«Την ώρα του στάλου, όταν όλα ησυχάζουν, ο τσοπάνος πιάνει τη σμίλη και σκαλίζοντας το ξύλο αφήνεται στους λογισμούς του. Και ο κόπος του κοντά στα πρόβατα κρατά το χωριό ζωντανό και ο λόγος του απέριττος γράφει την ιστορία του»…

Είναι μία χαρακτηριστική εισαγωγή της μοναδικής, πρωτότυπης και απόλυτα ενδιαφέρουσας έκθεσης που φιλοξενείται στο Ίδρυμα Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή με τίτλο «σκαλίζοντας το ξύλο, σμιλεύοντας τη μνήμη», που είναι αφιερωμένη στους κτηνοτρόφους στο Χαλίκι Ασπροποτάμου. Η επιμέλεια της έκθεσης στην οποία πρωταγωνιστούν οι ξυλόγλυπτες δημιουργίες του Χρήστου Γκέβρου, επίσης όμως ξεχωριστές φωτογραφίες από τη ζωή στο Χαλίκι τις περασμένες δεκαετίες, καθώς και η μεταφορά προφορικών διηγήσεων των κατοίκων του χωριού, ανήκει στη Νατάσα Δρόσου – Λαιμού, επισκέπτρια ερευνήτρια στο King’s College στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και κάτοχος διδακτορικού που απέκτησε με τη διατριβή της για τα «Λογοτεχνικά θέματα σχετικά με τη Μικρασιατική Καταστροφή στην Ελλάδα και τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας στην Τουρκία».

Η έκθεση περιλαμβάνει μία σειρά περίτεχνων ξυλόγλυπτων κατασκευών, όπως κλίτσες, ρόκες, κοσμήματα, κουτάκια αποθήκευσης, όλα από τα χέρια του Χρήστου Γκέβρου, πλούσιο φωτογραφικό υλικό από την ιστορία και την καθημερινότητα στο Χαλίκι, αλλά και μία σειρά αντικειμένων, όπως ημερολόγια κτηνοτρόφων και προσωπικές ιστορίες κατοίκων.

Συναντήσαμε την κα Δρόσου – Λαιμού στο Ίδρυμα Γκανή, την πρώτη ημέρα λειτουργίας της έκθεσης για την οποία μας μίλησε με πάθος και έντονα συναισθήματα. Άλλωστε οι μνήμες από τα δικά της δύσκολα, αλλά ανέμελα παιδικά χρόνια στο χωριό με τα παιχνίδια όπως ήταν η παιδική ρόκα με την οποία απαθανατίστηκε σε φωτογραφίες, αποτελούν οδηγό της ζωής της και πηγή της έμπνευσής της.

«Εκτός από τα ξυλόγλυπτα του Χρ. Γκέβρου, εκτίθενται σπάνιες φωτογραφίες για πρώτη φορά που απεικονίζουν μία ζωή, όχι πολλές δεκαετίες πίσω, που έχει χαθεί όμως ανεπιστρεπτί. Το σύνολο των αντικειμένων, οι φωτογραφίες, αλλά και ο προφορικός λόγος των κατοίκων που μεταφέρεται σε έντυπη μορφή είναι ο ζωντανός δεσμός με αυτό το παρελθόν. Ακόμη θυμάμαι και δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω εκείνα τα χρόνια στο χωριό, όπου οι γυναίκες δούλευαν στον αργαλειό το πρωί κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού και το μεσημέρι έπαιρναν τις ρόκες τους και συναντιόταν στην πλατεία για να γνέψουν και να συζητήσουν. Θεωρώ πως είναι σημαντικό να μεταφέρεται αυτή η γνώση για την καθημερινότητα και την παράδοση στις επόμενες γενιές, για να τα μάθουν, όπως όμως είναι σημαντικό να υπάρχουν και για τους μελετητές», ανέφερε η κα Δρόσου – Λαιμού.

Ώρες λειτουργίας

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 18 Αυγούστου και οι ημέρες και ώρες λειτουργίας της είναι Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις 9 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι, καθώς και 6 με 9 το απόγευμα κάθε Τετάρτη. Το Ίδρυμα Γκανή βρίσκεται στην οδό Σούτσου 26.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ