Έναν οδηγό για ανάλογες ή παρόμοιες παρεμβάσεις αποκατάστασης αρχαίων θεάτρων και όχι μόνο, παρότι υπάρχουν επιμέρους ιδιάζουσες συνθήκες που δεν απαντώνται παντού, αποτελούν οι αναστηλωτικές εργασίες και εργασίες αποκατάστασης στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης.

Πριν από έναν ακριβώς χρόνο, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες στο κάτω διάζωμα και άμεσα ξεκίνησαν οι αντίστοιχες εργασίες και στη μεσαία ζώνη.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων ξεκίνησε το πρωί της Τρίτης το συνέδριο που διοργανώνει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων με θέμα «Τεχνογνωσία και προβληματισμοί με αφορμή την αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου Δωδώνης», όπου αρχαιολόγοι, μέλη των Ομάδων Επίβλεψης των εργασιών παρουσιάζουν στοιχεία από τις πρόδρομες εργασίες, τους προβληματισμούς που αναπτύχθηκαν στην πορεία, την τεχνογνωσία που αποκτήθηκε και εν τέλει τις βέλτιστες και πρωτοποριακές με διεθνές επίπεδο πρακτικές που πιλοτικά εφαρμόστηκαν στην αρχαία Δωδώνη. Η χρήση τεχνητού λίθου άλλωστε που προσιδιάζει στα χαρακτηριστικά του με τον φυσικό λίθο που χρησιμοποιήθηκε από τους αρχαίους προγόνους – κατασκευαστές του θεάτρου αποτελεί ένα πρωτοποριακό εγχείρημα όχι μόνο για τα τοπικά, αλλά για τα διεθνή δρώμενα.

Η αναπλ. προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Βαρ. Παπαδοπούλου στην τοποθέτησή της αναφέρθηκε στο ιστορικό των

εργασιών, που ξεκίνησαν πριν από 20 περίπου χρόνια, όπως όμως και στις πρώτες προσπάθειες αναστήλωσης του θεάτρου που ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960 και μέχρι το 1975 είχαν ως αποτέλεσμα να έχει αναστηλωθεί ένα μεγάλο μέρος του θεάτρου.

«Όμως η κακή κατάσταση και η εκ φύσεως παθογένεια του ευπαθούς δομικού υλικού από το οποίο είναι κατασκευασμένο το θέατρο ήταν η κύρια αιτία δημιουργίας σημαντικών φθορών που προκλήθηκαν σε βάθος χρόνου. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων έχοντας πλέον την τεχνική εμπειρία, συνεχίζει το έργο της στη μεσαία ζώνη με ταχείς ρυθμούς. Με την υλοποίηση των εργασιών αυτών γίνεται μία προσπάθεια το θέατρο να ξαναγεννηθεί και να ενταχθεί και πάλι στο πολιτισμικό γίγνεσθαι της Ηπείρου», ανέφερε η κα Παπαδοπούλου, που έπλεξε το εγκώμιο των τεσσάρων συνολικά Επιστημονικών Επιτροπών της Δωδώνης και των μελών τους όπως και των αρχαιολόγων που αφιέρωσαν και αφιερώνουν και σήμερα πολύ κόπο και χρόνο για τις εργασίες.

Ένα επόμενο στοίχημα όπως είπε, είναι η ψηφιακή καταγραφή και παρουσίαση του αρχαιολογικού χώρου μέσω της επαυξημένης πραγματικότητας.

Ακολούθησαν οι εισηγήσεις των αρχαιολόγων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων που παρουσίασαν αναλυτικά το ιστορικό των εργασιών αποκατάστασης και τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν.

Η πρωτοπορία της ΟΧΕ

των πέντε θεάτρων

Εκτός όμως από το επιστημονικό σκέλος του συνεδρίου ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η παρέμβαση του προέδρου του σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ Στ. Μπένου που μίλησε για την Πολιτιστική Διαδρομή των πέντε αρχαίων θεάτρων στην Ήπειρο, αλλά κυρίως για το επόμενο βήμα που πρέπει να αξιοποιήσει, όπως είπε, η Εφορεία Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς.

Η εισήγηση του κ. Μπένου είχε τίτλο «Το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης ως όχημα τριπλής αειφορίας», με ειδικότερη αναφορά στην πρόταση της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης για τα πέντε αρχαία θέατρα της Ηπείρου. Ωστόσο, ο κ. Μπένος στάθηκε περισσότερο στην επόμενη ημέρα για τις Πολιτιστικές Διαδρομές που θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της λειτουργικότητάς τους.

«Αυτό σημαίνει ότι ο μελλοντικός επισκέπτης θα πρέπει να γνωρίζει για παράδειγμα τουλάχιστον έξι μήνες πριν ότι την ημερομηνία που θέλει, ότι θα είναι ανοιχτός ο αρχαιολογικός χώρος, ότι θα υπάρχει διευρυμένο ωράριο, ότι θα υπάρχει η δυνατότητα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, ότι θα έχουν δημιουργηθεί ψηφιακά εργαλεία και άλλα», ανέφερε ο κ. Μπένος, που έπλεξε το εγκώμιο τριών ανθρώπων που γνώρισε στα Γιάννενα και οι οποίοι όπως είπε, έχουν βάλει το προσωπικό τους στίγμα στη συνολική προσπάθεια και για την αποκατάσταση του θεάτρου και για την ΟΧΕ.

Τον καθηγητή Αρχιτεκτονικής Γεώρ. Σμύρη, τον αρχιτέκτονα Πετ. Κατσούδα και την Ελ. Ρόκκου, πρώην διευθύντρια της Διαχειριστικής Αρχής στην Περιφέρεια Ηπείρου.

Εκτός από τις παρουσιάσεις για το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης και το έργο αναστήλωσης και αποκατάστασης, στο συνέδριο παρουσιάστηκαν ακόμη εισηγήσεις για το μικρό θέατρο Αμβρακίας, για την αποκατάσταση του Ρωμαϊκού θεάτρου της Νικόπολης, τις εργασίες στο αρχαίο θέατρο της Κασσώπης, τις επεμβάσεις στο θέατρο των Γιτάνων καθώς και μία σειρά ομιλιών για τις παρεμβάσεις στα αρχαία θέατρα αρχικά της Αιτωλοακαρνανίας και συνολικά του ευρύτερου ελλαδικού χώρου.

Τα ελάσματα της Δωδώνης

Η πρώτη εισήγηση στο συνέδριο αφορούσε πάντως στην πρόσφατη ανακοίνωση της ένταξης των χρηστήριων ελασμάτων της Δωδώνης στον κατάλογο «Μνήμη του Κόσμου» της Unesco και έγινε από την αρχαιολόγο Ελ. Βασιλείου, που προσδιόρισε ως τον επόμενο στόχο την ψηφιακή επεξεργασία του «συντάγματος των ελασμάτων για την προβολή και την ανάδειξή τους», όπως ανέφερε.

Χαιρετισμοί

Στην έναρξη του συνεδρίου χαιρετισμό απηύθυναν ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής Κων. Τασούλας, ο δήμαρχος Ιωαννίνων Δημ. Παπαγεωργίου και ο δήμαρχος Δωδώνης Χρ. Ντακαλέτσης. Ο τελευταίος επανέλαβε την πρόταση του δήμου Δωδώνης για την ίδρυση και λειτουργία στον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης ενός Αρχαιολογικού Μουσείου, που θα φιλοξενεί ευρήματα ανασκαφικών εργασιών από τη Δωδώνη, που σήμερα φιλοξενούνται και εκτίθενται σε άλλα μουσεία ή υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές. «Είναι προφανώς ένα σημαντικό έλλειμμα αυτό, καθώς κάθε σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος διαθέτει ένα Μουσείο και το αίτημα αυτό δεν πρέπει να το δει κανείς ανταγωνιστικά προς τις υπάρχουσες μουσειακές υποδομές της περιοχής μας. Αντίθετα, ένα Μουσείο για τη Δωδώνη θα προσέθετε υπεραξία στο πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα των Ιωαννίνων», τόνισε ο κ. Ντακαλέτσης.