Ας δούμε έναν αριθμό. Εκατόν δέκα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εξαναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σε παγκόσμια κλίμακα. Ποτέ πριν ο συνολικός αριθμός των προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων δεν είχε φθάσει σε τέτοιο επίπεδο, υπογραμμίζει η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην ετήσια έκθεσή της που έδωσε στη δημοσιότητα.

Στο τέλος της περασμένης χρονιάς, 108,4 εκατ. άνθρωποι είχαν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της πατρίδας τους ή είχαν μετατραπεί σε πρόσφυγες στο εξωτερικό, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 19,1 εκατομμύρια ανθρώπους σε σύγκριση με τα τέλη του 2021. Ξέρουμε άλλωστε τι γίνεται στο Σουδάν, μία τραγωδία που εντείνει κι άλλο το ανθρωπιστικό πρόβλημα.

Ακόμα κι αν κάνουμε πως δεν βλέπουμε τον αριθμό των ανθρώπων που εκτοπίζονται εντός της πατρίδας τους και περιοριστούμε στην αποστολή βοήθειας, με τον μεγάλο αριθμό των εκτοπισμένων που θα γίνουν πρόσφυγες και μετανάστες που θα μετακινηθούν προς άλλες περιοχές. τι θα κάνουμε; Το ερώτημα είναι παλιό ήδη για την Ευρώπη, αλλά συναντά δυσκολίες στο να απαντηθεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Αντίθετα, όλο και πιο ισχυρό γίνεται εκείνο το πολιτικό ρεύμα που δεν θέλει καμία απάντηση, που ζητά απλώς να μείνουν εκτός Ευρώπης οι πρόσφυγες και οι μετανάστες.

Και το ερώτημα που επανέρχεται ξανά και ξανά και το είδαμε να συμβαίνει και στην Πύλο χτες, δεν είναι πώς θα αντιμετωπιστεί ένα πολύνεκρο ναυάγιο. Το ελληνικό κράτος κινητοποιήθηκε για να περιθάλψει τους διασώθεντες όπως κάνουν τα ευρωπαϊκά κράτη.

Υπάρχει περίπτωση όμως να αλλάξει κάτι για το πρόβλημα των ανθρώπων που μετακινούνται ψάχνοντας ένα καταφύγιο ή μία καλύτερη μοίρα σε όλον τον πλανήτη; Ή θα κοιτάξουμε να το κρατάμε μακριά μας; Πρόκειται για ένα θεμελιακό πια ερώτημα για το μέλλον της πολιτισμένης Ευρώπης και της ανθρωπότητας.

Ενδιαφέρον για νέες προσεγγίσεις

Μέσα στα πολλά που τρέχουν και με τα προεκλογικά δεν προλάβαμε να κάνουμε καν μία καλή αναφορά.  Από την Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών (ΕΗΜ) εκδόθηκαν τα πρακτικά από δύο επιστημονικές ημερίδες, για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στα Ιωάννινα και τον Τύπο Ιωαννίνων ως τον Μεσοπόλεμο.

Προσωπικά συμμετείχα με δύο ομιλίες:

Η πρώτη είναι: “Από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο στα Γιάννενα το 1922. Όψεις μίας νέας συνθήκης μέσα από τον τοπικό Τύπο των Ιωαννίνων” με τη θεώρηση των αναφορών στις τοπικές εφημερίδες το πρώτο τετράμηνο από την έλευση των προσφύγων στην Ήπειρο.

Η δεύτερη έχει τίτλο “Η Δημοκρατία σε κίνηση.

Οι εφημερίδες των Ιωαννίνων στον Μεσοπόλεμο και η περίπτωση του «Κεραυνού»” και αφορά την πολιτική κίνηση το 1923-1924 και τη δυναμική των διαφόρων πρωτοβουλιών στο δημοκρατικό στρατόπεδο, στις “αριστερές” της εποχής όπως θα λέγαμε σήμερα, μέσα σε συνταρακτικές μεταβολές στον τόπο όπως εκφραζόταν μέσα από τις τοπικές εφημερίδες.

Αλλά υπάρχουν πολύ περισσότερες σημαντικές ομιλίες και παρεμβάσεις που είμαι σίγουρος ότι θα ικανοποιήσουν τον απαιτητικό αναγνώστη και τον φιλίστωρα.

Στη σελίδα της ΕΗΜ υπάρχει η ανοιχτή πρόσβαση και στα δύο καλαίσθητα βιβλία (e-books) που αποτελούν μέρος και της πολύ καλής δουλειάς που κάνει συνολικά η ΕΗΜ.

Υπάρχει επιστημονικό δυναμικό στην πόλη που παράγει σημαντικό ερευνητικό έργο και θέλει οι τοπικοί φορείς να δίνουν χώρο και χρόνο. Και παρατηρούμε και ένα ενδιαφέρον και της τοπικής κοινωνίας για νέες προσεγγίσεις και νέα μοντέλα για την ιστορική έρευνα.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr