Η Βρετανική Σχολή Αθηνών (ΒΣΑ), σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, διοργανώνει το τριήμερο 15-17 Μαρτίου διεθνές συνέδριο με τίτλο «Φιλελληνισμός και Ελληνική Επανάσταση του 1821: Προς μια παγκόσμια ιστορία».

Στο σκεπτικό του συνεδρίου, αναφέρεται:

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, το επιστημονικό ενδιαφέρον για τον Αιώνα των Επαναστάσεων ως πεδίο μελέτης έχει επιστρέψει δυναμικά. Αν και το ενδιαφέρον αυτό έχει πλούσιο παρελθόν, η πρόσφατη επιστημονική έρευνα του έχει δώσει νέα πνοή, μέσω της υιοθέτησης των μεθοδολογικών εργαλείων της δι-εθνικής (transnational) και παγκόσμιας ιστορίας και της διεύρυνσης του γεωγραφικού εύρους των μελετών, ώστε να συμπεριληφθούν επαναστατικές εμπειρίες στον αποικιοκρατούμενο και «περιφερειακό» κόσμο. Παρόλο που η Ελληνική Επανάσταση ήταν σημαντικό κομμάτι αυτού του επαναστατικού κύματος, συνήθως απουσιάζει από τη νέα αυτή βιβλιογραφία. Η επέτειος των διακοσίων χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης, καθώς και ένα πλήθος νέων μελετών που προέκυψαν με αφορμή της, έχουν συμβάλει σημαντικά στη σταδιακή συμπλήρωση του ιστοριογραφικού αυτού κενού.

Στόχος του συνεδρίου είναι να εργαστεί πάνω στα θεμέλια που έχουν θέσει αυτές οι πρόσφατες τάσεις στην επιστημονική έρευνα. Για να το επιτύχει, θα επικεντρωθεί στο κατ’ εξοχήν δι-εθνικό χαρακτηριστικό της Ελληνικής Επανάστασης και για τούτο γόνιμο για την περαιτέρω μελέτη της στο πλαίσιο των νέων ιστοριογραφικών τάσεων, τον Φιλελληνισμό.

Παρά την πολυετή πια ενασχόληση πολλών μελετητών με το φαινόμενο του Φιλελληνισμού, υπάρχει ακόμα μια διάχυτη αμφισημία σχετικά με τη φύση του φαινομένου, για τη συνεισφορά του στην εξέλιξη και την έκβαση της Επανάστασης, καθώς και για το πώς πρέπει κανείς να το προσεγγίσει. Αλλά και σε ένα πιο ατομικό επίπεδο, δεν υπάρχει ακόμη επαρκή γνώση για τους προσωπικούς δεσμούς και τις στοχεύσεις πολλών από τους ανθρώπους που εντάχθηκαν στο φιλελληνικό κίνημα, τις εμπειρίες πριν από την επανάσταση, τους λόγους για τους οποίους έλαβαν μέρος στον ελληνικό αγώνα, καθώς και το τι ακριβώς έκαναν και πόσο επιτυχημένα αφού ήρθαν στην επαναστατημένη Ελλάδα.

Η Ελληνική Επανάσταση και ο Φιλελληνισμός συνιστούν ιδανικές περιπτώσεις για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο τα πολιτικά και διανοητικά ρεύματα της εποχής (φιλελευθερισμός, ρεπουμπλικανισμός, ρομαντισμός, εθνικισμός κ.α.) διαμορφώθηκαν και εκφράστηκαν σε μια κρίσιμη επαναστατική συγκυρία στη μεσογειακή «περιφέρεια»∙ μια συγκυρία στη διάρκεια της οποίας, η Ανατολική Μεσόγειος έγινε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για τους φιλελεύθερους σε όλο τον κόσμο, ενώ έπαιξε και καίριο ρόλο στην ανάδυση μιας νέας διεθνούς τάξης. Στην πραγματικότητα, η επαναστατημένη Ελλάδα δεν έγινε μόνο πεδίο εφαρμογής πολιτικών ιδεών, αλλά και εργαστήρι που παρήγε καινοφανείς και πολλές φορές αντικρουόμενες ιδέες για την πολιτική, την κοινωνία, το φύλο, τη θρησκεία, καθώς επίσης για το τι σημαίνει να είναι κανείς/μια μοντέρνος/α και Ευρωπαίος/α.

Το συνέδριο διοργανώνεται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος της Βρετανικής Σχολής Αθηνών Unpublished Archives of British Philhellenism During the Greek Revolution of 1821, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ).