Δεν υπάρχει προοπτική αντιμετώπισης των συνεπειών από τη μετακίνηση προσφύγων και μεταναστών. Ας μη γελιόμαστε. Οι περισσότερες κυβερνήσεις στην Ευρώπη θεωρούν ότι έχουν να κάνουν με ένα πρόσκαιρο πρόβλημα που δημιουργείται κάπου αλλού, από κάποιους άλλους και δεν αφορά την Ευρώπη. Και μεγάλες πλειοψηφίες των ευρωπαϊκών λαών πιστεύουν ότι δεν γίνεται να υποδεχθούν «άλλους» και «ξένους».

Η κατάσταση πια είναι εκτός ορίων και ως λογική πρόταση θεωρείται ότι είναι να σηκώσεις ένα τείχος ή να φτιάξεις μερικά κλειστά καμπ. Κάθε άλλη πρόταση πέφτει πλέον στο κενό και μοιάζει κανένας πια να μην θέλει να συζητήσει λογικά και βάσει κοινών τόπων. Πόσο μάλλον να επενδύσει και σε αξίες, ιδεολογίες ή έστω αισθήματα κλπ. Αυτά έχουν ήδη ενοχοποιηθεί ως ύποπτα, προδοτικά, προϊόντα συμφερόντων κλπ.

Τι μένει; Μένει η πολιτική εκμετάλλευση από την ακροδεξιά που τώρα βάζει την προβιά της αυστηρής τάχα δημοκρατίας και αναλαμβάνει να κυβερνήσει ακόμα και χώρες ολόκληρες πάνω στις ατζέντες της ατομικής επιτυχίας και του εθνικού συμφέροντος. Έχει η χώρα ενέργεια να κάψει; Οκ, ας μην ανησυχούμε για πολέμους, πείνες και καταστροφές στον υπόλοιπο κόσμο. Μειώνεται η ανεργία; Οκ, ας μην βάζουμε τώρα θέματα για εμφυλίους, ολοκληρωτισμούς και κλιματική κρίση σε μακρινές χώρες. Ας τα λύσουν μόνοι τους τα προβλήματα, όπως κάνουμε κι εμείς. Έτσι λένε όλοι και περισσότεροι.

Μόνοι μας. Αυτό γίνεται σταδιακά το σύνθημα.

Υπάρχει όμως και μία αντιπρόταση που να δίνει απαντήσεις σε όλα; Όχι προφανώς. Σαν να έχει σβήσει το φως για πολιτικές αλληλεγγύης, συνεργασίας και υποστήριξης. Σαν να μην υπήρξε ποτέ ένα παρελθόν που μίλαγε για ισότητα, δημοκρατία και ανακατανομή πλούτου. Κανένα «κεκτημένο» πια.

Αλλά δεν μπορεί να κρατήσει πολύ όλο αυτό. Κάποια στιγμή οι προηγμένες κοινωνίες της Ευρώπης, της Αμερικής και του πλανήτη θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την προοπτική μίας άλλης κοινωνίας. Ενός άλλου κόσμου που θα βλέπει με διαφορετικό μάτι και θα ακούει με διαφορετικά αυτιά τις ανάγκες των ανθρώπων για ένα κοινό μέλλον και κοινές προσδοκίες για ευημερία. Κάποια στιγμή θα χρειαστεί από την ίδια τη δύναμη των πραγμάτων, να αλλάξουν και οι πολιτικές και τα οράματα.

Να κρατήσουμε όσο γίνεται το μαζί

Το τριήμερο εθνικό πένθος, έχει συμβολική λειτουργία, αποτελεί μία θεσμική υπόμνηση, οπότε και δικαιολογείται η πρωθυπουργική απόφαση για μία τραγωδία που ξεπερνά τα όρια του καθημερινού και ανεκτού. Όσο κι αν έχουμε βυθιστεί στην αδιαφορία και τη συνήθεια των κακών ειδήσεων, πότε πότε χρειάζεται να ορίζουμε και κάποια γραμμή ανοχής ή αντοχής και η θεσμική απόφαση υποβάλλει και το αίσθημα μίας ενότητας, μίας κοινωνικής αντίδρασης. Άλλωστε το ότι η ακροδεξιά αντέδρασε στην κήρυξη του εθνικού πένθους είναι ένδειξη της ορθής απόφασης.

Εντός των ορίων της συλλογικής συμπεριφοράς που αρμόζει σε τέτοιας μοναδικότητας γεγονότα είναι κι άλλα πολλά και οι διαδηλώσεις και η έκφραση απόψεων για το ρόλο του κράτους και της ΕΕ, αλλά και οι συμπεριφορές και οι κινήσεις των πολιτικών εκπροσώπων του συνταγματικού τόξου. Όλοι κρινόμαστε άλλωστε.

Από εκεί και πέρα το πένθος δεν σημαίνει ότι αναβάλλονται τα πάντα και επικρατεί σιγή. Αντίθετα χρειάζεται και η κοινωνική και πολιτιστική κίνηση που ίσως να αποκτά και μία άλλη διάσταση για κάποιες ημέρες, και η συνέχεια στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Να βγει το βράδυ μία παρέα και να πιει ένα κρασί που είναι βέβαιο ότι αν μιλάμε για κανονικούς ανθρώπους, θα είναι άδηλα αφιερωμένο και στη μνήμη των εκατοντάδων ανθρώπων που χάθηκαν.

Κι αν βρεθεί και κάποια ευκαιρία αυτές τις μέρες να σπάσουμε και κανά χαμόγελο ας το αφήσουμε να ανθίσει. Γιατί η ζωή πρέπει πάντα να βρίσκει τρόπους να διαπερνά το ησυχαστήριο της αμνησίας και την ερημιά της αποξένωσης.

Να ζούμε θέλουμε, δυνατά και ηχηρά, συμπεριλαμβάνοντας και την έγνοια για τη ζωή των άλλων. Να κρατήσουμε όσο γίνεται το μαζί.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr