Μία δέσμη προτάσεων, που μεσοπρόθεσμα μπορούν να μεταβάλλουν τη φυσιογνωμία της πόλης αλλάζοντας ταυτόχρονα την καθημερινότητα για τους πολίτες και τους επισκέπτες της, περιλαμβάνει το πρώτο πλαίσιο της σύνταξης των μελετών και του σχεδιασμού για τον δήμο Ιωαννιτών και τη μεγάλη ευκαιρία που έχει μέσα από τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα της επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2030.

Ο στόχος για την πόλη των Ιωαννίνων που όπως επισημαίνουν οι μελετητές είναι επιτεύξιμος, προβλέπει τη δημιουργία μίας σύγχρονης και βιώσιμης πόλης, που θα είναι κλιματικά ουδέτερη και ανθεκτική, που ακολουθεί τις καλύτερες παγκόσμιες πρακτικές, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί και αναδεικνύει τα μοναδικά χαρακτηριστικά της.

Το πρωί της Δευτέρας πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η ανοιχτή εκδήλωση για τη διαμόρφωση του κλιματικού συμφώνου που οργάνωσε ο δήμος Ιωαννιτών, με εκπροσώπους φορέων και πολίτες να παίρνουν μία πρώτη γεύση για τις ενέργειες που θα επιτρέψουν στα Ιωάννινα, να αποτελέσουν μία από τις 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις το 2030.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε ενόψει της κατάθεσης του Κλιματικού Συμφώνου προς έγκρισή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να παρουσιαστούν και να συνδιαμορφωθούν οι δράσεις επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας της πόλης.

«Η μεγάλη μας ευκαιρία»

Ο δήμαρχος Ιωαννίνων Δημήτρης Παπαγεωργίου κατά την έναρξη της εκδήλωσης σημείωσε πως είναι το αποτέλεσμα μιας συνεργατικής προσπάθειας από τον δήμο, την ομάδα εργασίας και σημαντικούς επιστήμονες.

«Η πόλη μας πορεύεται προς τις 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις της Ευρώπης μέχρι το 2030 και αυτή η διαδρομή δεν αφορά μόνο την εκάστοτε Δημοτική Αρχή, αλλά όλους τους φορείς και τους κατοίκους της πόλης μας, σε μια ομαδική προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον», υπογράμμισε ο δήμαρχος.

Ο στόχος που καλούνται να επιτύχουν οι 100 ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ των οποίων τα Ιωάννινα και άλλες πέντε πόλεις της Ελλάδας, είναι να καταστούν κλιματικά ουδέτερες έως το 2030, νωρίτερα από τον ευρωπαϊκό στόχο του 2050 και να λειτουργήσουν ως κόμβοι καινοτομίας για να μπορέσουν όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους έως το 2050.

Οι συμμετέχουσες πόλεις καλούνται στο παρόν στάδιο να υποβάλλουν το Κλιματικό Σύμφωνο, ώστε να αρχίσουν να υλοποιούν βάσει συγκεκριμένου πλάνου δράσεις μείωσης του ανθρακικού τους αποτυπώματος.

Την εκδήλωση άνοιξε ο κ. Βουλλέλης, Πολεοδόμος Μηχανικός MSc, European Climate Pact Ambassador, μέλος της επιστημονικής επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της ΓΓΣΑΠ του ΥΠΕΝ σε θέματα Κλιματικής Ουδετερότητας.

Τέσσερις άξονες

Η εκδήλωση βασίστηκε σε τέσσερις βασικούς άξονες, με μια αρχική παρουσίαση των προτεινόμενων δράσεων και συζήτησης κατόπιν με τους παρευρισκόμενους φορείς, επιχειρήσεις και πολίτες.

ΑΞΟΝΑΣ 1: Πολεοδομικός σχεδιασμός και ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων

Οι βασικές προτάσεις επικεντρώθηκαν στα ακόλουθα σημεία:

•Αναδάσωση και φυτεύσεις με ενδημικά είδη, είδη που είναι ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή και που προσφέρουν τη μέγιστη απορρόφηση άνθρακα

•Προστασία και ενίσχυση χλωρίδας και πανίδας

•Ανανέωση και ενίσχυση περιαστικού πρασίνου

•Βιώσιμες γεωργικές πρακτικές

•Ολοκλήρωση πολεοδομικού σχεδιασμού

•Εξασφάλιση Κοινόχρηστων και Κοινωφελών Χώρων μέσω του ΕΣΕΚ

•Ενεργειακοί Έλεγχοι και Πιστοποίηση

•Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCOs)

•Αναβαθμίσεις φακέλου κτιρίου

•Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα

•Αναβαθμίσεις HVAC

•Παρακολούθηση και Αξιολόγηση

•Αναβαθμίσεις φωτιστικών εγκαταστάσεων

•Συμμετοχή και εμπλοκή της κοινότητας

•Γεωθερμικά και Ηλιοθερμικά Συστήματα

•Φωτοβολταϊκά Συστήματα

•Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας Κτιρίων (BEMS)

•Σχολικές εγκαταστάσεις με σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση.

ΑΞΟΝΑΣ 2: Αστικός σχεδιασμός και πράσινο, με εισηγητές τους Ιωάννη Αίσωπο, Καθηγητής Αρχιτεκτονικού & Αστικού Σχεδιασμού και Προέδρος στο  Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστήμιο Πατρών και Γεώργιο Πανέτσο, Καθηγητής Αρχιτεκτονικού & Αστικού Σχεδιασμού, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών,

Οι βασικές προτάσεις αφορούν σε:

•Εγκάρσιες συνδέσεις και «πράσινες διαδρομές» πόλης – λίμνης

•Κατακόρυφες συνδέσεις, Δημόσιες σκάλες και ανελκυστήρες

•Αστικό Πράσινο

•Παραλίμνια διαδρομή – Προτεινόμενες στάσεις

•Διαδρομή περιμετρικά του κάστρου

•Θεματικές περιοχές (θεματική περιοχή θρησκευτικών διαδρομών & θεματική περιοχή διαδρομών εμπορίου)

•Μεγάλης κλίμακας βιώσιμα δίκτυα αστικής συγκοινωνίας (Λιμνιαία αστική συγκοινωνία, τελεφερίκ)

ΑΞΟΝΑΣ 3: Μεταφορές και βιώσιμη κινητικότητα. Εισηγητές ήταν οι Θάνος Βλαστός, Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Πολεοδόμος – Συγκοινωνιολόγος και Μαρία Σίτη, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Συγκοινωνιολόγος, MSc Πολεοδόμος, Ερευνήτρια Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας ΕΜΠ.

Οι κεντρικές προτάσεις αφορούν σε:

•Ενίσχυση περπατήματος και ποδηλάτου | ΝΕΟΙ πεζόδρομοι, πεζοδρόμια, ποδηλατόδρομοι, δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας

•Ενίσχυση αστικής συγκοινωνίας (λεωφορείο, μικρό λεωφορείο, τραμ, τελεφερίκ κ.α.) με διαδρόμους αποκλειστικής κίνησης ή διαδρόμους προτεραιότητας της συγκοινωνίας

•Ενίσχυση λιμναίας συγκοινωνίας

•Καθαρά οχήματα και ζώνες περιορισμού εισόδου συμβατικών οχημάτων (LEZ, ULEZ)

•Μέσα κοινής χρήσης (car-sharing, bike-sharing)

•Καθαρές εμπορευματικές μεταφορές (ζώνη περιορισμού εισόδου τροφοδοσίας, καθαρά οχήματα, κέντρα εφοδιαστικής κ.α.)

•Πράσινα οχήματα διανομής & κίνητρα

•Ηλεκτρικά ΙΧ και σταθμοί φόρτισης Η/Ο

•Ενίσχυση αστικού πρασίνου

•Καθαρή αποκομιδή απορριμμάτων

ΑΞΟΝΑΣ 4: Κυκλική οικονομία με εισηγήτρια την Χριστιάνα Πολύζου (LEVER), Μηχανικός Περιβάλλοντος, PhD «Lever – Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ».

Μεταξύ άλλων οι προτάσεις περιλαμβάνουν:

•Χωριστή συλλογή βασικών ρευμάτων (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο)

•Πράσινα Σημεία

•Διαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων

•Καφέ κάδοι και χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων

•Κινητά Πράσινα Σημεία

•Δημιουργία Κέντρου Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ)

•Ανάπτυξη δικτύου οικιακής κομποστοποίησης

•Γωνιές Ανακύκλωσης

•Πράσινες Δημόσιες συμβάσεις

•Οργάνωση χωριστής συλλογής σε δημοτικά κτίρια

•Προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού και των επιχειρήσεων

•Οργάνωση της διαχείρισης ΑΕΚΚ (Απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων)

•Ενίσχυση του παρόντος δικτύου ή δημιουργία δικτύου για χωριστή συλλογή των παρακάτω ενδεικτικά: ρούχα και υποδήματα, βρώσιμα λίπη και έλαια, γυαλί (γαλάζιοι κώδωνες), ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, χαλιά, στρώματα, υφάσματα, έπιπλα, παιχνίδια, βιβλία

•Οργάνωση της διαχείρισης άλλων αποβλήτων όπως: ελαστικά, οχήματα, λιπαντικά έλαια, φαρμακευτικά προϊόντα, θερμοκηπιακά πλαστικά, σωλήνες άρδευσης, ηλεκτρικά πατίνια και ηλεκτρικά ποδήλατα

•Ψηφιακός μετασχηματισμός: εφαρμογή ψηφιακών εργαλείων στη συλλογή και διαχείριση απορριμμάτων

•Εφαρμογή κυκλικής οικονομίας στον τομέα της αργυροχρυσοχοΐας

•Προτάσεις για βιομηχανική συμβίωση

•Πιλοτική εφαρμογή κυκλικής οικονομίας στο Νησί της Παμβώτιδας, μαζί με την ενεργειακή αυτονομία

•Αξιοποίηση υπολειμμάτων και παραπροϊόντων από τις βιομηχανίες στην ευρύτερη περιοχή, π.χ. τυροκομεία, πτηνοτροφεία, ελαιοτριβεία, βιομηχανίες τροφίμων (π.χ. για ζωοτροφή ή για παραγωγή ενέργειας)

•Αξιοποίηση και διανομή τροφίμων που περισσεύουν από σούπερ μάρκετ, καφέ, εστιατόρια

•Παραγωγή ενέργειας και κομπόστ από τη διαχείριση των αποβλήτων

•Υποστήριξη των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα για την υιοθέτηση μοντέλων κυκλικής παραγωγής

Ακολούθησε σύνοψη των συμπερασμάτων της εκδήλωσης με συντονιστή τον Κωνσταντίνο Καρατσώλη, δικηγόρο με ειδίκευση στο ∆ίκαιο Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ