Κανένα σχέδιο δεν μπορεί να διατυπωθεί, καμία δίοδος αισιοδοξίας δεν μπορεί να ανοίξει, αν δεν ανοίξει και ο ορίζοντας. Αν δεν μπορείς να σκεφτείς πώς θα είσαι μετά από πέντε και δέκα χρόνια, αν δεν έχει σχέδιο μία χώρα για την επόμενη δεκαετία, τότε δύσκολα μπορεί και να μπει σε ένα δημιουργικό δρόμο. Απλώς αντιπαλεύει την καθημερινότητα κάτω από ένα χαμηλό ταβάνι, μετρώντας μικρές νίκες και μικρές απώλειες. Όλα μικρά.

Η πανδημία ήταν πολύ καθοριστική στο να μας βυθίσει μέσα στο χρόνο. Ποιος σήμερα, ανάμεσά μας μπορεί να σκεφτεί όντως πώς θα ζει μετά από ένα ή δύο χρόνια; Όχι ότι δεν θέλουμε να το φανταστούμε ή ότι δεν κάνουμε όνειρα. Όμως είναι φανερό ότι περισσότερο μας ανησυχεί κυριολεκτικά το αύριο και μας στερεί όλη την έμπνευση και τη δύναμη το πώς θα τα καταφέρουμε το επόμενο διάστημα.

Κι αυτή η συμπεριφορά μας, απόρροια και του χτυπήματος που μας προκαλεί η ανησυχία για την πανδημία, μετατρέπεται και σε συλλογική συμπεριφορά, επηρεάζοντας και την κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι αυτές τις μέρες μιλάμε πολύ για το αν θα γιορτάσουμε με μέτρα το Πάσχα. Μέχρις εκεί μπορούμε να σχεδιάσουμε.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γίνονται προσπάθειες να δούμε κι αλλιώς το μέλλον μας. Ο σχεδιασμός του Ταμείου Ανάκαμψης θέλει να θέσει στο τραπέζι μία νέα «έκδοση» της Ελλάδας της επόμενης δεκαετίας, και με αφορμή τα 200 χρόνια από την Επανάσταση, άνοιξε μία συζήτηση για την Ελλάδα του μέλλοντος. Παρ’ όλα αυτά, για την κοινωνία και τον πολύ κόσμο το μέλλον και οι προοπτικές της χώρας παραμένουν ένα απροσπέλαστο υλικό, ένας κόσμος που ακόμα δεν τους αγγίζει.

Για αυτό και είναι κρίσιμο να αντιμετωπιστεί η πανδημία. Όχι μόνο γιατί είναι απειλητική για τη ζωή σήμερα, αλλά και γιατί υπονομεύει και τον τρόπο να σκεφτόμαστε το μέλλον μας, Μας καθηλώνει σε ένα συνεχές παρόν.

Βράδυ στην πόλη της απομόνωσης

Βράδυ Κυριακής και βγήκαμε να πάμε ως τη Δημοτική Πινακοθήκη για την έκθεση των εικαστικών έργων. Ωραία έξοδος και πλούσια εμπειρία σίγουρα. Αλλά έμοιαζε με όαση. Μέσα στην έκθεση, τα έργα, οι ιστορίες τους, κόσμοι ολόκληροι, έξω όμως από την Πινακοθήκη, σκοτάδι, λίγοι περαστικοί, μία πόλη σε αδράνεια, κλεισμένη στα σπίτια. Έβρεχε κιόλας και τα έκανε όλα πιο μελαγχολικά.

Αυτή ίσως να είναι και η παρηγορητική λειτουργία του πολιτισμού και της τέχνης. Σε σώζει από τον κόσμο της αδράνειας δείχνοντάς σου άλλες διαδρομές. Όμως εδώ παραείναι πια εξαίρεση. Και μπορεί να υπερβάλλω, αλλά είναι σαν έχει κάτσει πάνω από την πόλη, από τις πόλεις μας ένας καλικάτζαρος που βρήκε ευκαιρία και ξώμεινε από τις γιορτές και μας στερεί κάθε κοινωνικότητα, κάθε ευκαιρία για επαφή, για κοινή χαρά.

Δεν είναι απλό αυτό το αποτύπωμα που αφήνει η πανδημία πάνω στις πόλεις μας. Μετά από δύο χρόνια εσώκλειστοι και απομονωμένοι, έχουμε μάθει πια να ζούμε από μακριά, έχουμε ξεχάσει την πόλη ως τον κοινό τόπο. Όλα πια γίνονται υπό το πρίσμα της ανάγκης. Βγαίνουμε έξω γιατί έχουμε δουλειές να κάνουμε. Αλλά αυτό δεν είναι πόλη. Επείγει να βρούμε και τους άλλους εαυτούς της πόλης μας.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr