Γιατί είναι τόσο χαμηλό το επίπεδο πολιτικής ανάλυσης για το τι συμβαίνει στον κόσμο μας, με αφορμή και τη νίκη της ακροδεξιάς στην Ιταλία; Για δύο λόγους, νομίζω:

– Γιατί η πολιτική σύγκρουση στη χώρα μας είναι μία εσωστρεφής μάχη οριοθετήσεων στο χάρτη για τη νομή της εξουσίας και

– Γιατί η κοινωνική ένταση με τις ρήξεις, τις υποχωρήσεις και τις διαιρέσεις απέχει πολύ από την πολιτική της έκφραση.

Πώς προκαλείται η εσωστρέφεια;

Η ΝΔ και η κυβέρνηση Μητσοτάκη φοβάται ότι δεν θα μπορεί και στο μέλλον να ορίζει τον χώρο της με κίνδυνο να βρεθούν κι άλλοι παίχτες εξουσίας στην κορυφή.

Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ που είναι το κόμμα που επιθυμεί να κυβερνήσει στο όνομα της κοινωνίας, δεν μπορεί να βρει πάντα τις νέες κοινωνικές δυνάμεις που θα του δώσουν ώθηση και στρέφεται συχνά προς ένα ωραιοποιημένο κατά βάση παρελθόν,  στο οποίο είναι και πιο εύκολο ίσως να δεις τις οριογραμμές δεξιάς- αριστεράς.

Γιατί οι διαφοροποιήσεις της κοινωνίας δεν εκφράζονται στο πολιτικό αφήγημα στο σύνολό τους;

Από την πλευρά του «χώρου» γύρω από τον Κ. Μητσοτάκη έχουν μία βασική πολιτική ανάλυση: Όλοι οι άλλοι πλην ημών, είναι λαϊκιστές. Με τέτοια ανάλυση, όμως δεν μπορούν να εξηγήσουν την πολυπλοκότητα των πολιτικών εξελίξεων μετά την μεγάλη κρίση. Το βασικό που δεν εξηγείται είναι γιατί η Ευρώπη έχει αφήσει τους λαούς να βυθιστούν στη φτώχεια, την ανεργία και την απόγνωση. Οσο δεν το εξηγούν, τόσο θα μένει η απορία γιατί η Μ. Βρετανία φεύγει από την ΕΕ, γιατί η ακροδεξιά απειλεί τη Γαλλία ή κυβερνά την Ιταλία. Και θα αφήνει χώρο στην υποψία των «κάτω» ότι μπορεί να υπάρχουν και άλλες πολιτικές «λύσεις» στην Ευρώπη, όπως η ακροδεξιά.

Από την άλλη πλευρά, η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ βλέπει τις διεργασίες σήμερα στο προοδευτικό και σοσιαλιστικό στρατόπεδο και αντιλαμβάνεται κάτι βαθύτερο πολιτικά, ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες, όπως κάνουν και στην Ελλάδα θα υπερασπιστούν έναν σύγχρονο τρόπο ζωής που κατακτήθηκε με κόπο από τον πόλεμο και μετά. Οπότε και αναζητά και έναν νέο τρόπο διακυβέρνησης και μία νέα συμφωνία με όσους θα μπορούσαν να εκφράσουν πολιτικά τις κοινωνικές διεργασίες.

Φτάνει άραγε όμως να περιγράφεις μία τάση ή θέλει πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα στο να την εκφράζεις; Και πώς θα λειτουργήσουν οι προοδευτικές συμμαχίες, όταν είδαμε ότι δεν αρκούν πάντα για να νικήσεις τους απέναντι όπως πχ στην Ιταλία;

Μήπως τελικά το βάθεμα των ιδεών, των αναζητήσεων και των ταυτοτήτων στην ελληνική περίπτωση σε όλες τις πλευρές, έχει εξαντληθεί όσο ορίζεται από τις συγκρούσεις της δεκαετίας του ’40; Οπότε μήπως πρέπει να μετατοπισθεί και προς τα επίδικα των κοινωνικών αγώνων στις δεκαετίες που ακολούθησαν ως και τις μέρες μας;

Θέλει απάντηση στην ακροδεξιά

Έχει περάσει πάντως πολύς καιρός που ασχολούμαστε με την άνοδο της ακροδεξιάς και περιγράφουμε το φαινόμενο. Το έχουμε δει τόσες φορές να γίνεται στη Γαλλία που θα έπρεπε να μας είχε κάνει να ανησυχούμε. Τώρα τρέχουμε βέβαια μετά τις εκλογές στη Σουηδία και την Ιταλία.

Πάντως, ο καιρός για συζητήσεις δεν είναι πια πολύς. Και η πολλή συζήτηση συχνά απλώς βαθαίνει την ιδεολογική κρίση. Γιατί ψάχνοντας να βρεις το πιο αυθεντικό αίτιο που γέμισε η Ευρώπη φασίστες, συνήθως καταλήγεις στο να επιβεβαιώνεις ως καλύτερη τη δική σου άποψη και πρόταση. Εδώ όμως χρειάζεται τη συμμαχία πολλών απόψεων για να αντιμετωπιστεί το μαύρο που γιγαντώνεται και όχι απλώς να δικαιώνεται ο καλύτερος αντιφασίστας. Το 1940 δεν είχε καμία σημασία πια ποιος είχε περισσότερο δίκιο από τους άλλους στον μεσοπόλεμο.

Μετά ας μην ξεχνάμε ότι οι ακροδεξιές και φασιστικές απόψεις δεν έχουν χάσει και τόσο την αίγλη τους. Δεν τους ψηφίζουν κατά λάθος, όσοι δεν πιστεύουν πια στην δημοκρατία, ή την προοδευτική πολιτική και την αριστερά. Έχει γίνει τόσες φορές που σημαίνει ότι κάτι βρίσκουν που τους ακουμπάει, στο φαιό μέτωπο. Όχι ότι όλοι οι ψηφοφόροι είναι και φασίστες- αυτή η γενίκευση είναι λάθος. Αλλά ότι έχει κανονικοποιηθεί και δεν τρομάζει πια ο ακραίος φασιστικός λόγος, αυτό είναι αλήθεια.

Κατά συνέπεια, το πρώτο που επείγει να γίνει, είναι να απαντηθούν ένα προς ένα τα σημεία που έφεραν την ακροδεξιά κυβέρνηση στην Ιταλία, Θέλει πολιτική και κοινωνική απάντηση επί του συγκεκριμένου, πάνω στο πρόγραμμα. Θέλει δουλειά.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr