Στο συνέδριο με τίτλο «Το Δίκαιο του Χώρου», που διοργάνωσαν στην Αθήνα η Νομική Βιβλιοθήκη και ο Όμιλος Economia, μετείχε ο βουλευτής Σταύρος Καλογιάννης.

Αρχικά, στην εισήγησή του, έκανε σύντομη αναδρομή σε προηγούμενους πολεοδομικούς νόμους οι οποίοι έμειναν ανεφάρμοστοι επί μία εικοσαετία, ενώ τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα στα μεγάλα αστικά κέντρα διογκώνονται. Ο Ν. 4759/2020 προβλέπει την εκπόνηση Τοπικών Πολεοδομικών (ΤΠΣ), με τα οποία καθορίζονται τα πρότυπα χωρικής οργάνωσης, τα όρια των πολεοδομικών ενοτήτων και των οικισμών, οι χρήσεις γης, οι όροι και περιορισμοί δόμησης, Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ) Δόμησης, Ζώνες ειδικών πολεοδομικών κινήτρων, τα τεχνικά και περιβαλλοντικά δίκτυα, μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτεί τα ΤΠΣ, θέτει όμως αυστηρά ορόσημα, όπως η προκήρυξη όλων των μελετών μέχρι τέλους του 2022 και η ολοκλήρωσή τους εντός 3 ετών.

«Τα ΤΠΣ έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα», τόνισε ο Σταύρος Καλογιάννης:

– «Μπορούν να τροποποιήσουν τα όρια Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), όπως της ΖΟΕ Ιωάννινων, η οποία είναι ξεπερασμένη και θέτει περιορισμούς σε δόμηση και χρήσεις γης.

– Θα εκσυγχρονιστούν οι χρήσεις γης.

– Θα καθοριστούν ΖΥΣ, που αποτελούν προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της μεταφοράς ΣΔ.

Υπάρχουν όμως και αδυναμίες των ΤΠΣ:

• Για την πολεοδόμηση μιας περιοχής απαιτείται, μετά την έγκριση ΤΠΣ, σύνταξη Ρυμοτομικού Σχέδιου και Πράξη Εφαρμογής, στα οποία εξειδικεύονται οι ρυθμίσεις των ΤΠΣ περί χρήσεων γης – όρων δόμησης, καθορίζονται οι κοινόχρηστοι χώροι, τα δίκτυα υποδομής. Συνεπώς, για να καταστούν επιχειρησιακά τα ΤΠΣ απαιτείται, επιπλέον ικανό χρονικό διάστημα.

• Εκφράζεται αμφιβολία κατά ποσό η κεντρική Διοίκηση (ΥΠΕΝ), οι Δήμοι, το μελετητικό δυναμικό της χώρας, ο Φορέας υλοποίησης (ΤΕΕ), δύνανται να ολοκληρώσουν τον πολεοδομικό σχεδιασμό έως το 2025, σύμφωνα με το Ταμείο Ανάκαμψης».

Ο Σταύρος Καλογιάννης τόνισε ορισμένες προτάσεις του, όπως: Η προώθηση, κατά προτεραιότητα, των ΤΠΣ των μεγάλων αστικών κέντρων, η θεσμοθέτηση των γεωχωρικών δεδομένων με σκοπό την αξιοποίησή τους σε μελέτες που εκπονούνται παράλληλα (Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, κατηγοριοποίηση οδικού δικτύου εκτός σχεδίου πόλεων, κλπ). Κλείνοντας την ομιλία του ανέφερε:

«Το εγχείρημα εκπόνησης πολεοδομικού σχεδιασμού σε όλη τη χώρα είναι τολμηρό. Υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες που θα κρίνουν το αποτέλεσμα, όπως:

– Η ανάγκη ενημέρωσης των πολιτών από τα πρώτα βήματα του σχεδιασμού, δεδομένου ότι θα ισχύουν οι μειωμένοι συντελεστές δόμησης σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων, θα έχουν δε καταργηθεί οι παρεκκλίσεις αρτιότητας.

– Η μεσολάβηση εκλογικών διαδικασιών (εθνικών, δημοτικών), που δεν πρέπει να αποτελέσει τροχοπέδη στον σχεδιασμό.

«Τα εχέγγυα υπάρχουν. Με επιτάχυνση της διαδικασίας ανάθεσης των Σχεδίων, συντονισμό της εκπόνησης μελετών και έγκαιρη προετοιμασία έγκρισής τους, το εγχείρημα του ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού θα πετύχει,  με προώθηση σύγχρονων Σχεδίων που θα ανταποκρίνονται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες και προκλήσεις και ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου για τους πολίτες».