Την βαρύτατη ευθύνη για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου και την ακόμη μεγαλύτερη υποχρέωση να μεριμνήσουν για την συντήρηση, αναστήλωση και αποκατάστασή της, πριν καταστραφεί ολοκληρωτικά, φέρουν όλοι όσοι διοικούν τις τύχες της περιοχής, σε πολιτικό, αυτοδιοικητικό, αρχαιολογικό και θρησκευτικό επίπεδο. 
Η Ιερά Μονή Διχουνίου που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο είχε την τιμητική της χθες, ανήμερα της ονομαστικής εορτής του Αγίου, σε μία λαμπρή ημέρα, που οι αχτίδες του ήλιου φώτιζαν εκτός από τον ουρανό και την οικτρή κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένας ιστορικός τόπος. 
Από τη Μονή Διχουνίου ξεκίνησε το επαναστατικό κίνημα με πρωτεργάτη τον Επίσκοπο Τρίκκης, Διονύσιο Φιλόσοφο το 1611, που επικεφαλής μίας ομάδας 800 περίπου ξωμάχων, αγροτών στην πλειονότητά τους από την περιοχή, επιχείρησε να απελευθερώσει την πόλη των Ιωαννίνων. Για μερικές ώρες η πόλη των Ιωαννίνων, στο μέσον της οθωμανικής κυριαρχίας των πέντε σχεδόν αιώνων στην περιοχή, ήταν ελεύθερη, ως τη στιγμή που ο Διονύσιος συνελήφθη, βασανίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο.
Κι όμως, παρότι πέρασαν Κοινοτικά πλαίσια στήριξης, εκατοντάδες εκατομμύρια σε δραχμές παλαιότερα και σε ευρώ μετέπειτα, ουδείς έστρεψε το βλέμμα του σε αυτή την γωνιά του χάρτη, ανάμεσα στα χωριά Διχούνι, Ραδοβίζι, Σενίκο, για να ενδιαφερθεί για την τύχη αυτή της Μονής. 
Οι παρεμβάσεις που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια ήταν λιγοστές, κάποιες εξ’ αυτών εξαιρετικά αποτυχημένες, γιατί το μόνο που κατάφεραν ήταν να αλλοιώσουν την αισθητική εικόνα του χώρου, με περίσσευμα χρήσης τσιμέντου και άλλων υλικών, ωστόσο το πλέον ανησυχητικό είναι η κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο Ιερός Ναός, που θεωρείται ένας από τους ωραιότερα διακοσμημένους με τοιχογραφίες της εποχής του 18ου αιώνα. 

Η προτομή υπενθύμισης του χρέους
404 χρόνια μετά την εκδήλωση του κινήματος του Διονυσίου, ένα από τα πολλά της προεπαναστατικής περιόδου, που καταπνίγηκε και αυτό στο αίμα, αποκαλύφθηκε η προτομή της ιστορικής αυτής προσωπικότητας στο χώρο της Μονής ο δήμος Ζίτσας προχώρησε στην σημαντική αυτή εκδήλωση σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία, επιχειρώντας να κινητοποιήσει τις αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες εδώ και χρόνια… κοσκινίζουν τη μελέτη αποκατάστασης του Ναού, χωρίς όμως να προχωρούν με γοργά βήματα. Αυτό άλλωστε είναι το μήνυμα που έστειλαν εκατοντάδες πιστοί χθες το πρωί, που παρακολούθησαν την Θεία Λειτουργία και στη συνέχεια τα αποκαλυπτήρια της προτομής που έγιναν από τον αντιδήμαρχο του δήμου Ζίτσας Στέφανο Μιχάλη.
Η περιοχή της Ντουσκάρας ουδέποτε έτυχε της προσοχής που άξιζε και της έπρεπε από την Πολιτεία και την αυτοδιοίκηση, προφανώς και με ευθύνη των δικών της ανθρώπων. Το ενδιαφέρον ελάχιστο έως ανύπαρκτο αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά , χθες, όπου με εξαίρεση τον δήμο Ζίτσας και τους κατοίκους των γύρω χωριών, κανείς άλλος εκπρόσωπος φορέα της αυτοδιοίκησης δεν έδωσε το παρών…
Όμως, η ιστορική ευθύνη και το χρέος είναι εδώ και ζητούν το δικό τους μερίδιο στη νέα εποχή, ώστε ο ιστορικός τούτος τόπος να παραμείνει όρθιος και τους επόμενους αιώνες.
Δεκάδες Ιεροί Ναοί και Μονές πολύ μικρότερης σπουδαιότητας σε ιστορικό και θρησκευτικό επίπεδο από τη Μονή Διχουνίου συντηρήθηκαν και αναστηλώθηκαν, όπως και έπρεπε. Όμως τώρα ήρθε η ώρα να μείνουν πίσω τα παχιά λόγια και οι υποσχέσεις και λίγο πριν ο Ιερός Ναός που ήδη παρουσιάζει σοβαρές ζημιές, καταστραφεί ολοκληρωτικά, να δοθεί το φιλί της ζωής.
Ο αντιδήμαρχος του δήμου Ζίτσας Στέφανος Μιχάλης και ο εκπαιδευτικός Βασίλης Πετρόπουλος αναφέρθηκαν στην προσπάθεια της δημοτικής αρχής αφενός να πιέσει προς την κατεύθυνση των ενεργειών που πρέπει να γίνουν για την αναστήλωση του Ναού και αφετέρου στην αναγκαιότητα οι εργασίες παρέμβασης αυτές, να γίνουν το συντομότερο δυνατό.

Η ομιλία
Μετά τα αποκαλυπτήρια ακολούθησε η ομιλία του δρ Ιστορίας του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σχολικού Συμβούλου Γ. Αναγνώστου, που αναφέρθηκε εκτενώς στην ιστορία του Μοναστηριού και την πορεία του Διονυσίου. Ολοκλήρωσε την ομιλία του με δύο επισημάνσεις – αιτήματα. Το πρώτο είχε να κάνει με την αναγκαιότητα των άμεσων παρεμβάσεων, στον Ιερό Ναό και τον περιβάλλοντα χώρο και το δεύτερο με την ανάγκη να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να αναζητηθεί και να ερευνηθεί το αρχείο του Διονύσιου, που κατά τον μακαριστό Μητροπολίτη Κορυτσάς, Ευλόγιο Κουρίλα, βρίσκεται στο Άγιο Όρος.
Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον ιερομόναχο Ιάκωβο Τζώρτζη (τον κατά κόσμον Παπαγιάννη) που επί 70 χρόνια, μόνος του, ως τα βαθιά γεράματα, κράτησε όρθιο το μοναστήρι.