Προσπάθεια να εξασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια τον χειμώνα κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση με ένα έκτακτο σχέδιο εξοικονόμησης.

Για το σκοπό αυτό, σε συμφωνία σε έκτακτες ρυθμίσεις μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατέληξαν τα 27 κράτη μέλη κατά τη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες το μεσημέρι της Τρίτης, όπως ανακοίνωσε η τσεχική Προεδρία της ΕΕ.

Η συμφωνία αφορά εθελοντική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15% αυτόν τον χειμώνα όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Συμβουλίου. Ο κανονισμός του Συμβουλίου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα ενεργοποίησης «ενωσιακής προειδοποίησης» σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, οπότε η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα καταστεί υποχρεωτική.

Σκοπός της μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου είναι η εξοικονόμηση πόρων ενόψει του χειμώνα, προκειμένου να προετοιμαστούν για πιθανές διακοπές του εφοδιασμού φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωσή τους τα τελευταία πέντε χρόνια, μεταξύ 1ης Αυγούστου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023, με μέτρα δικής τους επιλογής.

Ως προς τις εξαιρέσεις, το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη που δεν είναι διασυνδεδεμένα με δίκτυα φυσικού αερίου άλλων κρατών μελών εξαιρούνται από τις υποχρεωτικές μειώσεις φυσικού αερίου καθώς δεν θα μπορούν να απελευθερώσουν σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου προς όφελος άλλων κρατών μελών. Τα κράτη μέλη των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συγχρονισμένα με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εξαιρούνται επίσης, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κρίσης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν παρέκκλιση για να προσαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους για μείωση της ζήτησης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη μέλη και μπορούν να αποδείξουν ότι οι εξαγωγικές ικανότητες διασύνδεσης ή η εγχώρια υποδομή LNG τους χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο έπακρο.

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να αυξήσουν τον ρόλο του Συμβουλίου για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης». Η ειδοποίηση θα ενεργοποιηθεί με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής.

Την ικανοποίησή της για την πολιτική συμφωνία που επετεύχθη στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας για το νέο κανονισμό μείωσης φυσικού αερίου, εξέφρασε η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες.

«Υπήρξε συναίνεση ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για το χειρότερο σενάριο και όλοι θα πρέπει να συμβάλουμε σε αυτή την προσπάθεια, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα στις αγορές, στους πολίτες και σε όσους ελπίζουν να δουν σημάδια διχασμού στην ΕΕ», δήλωσε η Σίμσον. «Το σημαντικότερο είναι ότι θα αρχίσουμε να εξοικονομούμε φυσικό αέριο από τώρα και υπάρχει το σχέδιο για να δράσουμε μαζί και συντονισμένα. Η προληπτική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε βεβιασμένες και μονομερείς αποφάσεις όταν θα είναι πολύ αργά», πρόσθεσε η Επίτροπος Ενέργειας.

Η Ελλάδα

Η Ελλάδα στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε., πέτυχε την εξαίρεση που ζητούσε για τον υπολογισμό της μείωσης στην κατανάλωση φυσικού αερίου, ενώ στην ίδια συνεδρίαση Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ρουμανία και Κύπρος δήλωσαν ότι στηρίζουν την πρόταση της Ελλάδας για να ξεκινήσει η συζήτηση για ένα νέο πανευρωπαϊκό μοντέλο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Αυτά προκύπτουν από την ενημέρωση του ΥΠΕΝ για την συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας.

Η ελληνική πλευρά ζήτησε και πέτυχε να περιληφθεί στο κείμενο η πρόβλεψη που, κατ’ εξαίρεση στο άρθρο 2 και στο άρθρο 5, επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου σε σχέση, όχι με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά συγκρινόμενο με την προηγούμενη χρονιά.

Επιπλέον, η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, πέτυχαν να συμπεριληφθεί διάταξη με την οποία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό οι ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος.

Παράλληλα, στην αιτιολογική σκέψη γίνεται σαφής αναφορά στη διερεύνηση – από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής – της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανώτατων ορίων τιμών στο φυσικό αέριο (gas price caps), για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως είχε προτείνει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε προηγούμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο αρχηγών.

Ο κ. Σκρέκας επεσήμανε: «Η σημερινή συμφωνία στέλνει ένα ισχυρό και αποφασιστικό μήνυμα ενότητας και αλληλεγγύης της Ε.Ε. απέναντι στους ρωσικούς εκβιασμούς. Καταλήξαμε, σήμερα, σε έναν κανονισμό που εξετάζει τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας και εξυπηρετεί πρωταρχικό στόχο της Ε.Ε., αυτόν της μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, με τρόπο που να μη θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την παραγωγική βάση της Ευρώπης».