Μέχρι και τις αρχές του 2000, οι διαδικασίες για το ΕΣΠΑ και τα ευρωπαϊκά προγράμματα ήταν λίγο ως αρκετά, δυσνόητες και πολύπλοκες για την κοινή γνώμη. Αλλά και τα μέσα ενημέρωσης δεν έδιναν βάρος στο περιεχόμενο αυτών των διαδικασιών και των βαθμίδων δημιουργίας και ελέγχου των προγραμμάτων. Πιο πολύ ήταν είδηση ένα έργο που «απεντασσόταν» όπως λέμε, που συναντούσε κάποια εμπόδια, αλλά και αυτή η συζήτηση είχε από πίσω της την κόντρα ΝΔ-ΠΑΣΟΚ για το ποιος ήταν καλύτερος διαχειριστής. Και όταν λέγαμε προγράμματα εννοούσαμε περισσότερο μεγάλα έργα, αυτά που μας έλειπαν άλλωστε, οι βασικές υποδομές.

Με τον καιρό όμως, άλλαξε η προσέγγιση στο ΕΣΠΑ. Με τη βοήθεια και των υπηρεσιών και των μηχανισμών που έδωσαν μεγαλύτερο βάρος στη δημοσιότητα, αλλά κυρίως και με τη γνώση πια, ότι τα ευρωπαϊκά προγράμματα είναι η κοινή προσπάθεια της ΕΕ, με τα κονδύλια από τους ευρωπαίους φορολογουμένους, να συνδράμουν στην ενοποίηση και την πρόοδο όλων των περιφερειών, στην πορεία προς τη συνοχή και την ανάπτυξη.

Αυτό που έχει σημασία να κατανοήσουμε είναι τα μεγέθη. Μιλάμε για ποσά της τάξης των 400 εκατ. ευρώ μόνο για την Ήπειρο, ως το 2027. Πρόκειται για σημαντικούς πόρους, μέγεθος που θα πρέπει να μας δείχνει και το μέτρο της ευθύνης που πρέπει να έχουμε όλοι μας για την αξιοποίησή τους. Και παράλληλα, μας δείχνει και το ύψος του πολιτικού ενδιαφέροντος που οφείλουμε να έχουμε ως πολίτες για τον σχεδιασμό, τη μελέτη και την υλοποίηση των έργων με αυτά τα κονδύλια.

Οι μεγάλες πολιτικές που έχουμε στο μυαλό μας, οι ατομικές και συλλογικές επιδιώξεις μας, πρέπει να γειώνονται πάνω στην ανάγκη ορθής διαχείρισης των κοινών ευρωπαϊκών πόρων, αν θέλουμε να αλλάξουμε τις ζωές μας. Ακούγεται κάπως κοινότοπο κάτι τέτοιο, αλλά έτσι γίνεται πια η πολιτική, πάνω σε ένα υπαρκτό πεδίο, με σχέδια, προϋποθέσεις, χρηματοδοτικά εργαλεία και όραμα.

Τρόποι να μιλάμε δημόσια

Έχω δύο αρχές για τη δημόσια συζήτηση. Η πρώτη είναι ότι ακούω κάποιον πάνω στο συγκεκριμένο που θέτει και τον κρίνω για αυτό που λέει εκείνη την ώρα. Τον κρίνω για τη συγκεκριμένη άποψή του. Δεν γενικεύω, δεν του αποδίδω άλλες ιδιότητες και χαρακτηρισμούς. Ως επέκταση αυτής της αρχής, δεν με ενδιαφέρει και όλο το βιογραφικό του, το τι έκανε ή τι έλεγε πριν από 20 και 30 χρόνια γιατί κανείς δεν είναι ίδιος με έναν παλιό εαυτό του- με εξαιρέσεις προφανώς για εγκληματική δράση ή κάτι ακραίο που είναι και άλλη συζήτηση.

Το δεύτερο είναι ότι δεν δίνω και τόση σημασία σε όσα λέει κάποιος στα social media γιατί ξέρω ότι εκεί λειτουργεί ως «προφίλ» και ότι έχει πάντα τη δυνατότητα να το διορθώσει ή να το αλλάξει. Και πρέπει να αφήνεις το περιθώριο στη διόρθωση, την αναθεώρηση ή τη συγγνώμη.

Τώρα βέβαια όλα αυτά δοκιμάζονται όταν οι καταστάσεις ξεπερνάνε τα όρια ή κάποιοι δεν κατανοούν πόσο προσβλητικοί γίνονται.

Αλλά, κάπως πρέπει να μάθουμε να μιλάμε δημόσια, αποδεχόμενοι και τον άλλο με όσα καταθέτει στη δημόσια σφαίρα, με επίγνωση ότι διάλογος είναι και η αυστηρή κριτική και η διαφωνία. Αλλά και η συνύπαρξη και η αποδοχή του άλλου.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr