Διάβαζα προχτές ένα φύλλο εφημερίδας των Ιωαννίνων από το φθινόπωρο του 1922, για μία ομιλία που θα κάνω (την Τετάρτη στην ημερίδα της ΕΗΜ) για την έλευση των προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Ως συνήθως όταν διαβάζω παλιές εφημερίδες, καλύπτω όλο το φύλλο, για να έχω μία εικόνα της κατάστασης και όχι μόνο αυτό που ερευνώ κάτι που σημαίνει, όμως, ότι χάνομαι σε πολλές ιστορίες και περνάει και ο χρόνος. Πιάνεις όμως, τον σφυγμό του τόπου πέρα από τα μεγάλα γεγονότα.

Κάποια στιγμή λύγισα, όταν διάβασα ένα μονόστηλο για τον πνιγμό ενός πατέρα και  της κόρης του, στην προσπάθειά τους να περάσουν το ποτάμι και να πάνε σπίτι τους στο χωριό. Οι άνθρωποι πήγαιναν με τα πόδια στο σπίτι τους για πολλές δεκαετίες ακόμα. Η γιαγιά μου θυμόταν ότι μετά  τον πόλεμο έφευγε από τη Μυροδάφνη για τα Γιάννενα φορτωμένη ξύλα για να τα πουλήσουν, κι έκανε ώρες περπάτημα, στην απόσταση που την κάνουμε σήμερα 20 λεπτά με το αυτοκίνητο. Ίσως και για αυτό αργότερα να μην πολυήθελε και πολύ την πόλη, λέγοντας ότι τη ζαλίζει το αμάξι.

Άλλο όμως ήθελα να πω. Αρκετά συχνά, χάνονται άνθρωποι όταν έχουμε έκτακτα καιρικά φαινόμενα. Είναι δραματικές απώλειες, άδικες. Να πηγαίνεις σπίτι σου και να σε παίρνει  το ρέμα.

Λέμε ότι φταίει ο τρόπος που χτίσαμε τις πόλεις μας κι ότι υπάρχουν ευθύνες του κράτους. Ισχύουν όλα αυτά, αλλά δεν πρέπει να λέγονται για να αποφεύγουμε την πραγματικότητα ή για να μεταφέρουμε τις ευθύνες αλλού. Κάτι πρέπει να γίνει.

Στην πράξη χρειάζεται ένα συνολικό σχέδιο για την υποστήριξη των βασικών υποδομών, αλλά και την ασφάλεια και την προστασία της ζωής και των περιουσιών των ανθρώπων. Χρειάζεται μια θεμελιακή αλλαγή στον τρόπο σχεδιασμού και υλοποίησης των έργων και παρεμβάσεις σε όλη τη χώρα. Χρειάζεται ένα σχέδιο ανασυγκρότησης που αναγκαστικά θα πρέπει να λάβει υπόψη του και την έλλειψη πόρων. Πρέπει να γίνει κεντρικά, και με ευρείες συναινέσεις στο  πολιτικό επίπεδο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είναι προτεραιότητα.

Από τη συντήρηση στον ατομικισμό

Υπάρχουν δύο φράσεις που δεν τις χωνεύω με τίποτα, παρά το ότι έχω μάθει με τα χρόνια να συμπεριφέρομαι με απάθεια όταν τις ακούω.

Η πρώτη είναι το «αυτή είναι η άποψή μου» όταν τη λέει κάποιος που έχει κυριολεκτικά κλεισμένα τα αυτιά του. Μία άποψη έχουμε όλοι μας. Για τα πάντα. Και τη λέμε συνέχεια ακόμα κι αν δεν μας τη ζητά κανένας. Όταν όμως, ταμπουρώνεσαι πίσω από την «άποψη» και δεν ακούς τίποτα, δεν δοκιμάζεις να δεις εναλλακτικές ή να βάλεις έστω ένα ερωτηματικό, τότε είσαι απλώς ένας συντηρητικός, απόλυτος άνθρωπος.

Μην το μπερδεύουμε με τον άνθρωπο που έχει διαμορφώσει μία ισχυρή, ακλόνητη άποψη, μετά λόγου γνώσεως και μετά από πολύχρονη σπουδή και ενδιαφέρον. Τέτοιοι άνθρωποι δεν είναι ποτέ απόλυτοι ακόμα κι όταν ξέρουν ότι έχουν δίκιο.

Η δεύτερη φράση είναι το «και σένα τι σε νοιάζει;». Αυτό ακούγεται όλο και πιο συχνά και εννοεί μην ασχολείσαι, μη με ενοχλείς, άσε με να κάνω ό,τι θέλω. Ο βαθιά ατομικιστής, που δεν θέλει ούτε το βλέμμα σου να τον αγγίζει πόσο μάλλον να του υποδεικνύεις ότι κάνει κάτι αρνητικό ή έχει άδικο.

Με τέτοιες φράσεις που ακούγονται όλο και πιο πολύ καταλαβαίνεις ότι υπόγεια οι ρήξεις είναι περισσότερες από τις προσπάθειες για ενότητα και σύνθεση.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr