Σε πολλά χωριά της Ηπείρου αυτές τις ημέρες διοργανώνονται εκδηλώσεις μνήμης για την καταστροφή και τον θάνατο κατοίκων των χωριών από τις ναζιστικές δυνάμεις τα μαύρα καλοκαίρια του 1943 και 1944.

Δύο εκδηλώσεις έγιναν το σαββατοκύριακο σε Κεφαλόβρυσο Πωγωνίου και Αηδονοχώρι Κόνιτσας.

Σε κλίμα συγκίνησης και παρουσία του Προέδρου της Βουλής Κων. Τασούλα πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 10 Ιουλίου οι εκδηλώσεις μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος Κεφαλοβρύσου.

Η επιμνημόσυνη δέηση τελέστηκε χοροστατούντως του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Κονίτσης κ.κ. Ανδρέοα σε μία τελετή που διοργανώνεται από το Δήμο Πωγωνίου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου, την Π.Ε.Δ. Ηπείρου, την Τ.Κ. Κεφαλοβρύσου και την Ένωση Πωγωνησίων Ηπείρου.

Φέτος συμπληρώνονται 79 χρόνια από το πρωινό που το Κεφαλόβρυσο κλήθηκε να πληρώσει βαρύ φόρο αίματος στα ναζιστικά στρατεύματα, σε μία επίθεση που κόστισε τη ζωή σε 22 πολίτες και κατέστρεψε ολοσχερώς 45 σπίτια.

Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Βουλής έκανε λόγο για ένα προσκύνημα στη μνήμη ενός δράματος που συγκλόνισε όλο το Πωγώνι και χαρακτήρισε την επίθεση ως μία πράξη ασύλληπτης βαρβαρότητας που παραβίασε κάθε ανθρώπινο Νόμο αλλά και κάθε Νόμο πολέμου.

Ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης επεσήμανε ότι είναι χρέος όλων να θυμόμαστε και να τιμούμε τα θύματα στο διηνεκές γιατί μόνο έτσι θα έχει αξία η θυσία τους.

Ο Δήμαρχος Πωγωνίου Κων. Καψάλης τόνισε πως ο χρόνος δεν μπορεί να απαλύνει τον πόνο από την άδικη επίθεση κι ενημέρωσε τους παρευρισκομένους για τις  προσπάθειες της Δημοτικής Αρχής να αναγνωριστεί το Κεφαλόβρυσο και επίσημα ως «Μαρτυρικό Χωριό». «Όσα χρόνια κι αν περάσουν θα συνεχίσουμε να θυμόμαστε την απόλυτη καταστροφή που βίωσε η περιοχή. Το Κεφαλόβρυσο πρέπει να αναγνωριστεί και επίσημα ως Μαρτυρικό Χωριό και αναμένουμε τη συνεδρίαση της σχετικής επιτροπής του Υπουργείου για την εξέλιξη της υπόθεσης» δήλωσε. Παράλληλα σημείωσε ότι θα γίνει ανακαίνιση του Μνημείου Πεσόντων, αλλά και της πλατείας Κεφαλοβρύσου κι ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Τασούλα, τους βουλευτές, αλλά και την Περιφέρεια για τη συνδρομή.

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο Πρόεδρος της Κοινότητας Κεφαλοβρύσου κ. Κωνσταντίνος Μεντής σημειώνοντας: «79 χρόνια πριν, η ιστορία του χωριού μας άλλαξε για πάντα. 22 συντοπίτες μας, 22 ήρωες, χάθηκαν άδικα. Έπεσαν θύμα μιας μανίας χωρίς καμία λογική, κανένα νόημα, που έκανε το Κεφαλόβρυσο μία ακόμη κουκίδα στο μεγάλο χάρτη με τα Ολοκαυτώματα ανά την Ελλάδα».

Την ομιλία της ημέρας εκφώνησε η Θηρεσία Γιάννενα, Φιλόλογος και Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Ιωαννίνων λέγοντας ότι η ιστορική μνήμη των λαών δεν μπορεί να είναι επιλεκτική, για να ανατρέχει σε ένδοξες επετείους παρακάμπτοντας τραγικούς σταθμούς του ιστορικού βίου. «Το Κεφαλόβρυσο, αποτελεί ένα ορόσημο για όλο το έθνος, αφού εδώ, έδειξε, με τον πιο απεχθή τρόπο, το πραγματικό του πρόσωπο ο εισβολέας-κατακτητής,που με την βία, την καταστροφή και τη μανία του, προκάλεσε ανείπωτο πόνο και πρωτοφανή καταστροφή με την θυσία των 22 συμπατριωτών μας, οι οποίοι βρήκαν τόσο άδικο και βίαιο θάνατο» τόνισε μεταξύ άλλων.

Οι εκδηλώσεις μνήμης ολοκληρώθηκαν με την βράβευση των νικητών του αγώνα 5 χλμ. «Δρόμος Μνήμης». Την πρώτη θέση έλαβε η Ελευθερία Μεντή,  τη δεύτερη θέση έλαβε η  Έφη-Μαριάννα Τζιότζου και την τρίτη θέση έλαβε ο Ραφαήλ Σιούζιος.

Στο Αηδονοχώρι

Το Σάββατο με τη συμπλήρωση 79 ετών από το Ολοκαύτωμα του μαρτυρικού χωριού Αηδονοχωρίου του Δήμου Κόνιτσας, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις μνήμης για τους εκτελεσθέντες κατοίκους του Αηδονοχωρίου που βίωσαν τη ναζιστική θηριωδία από την 1η Ορεινή Μεραρχία Καταδρομών «Εντελβάις» του γερμανικού στρατού.

Τις εκδηλώσεις διοργάνωσε ο Δήμος Κόνιτσας, η Κοινότητα Αηδονοχωρίου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αηδονοχωρίου «Το Βορτόπι».

Την 9η Ιουλίου 1943 οι Γερμανοί κατακτητές πυρπόλησαν το Αηδονοχώρι και εκτέλεσαν 22 από τους κατοίκους του.

Οι εκδηλώσεις περιελάμβαναν Όρθρο, Θεία Λειτουργία και Δοξολογία στον Ιερό ναό του χωριού χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κονίτσης κ.κ. Ανδρέα, ενώ ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο των Ηρώων στην πλατεία, κατάθεση στεφάνων, ομιλία και μικρή δεξίωση.

Στην εκδήλωση απηύθυνε χαιρετισμό ο Δήμαρχος Κόνιτσας Νικόλαος Εξάρχου και ο Αντιπεριφερειάρχης Οδυσσέας Πότσης.

Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο ερευνητής – εκπρόσωπος του Πολιτιστικού Συλλόγου Αηδονοχωρίου Χριστόφορος Βλάχος με βάση το ιστορικό αρχείο του οποίου εκφωνήθηκε η κεντρική ομιλία από τη φιλόλογο Γιάννα Νίκου, με την οποία παρουσιάστηκαν ιστορικά στοιχεία της περιοχής, καταδεικνύοντας τα ανεξίτηλα αποτυπώματα της γερμανικής βαρβαρότητας στο Αηδονοχώρι. Η εκδήλωση έκλεισε με ένα μοιρολόι από τον Ηπειρώτη τραγουδιστή δημοτικών παραδοσιακών τραγουδιών Σάββα Σιάτρα.