Αν κάνουμε την ερώτηση «Πότε θα τελειώσει όλο αυτό;», θα υπάρξουν τουλάχιστον τρεις άνθρωποι που θα ζητήσουν διευκρίνιση. Ποιο να τελειώσει; Η πανδημία, η ακρίβεια ή ο πόλεμος; Φτάσαμε στο σημείο που ακόμα κι ένα ερώτημα δεν είναι σίγουρο ότι περιγράφει μια και μόνο κατάσταση. Και μάλλον μέσα στο όλον, πρέπει να αποδεχτούμε ότι θα περιλαμβάνονται παραπάνω από μία αρνητικές συνθήκες. Οι οποίες περιγράφουν και πολλά περισσότερα από τα τρία μεγάλα προβλήματα. Γιατί δίπλα στην πανδημία, την ακρίβεια και τον πόλεμο, υπάρχουν και οι ανασφάλειες για την εργασία ή την επιβίωση της επιχείρησης, οι ψυχολογικές αντοχές όλων μας, οι συνέπειες σε πολλές από τις άλλες κοινωνικές εκφάνσεις κλπ

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, γίνεται ολοένα και πιο φανερό ότι δεν υπάρχει μία απάντηση. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει «πότε θα τελειώσει» όλο αυτό. Και αυτή η ασάφεια, το μετέωρο, το άγνωστο κάνει ακόμα χειρότερα τα πράγματα. Αν δεν πατάς σε ένα έστω στέρεο κομμάτι του εδάφους, δεν μπορείς να προχωρήσεις και στα επόμενα για να βρεις διέξοδο.

Η κατάσταση αυτή, αν τη δούμε από την πολιτική ματιά, από το ζήτημα της δημοκρατίας, παράγει ήδη ένα αρνητικό αποτέλεσμα που είναι η μετατροπή του πολίτη σε παθητικό δέκτη των εξελίξεων. Ο πολίτης στις σημερινές δημοκρατίες ήταν ήδη παθητικός και αποκομμένος από τα κέντρα λήψης αποφάσεων, τα οποία όλο και περισσότερο δεν εξαρτώνται καν από αιρετούς θεσμούς, ενώ και η πραγματική ισχύς του χρήματος και του πλούτου είναι συγκεντρωμένη σε ένα πολύ μικρό κέντρο ανά τον πλανήτη.

Τώρα τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα γιατί συνυπάρχει η αγωνία για την Υγεία και ο φόβος του πολέμου. Η πραγματικότητα μιλάει πλέον στα κατάβαθα των ψυχών των ανθρώπων.

Κατά συνέπεια, η όποια επίκληση της επιστροφής στην κανονικότητα, πρέπει να λαμβάνει πια υπόψη και την πολύ μεγάλη απόσταση που χωρίζει τον πολίτη από τα τεκταινόμενα και τις αποφάσεις που λαμβάνονται για αυτόν. Αναδύεται ένα σοβαρό ζήτημα δημοκρατίας που μένει στην άκρη όμως μπροστά στο επείγον της συγκυρίας. Για πόσο όμως;

Οι αναλύσεις πρέπει να σταματάνε και τον πόλεμο

Υπάρχει μία παρεξήγηση με τις αναλύσεις για τον πόλεμο. Τις κάνουν πολλοί γιατί έτσι πιστεύουν ότι «εξηγούν» την κατάσταση. Όμως δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα παρερμηνειών ή ανάγκη επεξηγήσεων. Γιατί ο πόλεμος είναι ένα δεδομένο, μία τραγική πραγματικότητα. Κι όσοι ζούμε μακριά του, και έχουμε την τύχη να είμαστε καλά, δεν κάνουμε αναλύσεις για να αποδώσουμε δίκιο και άδικο ή να επιδείξουμε ιστορικές και γεωγραφικές γνώσεις, μέχρι να έρθει η ώρα να μας πάρει ο ύπνος.

Τις αναλύσεις τις χρειαζόμαστε ένα για να σταματήσει ο πόλεμος, δύο για να μην επαναληφθεί. Μόνο τότε δικαιολογείται όλη αυτή η συζήτηση για τον Πούτιν, την ιστορική και τη σημερινή Ουκρανία, τις πολιτικές αλλαγές του 2014, το ΝΑΤΟ, το φυσικό αέριο, τη Μεγ. Αικατερίνη, τους ναζί, παλιούς και νέους και πάει λέγοντας. Όλα αυτά έχουν νόημα αν μπορούν αύριο το πρωί κιόλας να συμβάλλουν στο τέλος του πολέμου. Όταν θα τελειώσει ο πόλεμος και η ειρήνη θα είναι μία συνθήκη για τον πολίτη κάθε μέρα, τότε θα υπάρξει χώρος και χρόνος για ακόμα περισσότερες αναλύσεις.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr