Χρειάστηκε μόνος ένας αριθμός, τα σχεδόν 22 χιλιάδες κρούσματα, για να μπούμε σε μία πρωτόγνωρη κατάσταση θλίψης και φόβου. Μέχρι και τη Δευτέρα μας απασχολούσε ο αριθμός των διασωληνωμένων, αλλά μάλλον τον είχαμε συνηθίσει κι αυτόν όπως είχαμε συνηθίσει και τον διψήφιο αριθμό των θανάτων κάθε μέρα που γίνονταν και τριψήφιος, όπως είχαμε συνηθίσει κι όλη αυτή τη συζήτηση για το ποια μέτρα είναι κατάλληλα και πώς επηρεάζεται η αγορά και η οικονομία και είχαμε προσθέσει και τις λεπτομέρειες για τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η Όμικρον κλπ.

Από όλα αυτά, τίποτα δεν άλλαξε ριζικά την Τρίτη και είναι ακόμα σημαντικά θέματα που θα έπρεπε να μας απασχολούν. Το άκουσμα όμως των άνω των 20 χιλιάδων κρουσμάτων πάγωσε την κοινωνία.

Γιατί ένας τόσος μεγάλος αριθμός κρουσμάτων, σημαίνει ότι ο ιός είναι δίπλα μας. Που και αυτό το γνωρίζαμε γιατί σταδιακά όλο αυτόν τον καιρό είχαμε επίσης συνηθίσει να ακούμε για γνωστούς που «κόλλησαν» ή για περιπτώσεις ανθρώπων που έχασαν τη μάχη.

Τώρα έρχεται αυτό το νούμερο και μας χτυπάει ένα όχι απλώς καμπανάκι, αλλά μία ισχυρή σειρήνα κινδύνου.

Είναι φανερό ότι βρισκόμαστε σε μία καμπή. Ως προς τη φιλοσοφία των πολιτικών αντιμετώπισης της πανδημίας, δεν αλλάζει κάτι ριζικά. Οι περιορισμοί, οι αποστάσεις, οι μάσκες και οι εμβολιασμοί, παραμένουν τα όπλα μας ενάντια στη νόσηση. Τώρα όμως φαίνεται ότι θα πρέπει να γίνουν και πιο αποφασιστικές κινήσεις, πιο γρήγορες και που θα αφορούν περισσότερους, θα είναι πιο μετωπικές. Κι ίσως να ανοίξει ο δρόμος και για εντάσεις και νέους διχασμούς όπως με την αύξηση του υποχρεωτικού εμβολιασμού ή την εφαρμογή οριζόντιων μέτρων που θα πλήττουν.

Μέσα σε αυτό το πολύ αρνητικό πλαίσιο που δημιουργείται ενθαρρυντικό είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτών κατανοεί την κατάσταση που δημιουργείται και μπορεί να συμβάλλει στις λύσεις. Για αυτό και θα πρέπει να αυξηθεί η επικοινωνία μεταξύ της κυβέρνησης και της κοινωνίας ώστε να υπάρχει αλληλοκατανόηση και κοινή στάση. Κάτι που προϋποθέτει όμως από τη μεριά των κρατούντων που λαμβάνουν και τις αποφάσεις, διαφάνεια, καθαρός λόγος και μετριοπάθεια.

Πώς διαμορφώνεται η δημοκρατία

Μου κάνουν εντύπωση δύο αντίθετες μεταξύ τους συμπεριφορές πάνω στην ίδια πρόκληση. Κάποιος επιλέγει να κάνει το εμβόλιο και λέει ότι ακόμα κι αν του ζητούσαν να κάνει ένα εμβόλιο το μήνα θα το έκανε, φτάνει να σώσει τη ζωή του και να φύγει η πανδημία. Και κάποιος άλλος με τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά, λέει ότι δεν πρόκειται να κάνει ποτέ αυτό το εμβόλιο, ακριβώς, όπως ισχυρίζεται για να προφυλάξει τη ζωή του.

Τα έχουμε ακούσει πολλές φορές και τα δύο. Και σίγουρα είναι περισσότεροι οι της πρώτης άποψης και ευτυχώς γιατί δεν θα προχωρούσε ποτέ ο εμβολιασμός.

Λένε κάποιοι ότι το ζήτημα είναι να ακούγονται όλες οι απόψεις και ότι εντέλει αφού έχουμε δημοκρατία όλες οι απόψεις έχουν και το ίδιο βάρος. Δεν είναι όμως έτσι. Δεν έχουν το ίδιο βάρος όλες οι απόψεις. Μπορεί να ακούγονται και πρέπει να ακούγονται, αλλά από ένα σημείο και πέρα σημασία έχει η επιστημονική αλήθεια, η ιστορική ακρίβεια, η κοινωνική συναίνεση με την πλειοψηφία στη λήψη των αποφάσεων και η πολιτική βούληση. Γιατί και αυτά είναι πυλώνες της δημοκρατίας, κάτι που κάποιοι το ξεχνάνε.

Όσο για την ελευθερία της έκφρασης είναι τόσο πολλά πια τα μέσα έκφρασης και δημοσιότητας σήμερα που δεν μπορούμε να λέμε ότι αποκλείεται κάποια άποψη. Άλλωστε ειδικά για την πανδημία έχουν ακουστεί τα πάντα δυνατά, ακόμα και ότι… δεν υπάρχει. Κανένα συνεπώς πρόβλημα δεν έχει ως προς αυτό η δημοκρατία.

Αυτό που θα μπορούσε να συζητηθεί είναι πώς οι άνθρωποι διαμορφώνουν τις απόψεις τους, πώς δομείται η πολιτική συνείδησή τους μέσα στο χρόνο και πώς συγκροτείται η ιδιότητα του πολίτη. Φαίνεται ότι αυτά είναι κρίσιμα θέματα στις μέρες μας. Και αποδείχτηκε ότι δεν πρέπει να τα θεωρούμε πολυτέλεια, ούτε αυτονόητα. Το αντίθετο. Κι αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται και αγώνας, ενάργεια, για να υπάρχει δημοκρατία.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr