Υπάρχουν πολλές εκκλησιές και μοναστήρια ανά την Ελλάδα, τρομερά, με απίστευτη ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά. Αν όμως αποφασίσεις να τα επισκεφτείς, θα τα βρεις κλειστά και χωρίς συχνά ούτε καν ένα περιορισμένο ωράριο λειτουργίας. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχουν τα κονδύλια για προσωπικό και φύλαξη ώστε να λειτουργούν για το κοινό.

Κι από αυτή τη σκοπιά έχουν δίκιο οι φορείς που τα κατέχουν, αλλά δεν τα ανοίγουν γιατί ούτε πρέπει, ούτε έχει νόημα να μπουν σε μία διαδικασία να κρατήσουν τους χώρους ανοιχτούς, χωρίς καν τις απαραίτητες μέριμνες ασφαλείας. Κι έτσι ο επισκέπτης στις ελληνικές πόλεις με εξαιρετικά πχ βυζαντινά μνημεία, τα βλέπουν μόνο από έξω.

Η αλήθεια είναι ότι η χώρα μας είναι ένας τόπος με τεράστιο δυναμικό ιστορίας πίσω τους. Από παλαιολιθικά ως σύγχρονα μνημεία, ο τόπος είναι γεμάτος από πολύτιμα πετράδια, τόσα πολλά που ίσως να μην μπορέσουμε να τα δούμε από κοντά στη ζωή μας. Κι αυτό σημαίνει ότι ίσως και να μην υπάρξουν ποτέ και οι πόροι για να καταφέρουμε να ζωντανέψουν αυτοί οι χώροι με επισκέπτες.

Κι είναι και κάτι ακόμα. Πέρασαν οι εποχές της αθωότητες που μπορούσες στην εκκλησιά του χωριού να έχεις μία εικόνα του 17ου αιώνα. Έρημο το χωριό, ανοιχτός ο ναός, να πώς τα κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας  έβαλαν στο στόχαστρο και την Ελλάδα πόσο μάλλον όταν είχαν την εμπειρία πολλών δεκαετιών ήδη στο να κατακλέβουν και τα αρχαία που ήταν διάσπαρτα στην επικράτεια.

Τι μπορούμε να κάνουμε; Να φερθούμε όσο έξυπνα γίνεται και να είμαστε ενωμένοι στο κοινό στόχο, την προστασία της κληρονομιάς μας. Να βρούμε όσο περισσότερους πόρους γίνεται για μουσεία, αποθετήρια και εκθεσιακούς χώρους, για προσλήψεις προσωπικού και ασφάλεια. Να τονώσουμε όσο γίνεται τη ζωή ειδικά στην περιφέρεια ώστε να μην είναι έρημος ο τόπος. Και  να ευαισθητοποιηθούμε στην αγάπη και το ενδιαφέρον για τα μνημεία μας ώστε να μην αφήσουμε το δηλητήριο της αγοροπωλησίας να απλωθεί. Θέλει δουλειά, αλλά μπορεί να γίνει.

Κάνοντας ιστορία τη ζωή μας

Δεν είναι ότι ωραιοποιούμε και παρουσιάζουμε εκ νέου το παρελθόν μας. Αυτό είναι πια κανόνας στην εποχή των «προφίλ» και των μέσων που δίνει η τεχνολογία να οικοδομείς ένα «πρόσωπο».

Είναι ότι κάνουμε πότε πότε, ιστορία την ίδια τη ζωή μας. Της δίνουμε ιστορική διάσταση. Πιθανά για μία ηθελημένη ή αθέλητη ανάγκη να αναδειχτούμε σήμερα. Αν κάναμε κάτι «ιστορικό» στο παρελθόν, τότε είμαστε και σήμερα ιστορικά πρόσωπα, αξιομνημόνευτα.

Κι έτσι βλέπεις να γεννιούνται συνέχεια «μυθολογίες». Παρέες που έκαναν κάτι «εξαιρετικό», αν και μάλλον μπανάλ σε σχέση με τη σημερινή ματιά, πολλές δεξιότητες, σπορ και καλλιτεχνίες, δοκιμές και πειραματισμοί ή και μικρές συνήθειες και συμπεριφορές. «Α, βρε τι τρομερά πράγματα, φτιάχναμε, τότε». «Πόσο μπροστά ήμασταν». Τέτοια λέμε.

Και δεν έχουν βαριές σκοπιμότητες τέτοια πράγματα, ούτε και κρατάνε πολύ καιρό άλλωστε στον αφρό. Κάπως σαν να δίνουν, όμως ένα νόημα άλλο, σε κατά τα άλλα συνηθισμένες ζωές, ζωές όπως και όλων των άλλων, που περνάνε τα χρόνια και θα θέλαμε να τις δούμε κι αλλιώς, θα θέλαμε να είναι άλλο το σημάδι μας πίσω στον ιστορικό χρόνο. Στον χρόνο που περνάει με αδυσώπητη ισοπέδωση πάνω από όλους μας.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr