Ο μεγάλος αριθμός ανακοινώσεων και δράσεων ευαισθητοποίησης τις προηγούμενες ημέρες για τον παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, δείχνει ότι εφέτος κάτι άλλαξε. Κι αυτό που άλλαξε είναι η ανησυχία που προκάλεσε στην ελληνική κοινωνία ο μεγάλος αριθμός δολοφονιών γυναικών.

Η ευρεία πια χρήση του όρου «γυναικοκτονία», ακόμα και από επίσημα, θεσμικά χείλη, δείχνει πόσο γερά ταρακουνήθηκε και η κοινωνία και το θεσμικό σύστημα.

Δεν γνωρίζουμε αν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο φαινόμενο ή στην αποκάλυψη ενός υπαρκτού, αλλά υποφωτισμένου ως σήμερα φαινομένου. Σίγουρα, κάτι άλλαξε και με την πανδημία που αποδεικνύεται οδυνηρή και για τη θέση των γυναικών.

Από την αυξημένη ευαισθητοποίηση δεν έχασε ποτέ η κοινωνία. Οπότε η κινητοποίηση υπέρ των γυναικών μόνο καλοδεχούμενη είναι. Η ανάδειξη των φόνων γυναικών μέσα στον Ποινικό Κώδικα, όπως προτείνεται με την εισαγωγή του όρου της «γυναικοκτονίας», ανοίγει και νέους δρόμους στην πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας. Όλες αυτές οι προσπάθειες σπάνε το κύριο πρόβλημα που είναι η αποδοχή, η κανονικοποίηση της βίας κατά των γυναικών ως «φυσικό» φαινόμενο. Η διάρρηξη με τη λογική του «συμβαίνουν αυτά» ή ότι «μπορεί να έφταιγε και το θύμα», είναι απαραίτητη γιατί αποτελούν διαδεδομένες αντιλήψεις μέσα στο κοινωνικό σώμα. Συνολικά η βία πρέπει να αποχωριστεί από την «κανονικότητά» της, ειδικά όμως για τη βία κατά γυναικών οι κοινωνίες μας πρέπει να δράσουν πιο γρήγορα.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που χρειάζεται να αντιμετωπιστεί είναι ακόμα πιο βαθύ: Είναι η αντίληψη ότι ο «ανδρικός» κόσμος που ζούμε είναι «φυσικός», ότι προέρχεται από μία «φυσιολογική» εξέλιξη των πραγμάτων. Όταν όλα παραπέμπονται σε μία φυσική τάξη πραγμάτων, σημαίνει ή επιδιώκεται να μην αλλάξουν και ποτέ. Οι κοινωνίες όμως είναι ιστορικά φαινόμενα που σημαίνει ότι προκύπτουν από επιλογές. Και σήμερα είμαστε σε θέση να επιλέξουμε να σταματήσουμε τη βία κατά των γυναικών.

Για πολλαπλά φεστιβάλ βιβλίου

Για μία ακόμα χρονιά δεν θα είμαι στην Έκθεση βιβλίου της Θεσσαλονίκης. Βρέθηκα μία δυο φορές και μπόρεσα να δω από κοντά περισσότερο ή λιγότερο την κίνηση του βιβλίου και των ιδεών όταν τους δίνεις χώρο να συναντήσουν το κοινό τους.

Οι εκθέσεις, τα φεστιβάλ βιβλίου έχουν διάφορες μορφές, με πιο γνωστή αυτήν που τα βιβλιοπωλεία και οι εκδότες παρουσιάζουν εκδόσεις. Για όσους θυμούνται γινόταν κάτι τέτοιο και στην πόλη μας, αλλά ατόνησε.

Στη Θεσσαλονίκη έγινε δυνατό να αναβαθμιστεί η σχέση του επισκέπτη, του βιβλιόφιλου με το βιβλίο και τους συγγραφείς μέσα σε ένα πλαίσιο που επιτρέπει τον διάλογο και με την εκδοτική αγορά. Είναι ένα μοντέλο που ταιριάζει με την εξωστρέφεια που πρέπει να έχει ένας χώρος όπως το βιβλίο που συνδυάζει και την αγορά αλλά και το ίδιο το περιεχόμενο, τις σκέψεις και τις λέξεις. Και από αυτή τη σκοπιά πρέπει να υποστηριχθεί η Θεσσαλονίκη και από το κράτος που ας πούμε εκφράζει τους πολίτες και από τους εκδοτικούς οίκους.

Από εκεί και πέρα υπάρχουν κι άλλες μορφές προσέγγισης του βιβλίου.. Οι παρουσιάσεις βιβλίων που δίνουν βάρος στις ιδέες και στα κείμενα, οι αναγνώσεις, οι σχέσεις με άλλες τέχνες όπως το σινεμά ή τα κόμικς είναι πεδία που δεν έχουν διερευνηθεί επαρκώς. Και παραμένει μία εκκρεμότητα το πώς οι αναγνώστες συναντούν τα βιβλία στην εποχή μας.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr