Όταν προβάλλουν τα πρόσωπα, όταν οι άνθρωποι έρχονται στο προσκήνιο, τότε τα πράγματα παίρνουν άλλες διαστάσεις. Κι αυτό ισχύει πολύ περισσότερα στα μεγάλα θέματα της εποχής μας που διχάζουν την κοινή γνώμη και προκαλούν πολώσεις.

Το βλέπουμε με τους πρόσφυγες. Όταν το θέμα είναι ή λέγεται, ως το «προσφυγικό», τότε όλοι μας με ευκολία είμαστε έτοιμοι να διατυπώσουμε τις απόψεις μας, τις ιδέες μας και τις λύσεις. Πάνω σε αυτήν την αφηρημένη έννοια που μοιάζει να λέει και να μην λέει τίποτα, αναπτύσσονται πολιτικές, θεωρίες και συνομωσιολογίες. Είναι εύκολο να μιλάς για κάτι αόριστο.

Μόλις, όμως ο πρόσφυγας αποκτήσει πρόσωπο τότε αλλάζει αμέσως η κατάσταση. Μόλις τα δύο αδέρφια, ο ένας που έψαχνε τον αδερφό του και αυτός που σώθηκε στο ναυάγιο συναντήθηκαν και έγιναν φωτογραφία και είδηση, τότε ανακαλύψαμε ότι είμαστε μπροστά σε μια ιστορία μετανάστευσης ίδια με εκατομμύρια άλλες εδώ και μερικές χιλιάδες χρόνια ανθρώπινης ιστορίας. Και πέφτουν στον κουβά της ανυποληψίας όλες οι θεωρίες για τους τζιχαντιστές, όσους αλλάζουν δήθεν τον πληθυσμό της χώρας, όσους κλέβουν, όσους δεν προσαρμόζονται ή δεν χωράνε, όλα αυτά δηλαδή με τα οποία η ακροδεξιά σε όλον τον κόσμο ντύνει σαν επιχειρήματα, μία πραγματικότητα που ζει ο πλανήτης, αυτήν της προσφυγιάς και του εκτοπισμού δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο.

Ακόμα όμως και αυτό, η προβολή της ανθρώπινης ιστορίας και του προσώπου μοιάζει να μην φτάνει. Σύντομα άλλωστε φεύγει από το προσκήνιο και άλλες ιστορίες έρχονται να προκαλέσουν το ενδιαφέρον. Οπότε τι μπορεί να κάνεις κάποιος που δεν θέλει να βυθιστεί στη μαυρίλα του «έξω οι ξένοι», του αυταρχισμού και της προπαγάνδας των ακροδεξιών που ψάχνουν χώρο για να αποκτήσουν πολιτικά προνόμια και θέση στις καρέκλες της εξουσίας;

Ίσως να μπορούμε πια να μιλήσουμε με λογικά επιχειρήματα και κοινούς τόπους.

Πρώτον, ότι τα πλούσια κράτη πρέπει να βοηθήσουν τα φτωχότερα ώστε να μην πεινάνε οι άνθρωποι και να μη διώκονται υπό την απειλή πολέμων, βίας και αυταρχισμού.

Δεύτερον, ότι οι προηγμένες χώρες που χρειάζονται νέους εργαζομένους πρέπει να βρουν νόμιμες οδούς για τη μετανάστευση όπως έκαναν οι ίδιες συχνά χώρες ως και το πρόσφατο παρελθόν.

Τρίτον, πρέπει να καταπολεμηθεί και να περιοριστεί όσο γίνεται ο λόγος του μίσους, της απομόνωσης και της βίας από όποιον πάει κόντρα στις δημοκρατικές, θρησκευτικές και πολιτικές παραδόσεις του τόπου μας και της Ευρώπης. Οι ακροδεξιοί που δεν αποδέχονται τη δημοκρατία και την παράδοση της ανοχής και της αποδοχής ας τα λένε μόνοι τους στα σπίτια τους και τις παρέες τους. Ο δημόσιος λόγος πρέπει να προάγει την αγάπη, τη συνύπαρξη και τη συνεργασία όλων με όλους.

Είναι τρία πράγματα που μπορούν να γίνουν και να αποτελέσουν μέρος του προγράμματος των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου.

Μία πρώτη επίσκεψη στα Plasmata

Οι ωκεανοί φλέγονται. Στο πιο πολιτικό έργο της έκθεσης Plasmata II στην παραλίμνια οδό των Ιωαννίνων, ο John Gerrard μας βάζει μέσα στο νερό για να ακολουθήσουμε μία γραμμή που μας φέρνει μπροστά στην Κλιματική Αλλαγή- Flare (Oceania).

Η φύση, η μνήμη, ο πολιτισμός σoυ ψιθυρίζουν τις αιώνιες έγνοιες των ανθρώπων όπως τα ξωτικά της Μαλβίνας Παναγιωτίδου (A Darkness Gathers Though It Does Not Fall ) και σε καλούν να ακούσεις τους ήχους των φωνών που έχουν ξεχαστεί από το Πέρασμα των Maenads (The Passing). Και οι μάσκες των πολυφωνικών Βαλκανίων του Zete/ Πάνου Σκλαβενίτη μας υπενθυμίζουν τη ζωογόνα δύναμη του ανθρώπου που συνομιλεί  με το περιβάλλον και τον τόπο που είχε τη δύναμη να τον τρέφει επί αιώνες σε μια ισορροπία που έχει διαταραχθεί (Παμβώτις, Στεφανία Στρούζα).

Αυτή είναι μία επιλογή, μία διαδρομή στην έκθεση που αναπτύσσεται στο παραλίμνιο, η οποία σαφώς και δεν μπορεί να εξαντληθεί σε αυτήν την πρώτη επίσκεψη. Θα θέλαμε για παράδειγμα κι άλλες εμπειρίες από τις Παραλληλίες και την οθόνη που μας αλλάζει μαζί με τη λίμνη.

Μία δεύτερη και μία τρίτη διαδρομή που θα ξεπεράσει και εμπόδια όπως ο πολύς κόσμος που έκανε ουρά για τα καταφύγια του Κάστρου, αλλά και η αξιοποίηση των παράλληλων «διαδρομών» (ιστορικά κείμενα, podcast κλπ), θα εμπλουτίσει την εικόνα. Μένουμε συνδεδεμένοι.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr