Ζούμε σε καιρούς μεγάλης ανησυχίας. Κι αν δεν το αντιλαμβανόμαστε έτσι είναι γιατί ζούμε για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε καιρούς κρίσης.  Το εκφράζουν ήδη οι Ευρωπαίοι πάντως.

Όπως διαβάζουμε στο Ευρωβαρόμετρο, σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, περισσότεροι από 7 στους 10 ερωτηθέντες ανησυχούν για την αύξηση του κόστους ζωής, με τα χειρότερα αποτελέσματα να παρατηρούνται στην Ελλάδα (100%), την Κύπρο (99%), την Ιταλία και την Πορτογαλία (98% και για τις δύο χώρες).

Η δεύτερη μεγαλύτερη ανησυχία των Ευρωπαίων με 82% είναι η απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ποσοστό που στην Ελλάδα ανέρχεται στο 97%.

Σε επίπεδο ΕΕ, τρίτη κατά σειρά ανησυχία αποτελούν η κλιματική αλλαγή και η εξάπλωση του πολέμου στην Ουκρανία σε άλλες χώρες (81%).

Η μετανάστευση επίσης απασχολεί ιδιαίτερα τους Έλληνες πολίτες, όπου αποτελεί την τρίτη πιο διαδεδομένη ανησυχία με ποσοστό 86%, ακολουθούμενη από την κλιματική αλλαγή, με 84%.

Τα νούμερα είναι δραματικά υψηλά. Και δείχνουν σε μία πρώτη ανάγνωση και μία ομοιογένεια των φόβων και των ανησυχιών σε όλο το εύρος της Ευρώπης. Οι φόβοι των Ευρωπαίων είναι κοινοί, έστω κι αν στο Νότο φαίνεται ότι η ακρίβεια έχει το πρωτείο, κάτι που θα μπορούσε να εξηγηθεί και από τη μέχρι σήμερα εμπειρία από τις οικονομικές κρίσεις.

Μέσα σε ένα πεδίο ανησυχίας όμως, το κρίσιμο είναι να μπορείς να βρεις έναν δρόμο επίλυσης των προβλημάτων, κάτι που κάνει την πολιτική ένα κομβικό πεδίο. Γιατί μόνο μέσα από την πολιτική είναι δυνατόν να μετασχηματιστούν όλα αυτά τα συμφέροντα, οι επιδιώξεις, οι ανάγκες και οι επιθυμίες που συναντώνται πάνω στο πεδίο της πραγματικότητας.

Και διαφαίνεται ότι το επίπεδο της ευρωπαϊκής πολιτικής παίζει και θα παίξει και στο μέλλον έναν κρίσιμο ρόλο γιατί έχει τη δυνατότητα και τη δύναμη να λειτουργήσει εξισορροπιστικά ανάμεσα στις αντίρροπες δυνάμεις, αλλά και προωθητικά. Είδαμε ως ένα βαθμό να λειτουργεί στην αντιμετώπιση της πανδημίας, βλέπουμε τη δυναμική που έχει το Ταμείο Ανάκαμψης. Θα μπορέσει η ενωμένη Ευρώπη να παίξει τον ρόλο ενός ηγέτη στην έξοδο από την κρίση και στην αντιμετώπιση όλης αυτής της ανησυχίας των Ευρωπαίων;

Η ιστορία έχει ήδη μιλήσει

Η φράση των ημερών για τον τέως βασιλιά  «η ιστορία θα τον κρίνει», μπορεί να ακούγεται ακόμα και από επίσημα χείλη, αλλά δεν λέει κάτι που να χρειάζεται να συζητηθεί. Γιατί η ιστορική επιστήμη έχει κρίνει ήδη εδώ και χρόνια. Η Ελλάδα δεν είναι μία μικρή, νέα χώρα που αναζητά την ταυτότητά της. Αντίθετα είναι μία δυναμική χώρα, σύγχρονη, με πολύ καλά πανεπιστήμια και πολύ καλούς Ιστορικούς. Έχει “μιλήσει” δηλαδή η Ιστορία εδώ και δεκαετίες και για τον τέως βασιλιά και για τη  μεταπολεμική περίοδο και για το ρόλο της βασιλείας.

Ας αφήσουμε συνεπώς έξω από την πολιτική δημόσια συζήτηση την εργαλειοποίηση της ιστορίας ή τους ρητορικούς κατευνασμούς. Όποιος το επιθυμεί να μάθει την ιστορική αλήθεια για τον μεταπολεμικό ρόλο της βασιλείας, μπορεί άνετα να βρει τα δεδομένα που θέλει. Και η κοινωνία αποφάσισε αμετάκλητα το 1974 ακριβώς γιατί γνώριζε τι εστί βασιλεία.

Ακριβώς επειδή η Ελλάδα είναι μία σύγχρονη χώρα, η ιστορική επιστήμη συναντά το κοινωνικό και πολιτικό αίτημα για δημοκρατία και δεν χρειάζεται τίποτα να “ξαναγραφεί”.

Κι ως ώριμη κοινωνία που είμαστε, δεν έχουμε και κανένα πρόβλημα με το πένθος για την απώλεια ενός ανθρώπου. Κάθε άνθρωπος που χάνεται είναι μία απώλεια για την οικογένειά του και τους δικούς του.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr