τα ελληνικά Πανεπιστήμια διεκδικούν ισχυρή στήριξη για να ανταποκριθούν στις δυναμικές εθνικές και διεθνείς προκλήσεις.

Βασικά πορίσματα

της Συνόδου

Στη διάρκεια του τετραήμερου κύκλου εργασιών, οι Πρυτανικές Αρχές των Ελληνικών ΑΕΙ έθεσαν στις τοποθετήσεις τους τα καίρια ζητήματα, που αντιμετωπίζουν και κατέθεσαν συγκεκριμένες προτάσεις.

Η Σύνοδος έθεσε ως επιτακτική ανάγκη την αντιμετώπιση της υποστελέχωσης των ελληνικών ΑΕΙ σε διοικητικό και διδακτικό προσωπικό, ζητώντας την κάλυψη των κενών θέσεων. Υπογράμμισε ως απαραίτητη τη βελτίωση του νέου νομοθετικού για τα ΑΕΙ καθώς και την αντιμετώπιση προβλημάτων, τα οποία προέκυψαν από τον ένα χρόνο εφαρμογής του. Επιπλέον, κρίθηκε αναγκαία η ολοκλήρωση των διαδικασιών έγκρισης νέων Οργανισμών των Πανεπιστημίων, που θα καλύψουν τις σύγχρονες σημερινές αλλά και μελλοντικές ανάγκες των Πανεπιστημίων.

Τη Σύνοδο απασχόλησε, ακόμη, η αντιμετώπιση της υποχρηματοδότησης των ελληνικών ΑΕΙ, κυρίως μέσα από την άμεση ενεργοποίηση του Εθνικού́ Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ), την άμεση επίλυση των εκκρεμών εγκρίσεων χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και την ανάγκη ενός ειδικού προγράμματος- γέφυρας στη μεταβατική περίοδο μεταφοράς των προγραμμάτων από το παλιό στο νέο ΕΣΠΑ. Προς την κατεύθυνση της διευκόλυνσης όλων των προαναφερθέντων, τέθηκε ως άμεση προτεραιότητα η μείωση της γραφειοκρατίας αλλά και η απλοποίηση των διαδικασιών στους ΕΛΚΕ, ζητήματα για τα οποία η Σύνοδος θα ετοιμάσει εισήγηση έως τα τέλη Αυγούστου.

Θεματικές Συνεδρίες

Στο πλαίσιο της Συνόδου, πραγματοποιήθηκαν θεματικές συνεδρίες για τις σύγχρονες ανάγκες των ελληνικών ΑΕΙ με τη συμμετοχή εκπροσώπων του ΣΕΒ, του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος, του Study in Greece και του επικεφαλής της Μονάδας 3-Κύπρου και Ελλάδος της Γενικής Διεύθυνσης DG REGIO της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Carsten Rasmussen.

Πιο αναλυτικά, οι συνεδρίες ανέδειξαν το ρόλο των ελληνικών ΑΕΙ στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, με ταυτόχρονη αναφορά στο ρόλο, που παίζουν τα Πανεπιστήμια της Περιφέρειας για την ανάπτυξη και τη συνοχή της χώρας. Εστίασαν, ακόμη, στην καθοριστική σημασία της σύνδεσης των προγραμμάτων σπουδών με την αγορά εργασίας, δίνοντας έμφαση στην πληροφορική και σε άλλους τομείς, όπου διαπιστώνονται τεράστιες ανάγκες απασχόλησης.

Μετά τη λήξη των εργασιών της Συνόδου, πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας για τον ρόλο των Πανεπιστημίων στο πλαίσιο της Ενεργειακής και Δίκαιης Μετάβασης, η οποία διοργανώθηκε από τη Διαχειριστική Αρχή ΕΣΠΑ – ΔΑΜ.