Ένα ενδιαφέρον στοιχείο από την ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου της ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών το 2021, λέει ότι περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά (43,6%) δήλωσαν ότι το μηνιαίο εισόδημα δεν επαρκεί για όλο τον μήνα. Για τα νοικοκυριά αυτά το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί μεσοσταθμικά για 19 ημέρες. Ενώ το συγκεκριμένο εύρημα παραμένει σταθερό από το 2019 γεγονός που καταδεικνύει, όπως σημειώνεται, ότι την τελευταία τριετία, προφανώς και λόγω της εκδήλωσης της πανδημίας, ένα πολύ μεγάλο μέρος των νοικοκυριών δεν έχει βιώσει βελτίωση στη διαβίωση του παραμένοντας σε μια ιδιαίτερα επισφαλή οικονομική θέση.

Εμπειρικά γνωρίζουμε ότι τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα για περισσότερους. Ακόμα και καλά εισοδήματα να έχει ένα νοικοκυριό, εξανεμίζονται στην κάλυψη του δανεισμού, σε έκτακτες καταστάσεις και υπό το φόβο τι θα γίνει αν χρειαστεί κάτι επείγον όπως μία ιατρική επέμβαση, στις αυξημένες ανάγκες των παιδιών ή της φροντίδας ηλικιωμένων, σε εργασίες στο σπίτι ή κάλυψη υποχρεώσεων στην επιχείρηση. Πάνω σε όλα αυτά ήρθαν φέτος οι λογαριασμοί ενέργειας και τράνταξαν τα νοικοκυριά. Κι αυτό έγινε πριν ξεσπάσει καν ο πόλεμος.

Είναι φανερό ότι δεν αρκεί πια μία πολιτική επιδομάτων, η οποία έτσι κι αλλιώς πρέπει να συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες μέχρι και τα έσχατα όρια αντοχών της οικονομίας.

Χρειάζεται ένα επείγον σχέδιο κοινωνικής πολιτικής με προτεραιότητα την υποστήριξη της καθημερινότητας των πολιτών. Χρειάζεται ένα νέο παράδειγμα κοινωνικής οικονομίας τουλάχιστον μέχρι την έξοδο από την κρίση που δημιουργεί η πανδημία και οι επιπτώσεις του πολέμου.

Σίγουρα αυτό το σχέδιο πρέπει να έχει ευρωπαϊκό χαρακτήρα γιατί κανένα κράτος δεν μπορεί να το υποστηρίξει μόνο του, τουλάχιστον στον Νότο.

Από εκεί και πέρα, οφείλει και η ελληνική κυβέρνηση και η ηγεσία της ΕΕ να ξεκαθαρίσουν ότι χώρες όπως η Ελλάδα με μεγάλο χρέος και πολλά δημοσιονομικά προβλήματα, δεν θα κληθούν τα επόμενα χρόνια να πάρουν μέτρα λιτότητας ώστε να καλυφθεί το χρέος. Μετά από όσα ζήσαμε δύο χρόνια τώρα, δεν γίνεται την επόμενη χρονιά να μας πει κάποιος να πληρώσουμε τα χρέη. Θα τα πληρώσουμε, αλλά με την οικονομία και την κοινωνία όρθιες, με τη χώρα δυνατή. Αυτός πρέπει να είναι ο στόχος και μπορεί να γίνει ένας ευρωπαϊκός στόχος. Προέχει η κοινωνική συνοχή και η προστασία των πολιτών.

Η χρήσιμη Γεωγραφία

Να ένα μάθημα που και τα παιδιά αγαπάνε και πολύ χρήσιμο είναι: Η Γεωγραφία. Το καταλαβαίνουμε από την αρνητική του πλευρά τώρα που βλέπουμε στον χάρτη πόσο κοντά είναι η Ουκρανία και πόση σημασία αποκτά η γειτνίασή της με τη Ρωσία και τις χώρες του ΝΑΤΟ. Μία ματιά απλώς σε έναν χάρτη και κατανοούμε το μισό όσων συμβαίνουν.

Πόσα μαθήματα όμως μπορεί να χωρέσει ένα σχολικό πρόγραμμα ώστε να «μάθουν» τον κόσμο γύρω τους τα παιδιά; Την ώρα μάλιστα που και πολλοί ενήλικες αγνοούν τα βασικά. Και ας μην ανοίξουμε τώρα και την κουβέντα για το ποιες θα έπρεπε να είναι οι προτεραιότητες του σημερινού σχολείου και ποιες ανάγκες θα έπρεπε να καλύπτει.

Θυμόμαστε πάντως, ότι η γεωγραφία στο σχολείο ήταν ως αργά τη δεκαετία του ’80 πιο πολύ ένα ταξίδι. Τα περισσότερα παιδιά δεν ταξίδευαν όσο σήμερα ενώ και οι εναλλακτικές πηγές γνώσεις ήταν το πολύ η τηλεόραση. Καθόμασταν και βλέπαμε τα ντοκιμαντέρ με τα άγρια ζώα που είχαν ταυτιστεί με την κρατική τηλεόραση, γιατί έδειχναν κάτι πραγματικά μακρινά.

Και σήμερα όμως, που όλα μπορούμε να τα βρούμε από το κινητό μας, μία βασική γνώση γεωγραφίας τη χρειαζόμαστε. Πιο πολύ για να μπορούμε να «διαβάζουμε», τον χώρο και τη σημασία που έχει για τις εξελίξεις. Τώρα που τα ταξίδια έγιναν πιο εύκολα, ίσως να μένει να βρούμε και έναν δρόμο για την αληθινή γνώση της παρουσίας του ανθρώπου πάνω στη Γη. Που δεν είναι πάντα για καλό αυτή η παρουσία όπως κάθε τόσο ανακαλύπτουμε.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr