Τα στοιχεία που δείχνουν τις χαμηλές πτήσεις για το ΑΕΠ της Ηπείρου το 2020, θα έπρεπε ήδη να έχουν κινητοποιήσει τις τοπικές δυνάμεις. Όχι στην κατεύθυνση της μοιρολατρίας και του λαϊκισμού της ισοπέδωσης περί «της φτωχότερης περιφέρειας της ΕΕ» που λέγανε άλλοι παλιότερα, αν και δεν ίσχυε. Αλλά προς την κατεύθυνση της ανασυγκρότησης, του σχεδιασμού για το μέλλον και της σοβαρής ενασχόλησης με την προώθηση των πολιτικών που απαιτούνται για την αύξηση του πλούτου.

Λείπουν και οι τρεις αυτοί παράγοντες σε  μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό. Κάποιες πλευρές δεν πιστεύουν ότι χρειάζεται ανασυγκρότηση γιατί πάνε όλα καλά και δεν διαπιστώνονται λάθη. Κι ας τους διαψεύδουν συνεχώς τα στοιχεία.  Άλλοι δεν επενδύουν στον σχεδιασμό, είτε γιατί δεν γνωρίζουν πώς να το κάνουν και αυτοσχεδιάζουν απλώς είτε γιατί τα έχουν αναθέσει όλα στο κεντρικό κράτος και στις δυνάμεις της αγοράς, που «ξέρουν αυτοί».

Και άλλοι δεν ασκούν πολιτικές, αν και κάποιοι είναι πολιτικοί, είτε γιατί ασχολούνται όλη τη μέρα με το κόμμα τους και τους ημέτερους, είτε γιατί δεν έχουν το υπόβαθρο για να αρθρώσουν πολιτικό λόγο και σχέδιο.

Προφανώς και υπάρχει ένα τμήμα του πολιτικού δυναμικού της περιοχής μας που εργάζεται, συνήθως αθόρυβα, για αυτό και πάνε όπως πάνε τα πράγματα, αλλά σε αυτή τη φάση μας ενδιαφέρει τι δεν πάει καλά, ώστε να διορθωθεί.

Δύο παρατηρήσεις σε πρώτο επίπεδο.

Ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη του τόπου, πρέπει να είναι συνδυασμός κεντρικών και περιφερειακών κινήσεων. Μία ισορροπία των δυνάμεων και των πόρων, πάντα με δημόσιο έλεγχο και διαφάνεια, αλλά και με τεχνικές αυτορρύθμισης και διαρκούς επικαιροποίησης.

Κατά δεύτερο, μία περιφέρεια για  να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, στις μέρες μας, πρέπει να έχει και ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κυκλικής αντίληψης για την οικονομία, τακτικές συμμετοχικότητας (συμμετοχικοί προϋπολογισμοί, συνεταιριστικό και κοινοτικό πνεύμα, ανοιχτά δεδομένα κλπ) και ιδιαίτερη σύνδεση με τον τόπο και τις ανάγκες του- προσοχή, ο στόχος δεν είναι η λεγόμενη αυτάρκεια- ένας παλιός, συντηρητικός όρος που εννοεί μόνο την  αναπαραγωγή της φτώχειας και των ανισοτήτων με ψευτοπατριωτικά καπέλα.

Και βέβαια όταν μιλάμε για αυτοέλεγχο εννοούμε πάντα μετρήσιμα στοιχεία και αποτελεσματικότητα, ώστε να διαφαίνεται και πώς πάει ο σχεδιασμός αλλά και αν υπάρχουν καλές πρακτικές. Σε συνδυασμό με μία κοινωνική αντίληψη και ενσυναίσθηση για τις ανθρώπινες ανάγκες, κάτι που εξασφαλίζει η πολιτική αντίληψη, τότε θα λέγαμε ότι υπάρχει ένας δρόμος ικανός να ανοίγει προοπτικές για τον τόπο σε συγχρονισμό με τα πιο προοδευτικά τμήματα σήμερα της Ευρώπης.

Υπάρχει χώρος και για άλλα πολιτικά μοντέλα

Οι λίγο μεγαλύτεροι έχουμε την εμπειρία του 1989. Η πολιτική αξιοποίηση δικαστικών υποθέσεων, όχι μόνο δεν πρόσφερε τίποτα στη δικαιοσύνη, αλλά αντίθετα ενίσχυσε τη λαϊκιστική αντίληψη του “όλοι είναι ίδιοι”.

Σήμερα στη χώρα μας αντιμετωπίζουμε προβλήματα με το κράτος δικαίου, ενώ διαφαίνεται και ότι και το πολιτικό σύστημα δεν είναι ώριμο ώστε να βρεθούν οι θεσμικές δικλείδες ασφαλείας και να γίνουν τα απαραίτητα βήματα. Η υπόθεση των υποκλοπών, μας δείχνει ότι αυτό που χρειάζεται να κάνει η πολιτική, είναι να επενδύσει ακόμα περισσότερο στη δημοκρατία, τη διαφάνεια και τον δημόσιο έλεγχο. Και ίσως και στον δημόσιο διάλογο, τον οποίο τον επιζητά ένα μέρος των πολιτών, αλλά και δεν πρέπει να τον φοβόμαστε.

Η προεκλογική περίοδος θα αυξήσει προφανώς την ένταση και ενδέχεται να λειτουργήσει ακόμα πιο αποπροσανατολιστικά. Παρ’ όλα αυτά διαφαίνεται ότι μπορούν να υπάρξουν οι κατάλληλες εκείνες συναινέσεις στο πολιτικό πεδίο, από τις δυνάμεις που θέλουν την αλλαγή, διαλέγονται με το εθνικό ακροατήριο και μπορούν να υλοποιήσουν ένα διαφορετικό μοντέλο πολιτικής εξουσίας, πέρα από τη συγκυρία με τις τρέχουσες κομματικές αντιπαραθέσεις.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr