Σε μία νέα φάση μπαίνει ο δημόσιος διάλογος και η συζήτηση για την προστασία της λίμνη μετά την ανακοίνωση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ότι τέθηκε από την Τρίτη σε διαβούλευση η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ), για τις προστατευόμενες περιοχές «Natura 2000» της Λίμνης Παμβώτιδας και της ευρύτερης περιοχής των Ιωαννίνων.

Προοπτικά ανοίγει ο δρόμος και το Προεδρικό Διάταγμα της Λίμνης, θέμα που απασχολεί την τοπική κοινωνία για δύο σχεδόν δεκαετίες.

Για έναν μήνα

Η Μελέτη θα καθορίσει το θεσμικό πλαίσιο οριοθέτησης διαβαθμισμένων ζωνών προστασίας, με σαφείς όρους και κανόνες για τις χρήσεις γης και την οικονομική και ανθρωπογενή δραστηριότητα στις προστατευόμενες περιοχές.

Η δημόσια διαβούλευση για την ΕΠΜ μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας https://ypen.gov.gr/diavouleusi θα διαρκέσει για έναν μήνα και θα ακολουθήσει, όπως ανακοινώθηκε, η εκπόνηση Σχεδίων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών με το αντίστοιχο Προεδρικό Διάταγμα.

Σημειώνεται ακόμα ότι οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, τα Σχέδια Διαχείρισης και τα Προεδρικά Διατάγματα προστασίας των προστατευόμενων περιοχών δεν έχουν ως αντικείμενο τον καθορισμό ή την τροποποίηση χρήσεων σε περιοχές εντός σχεδίου πόλεως, δηλαδή δεν επηρεάζουν τον αστικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Επομένως, δεν προτείνονται ούτε εφαρμόζονται χρήσεις γης σε περιοχές εντός σχεδίου.

Δύο περιοχές

Ως προς το περιεχόμενο τώρα, τονίζεται ότι στη Λίμνη Παμβώτιδα και στα Ιωάννινα μελετήθηκαν δύο περιοχές «Natura 2000» (GR2 130005 / Ειδική Ζώνη Διατήρησης – Ζώνη Ειδικής Προστασίας και GR2130012 /  Ζώνη Ειδικής Προστασίας).

Η πρώτη περιοχή με έκταση 26.000 στρέμματα ανήκει στον Δήμο Ιωαννιτών και προστατεύεται ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (Ν.1469/1950, N.5351/1932), ενώ η δεύτερη με έκταση 225.000 στρέμματα ανήκει στους Δήμους Ιωαννιτών, Δωδώνης και Ζίτσας και σε αυτή υπάγεται το Περιαστικό Δάσος Ιωαννίνων το οποίο προστατεύεται ως αισθητικό δάσος με το Π.Δ. 306/Α/1976.

Όπως σημειώνεται, η σημασία της περιοχής είναι μεγάλη για είδη ορνιθοπανίδας, αλλά και για τα λοιπά είδη και τους οικοτόπους που απαντώνται σε αυτήν. Στα υγροτοπικά οικοσυστήματα της περιοχής εξαιρετική σημασία έχει η παρουσία της Βίδρας (Lutra lutra), τα ενδημικά και ευρύτερα ενδημικά είδη ιχθυοπανίδας (Barbus prespensis, Cobitis hellenica, Oxynoemacheilus pindus, Valencia letourneuxi, Pelasgus thersproticus κ.ά). Επίσης, χαρακτηριστική είναι η παρουσία άλλων ενδημικών ειδών, όπως για παράδειγμα το Ορθόπτερο (Chorthippus lacustris), ή ειδών που χαρακτηρίζονται ως απειλούμενα ή/και έχουν περιορισμένη εξάπλωση στην Ελλάδα.

Εκεί, εμφανίζονται τουλάχιστον 28 σημαντικά είδη πανίδας. Πρόκειται για 2 ιχθύες, 7 ασπόνδυλα, 6 αμφίβια, 9 ερπετά και 4 θηλαστικά: τον λύκο και τα χειρόπτερα (Pipistrellus kuhlii, Pipistrellus pipistrellus και Tadarida teniotis). Εξ’ αυτών, σε κατηγορίες κινδύνου/απειλής εντάσσονται ο Λύκος, και ο Βάτραχος της Ηπείρου (Pelophylax epeiroticus).

«Η λίμνη Παμβώτιδα αποτελεί ένα σύνθετο φυσικό και πολιτισμικό τοπίο, μοναδικής αισθητικής και οικολογικής αξίας. Στηρίζει πολλαπλά την ευημερία της τοπικής κοινωνίας με πολλές οικονομικές δραστηριότητες (αλιεία, κτηνοτροφία, γεωργία, αναψυχή-τουρισμός)», αναφέραται.

Στην ευρύτερη περιοχή της πόλης των Ιωάννινων (ΖΕΠ) απαντώνται 63 σημαντικά είδη ορνιθοπανίδας με χαρακτηριστικότερο το Κιρκινέζι (Falco naumanni), το οποίο αποτελεί παγκοσμίως απειλούμενο είδος.

Τονίζεται ακόμα στην ανακοίνωση:

Σημαντικό στοιχείο της φυσιογνωμίας της περιοχής είναι οι δεκάδες μικροί μόνιμοι και εποχιακοί υγρότοποι, οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του αγροτικού μωσαϊκού που έχει διαμορφωθεί από τη χρόνια βόσκηση. Αυτοί οι υγρότοποι συντηρούν μεγάλο αριθμό ειδών πανίδας (ασπόνδυλα, αμφίβια, ερπετά, ψάρια, πουλιά και μικροθηλαστικά).

Η περιοχή χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη αρδευόμενης γεωργικής γης, εντατικής πτηνοτροφίας, διάσπαρτες οικιστικές αναπτύξεις, δίκτυα υποδομής (π.χ. αεροδρόμιο Ιωαννίνων, ΒΙΠΕ), σημαντικές εμπορικές και μεταποιητικές δραστηριότητες που εξυπηρετούν συνολικά τον Νομό Ιωαννίνων, αλλά και από προβλήματα στην οργάνωση των χρήσεων γης.

Οι δύο περιοχές εντάχθηκαν σε μια συνολικότερη έκταση με τον χαρακτηρισμό σΠΠΒ (σύνθετη Περιοχή Προστασίας της Βιοποικιλότητας), τα όρια της οποίας προέκυψαν από την σύνθεση των περιοχών GR2130005 και GR2130012.

Ο Γ. Αμυράς

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, δήλωσε: «Σήμερα, ύστερα από δεκαετίες, γίνεται ένα σημαντικό βήμα για τη Λίμνη Παμβώτιδα και τα Ιωάννινα. Βγαίνει σε διαβούλευση η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, που θα οδηγήσει στο πολυαναμενόμενο Προεδρικό Διάταγμα. Προστατεύουμε το φυσικό περιβάλλον, ενώ παράλληλα στηρίζουμε την ανάπτυξη της οικονομίας. Είναι σημαντικό να υπάρχει ένα θεσμικό πλαίσιο χωρίς εμπόδια και γραφειοκρατία, αλλά με συγκεκριμένους όρους και κανόνες για τις επενδύσεις. Σας προσκαλώ να γίνετε αρωγοί αυτής της προσπάθειας, συμμετέχοντας στη διαβούλευση που ξεκινά. Με τις προτάσεις της αυτοδιοίκησης, των επιστημονικών φορέων, των περιβαλλοντικών οργανώσεων, των πολιτών θα βρούμε τις καλύτερες λύσεις και θα πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα».