Ένα αφιέρωμα στον κορυφαίο συνθέτη, Ντίνο Κωνσταντινίδη (Ιωάννινα 1929- Η.Π.Α. 2021) παρουσιάζει το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών την Πέμπτη 28 Οκτωβρίου στις 20:30 στην αίθουσα «Βασ. Πυρσινέλλας», του Πνευματικού Κέντρου.

Το πρόγραμμα ξεκινά με χαιρετισμό του Δημάρχου Ιωαννίνων, Μωυσή Ελισάφ.

Έργα του Ντίνου Κωνσταντινίδη ερμηνεύουν οι: Μαρία Μποζένα Σουέρεφ, βιολί, Ελευθέριος Καραγιάννης, κλαρινέτο – σαξόφωνο, Γεωργία Αναστάση, πιάνο

Επιμέλεια – παρουσίαση: Κωνσταντίνος Σουέρεφ

Ποιος ήταν

Ο Ντίνος Κωνσταντινίδης, γεννήθηκε στα Ιωάννινα, στις 10 Μαΐου 1929. Άρχισε βιολί, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, με την Όλγα Μέντζου, δασκάλα και άλλων ταλέντων, όπως του επίσης Ηπειρώτη, Τάτση Αποστολίδη, από τον Καλουτά Ζαγορίου. Συνέχισε στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών με τον Tony Schulze στο βιολί, τον Μάριο Βάρβογλη και τον Γιάννη Α. Παπαϊωάννου στα θεωρητικά και τη σύνθεση. Αποφοίτησε το 1952 με Α΄ βραβείο και το έπαθλο «Διονύσιος Λαυράγκας». Επίσης, μελέτησε Μουσική Δωματίου με τον Γεώργιο Ε. Λυκούδη και την Λήδα Κουρούκλη. Φοίτησε, με τριετή υποτροφία (1957-1960), στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, στη σημαντικότατη Σχολή Julliard της Νέας Υόρκης και στα Πανεπιστήμια της Ινδιάνα και του Μίτσιγκαν με κορυφαίους καθηγητές.

Ο Ντίνος Κωνσταντινίδης διετέλεσε μέλος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (1955-1962), της Μικρής Ορχήστρας Αθηνών (1961-1963) και της Συμφωνικής Ορχήστρας του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Εμφανίστηκε ως σολίστ σε κοντσέρτα για βιολί. Έργα του παρουσιάστηκαν από Ελληνικές Ορχήστρες. Ακολούθως (1963-1965), συνεργάστηκε ως εξάρχων στις ΗΠΑ, με τη Συμφωνική  Ορχήστρα και τη Sinfonietta της Ιντιανάπολης ως σολίστ σε κοντσέρτα και ρεσιτάλ. Το 1980, ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής και μαέστρος της Louisiana Sinfonietta.

Διακρίθηκε, από το 1966 και μετά, για το διδακτικό του έργο στο Τμήμα Σύνθεσης του Πανεπιστημίου της Λουϊζιάνας, όπου, από το 1974, ανέλαβε τη διεύθυνση του Φεστιβάλ Σύγχρονης Μουσικής. Το 1986, κρίθηκε στην ανώτατη πανεπιστημιακή διάκριση του Boyd Professor.Του απονεμήθηκε το βραβείο διδασκαλίας της Εθνικής Μουσικής Εταιρείας Παιδαγωγών Αμερικής. Το 2010, αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ από το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Συνέθεσε 324 έργα, όπερες, μελοποιήσεις ποιημάτων, κοντσέρτα, μουσική δωματίου, ορισμένα για πρωτότυπους συνδυασμούς (π.χ. τέσσερις τούμπες, τέσσερα σαξόφωνα), έργα για σολίστ και ορχήστρα, ενώ ηχογράφησε 95 συνθέσεις. Οι επισκέπτες της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης επιτρέπουν, μετά από επιθυμία του Ντίνου Κωνσταντινίδη, την ελεύθερη πρόσβαση στα έντυπα έργα του και τη λήψη αντιτύπων.

Ο Ντίνος Κωνσταντινίδης υποστήριξε πολλούς νέους ταλαντούχους μουσικούς στη σταδιοδρομία τους, ανάμεσά τους και Έλληνες είτε προσκαλώντας τους στη Λουιζιάνα είτε παραχωρώντας έργα του.

Η μουσική του Ντίνου Κωνσταντινίδη, με νεωτερικό και μετα-νεωτερικό ύφος και πρωτότυπο χαρακτήρα, εδράζεται σε ελληνικό κορμό, δημοτικούς ρυθμούς, προφορικές και οπτικές μνήμες, συναισθήματα και προσωπικά βιώματα, στοιχεία τα οποία ο συνθέτης επεξεργάζεται και αναπτύσσει εισάγοντας καινοτόμες μορφές ήχων. Έργα του έχουν ακουστεί και αναγνωριστεί σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Έλαβε πολλές διακρίσεις και πρώτα βραβεία για τις συνθέσεις του, όπως το Α΄ βραβείο Όπερας Δωματίου του Πανεπιστημίου του Μπρούκλιν (1981) και το Μέγα Βραβείο Σύνθεσης Delius (1997).

Το πρόγραμμα

– Ντίνος Κωνσταντινίδης, Concertino Mountains of Epirus για βιολί και πιάνο (LRC 73a)

Ι. At the Village, II. Country Fair

Ο συνθέτης αφιέρωσε το έργο Βουνά της Ηπείρου στη μνήμη της μητέρας και του πατέρα του. Επεξεργάστηκε ρυθμούς και εικόνες από την Ήπειρο και την Ελλάδα διαμορφώνοντας ηχητικές «πολυχορδίες». Η αρχική μορφή της σύνθεσης ήταν για βιολί και πιάνο, ενώ ακολούθησαν και διαφορετικές ενορχηστρώσεις. Η πρώτη εκτέλεση πραγματοποιήθηκε το 1980, με τον ίδιο ως σολίστ και μέλη της ορχήστρας από το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Georgia, σε επίσημη τελετή της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Βόρειας και Νότιας Αμερικής ενώπιον 5000 ατόμων. Ανάμεσά τους, η κυρία Coretta Scott King, ο Γερουσιαστής Edward Kennedy, o Δήμαρχος της Atlanta και ομογενείς. ΤοTrio Unisono πρωτόπαιξε το Concertino Βουνά της Ηπείρου για βιολί και πιάνο στις 16 Σεπτεμβρίου 2016, στο Μουσείο της Ακρόπολης, στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Δωδώνη – Το Μαντείο των Ήχων» και της διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης «Δωδώνη – Οι ερωτήσεις των χρησμών».

– Ντίνος Κωνσταντινίδης, Mutability Fantasy για άλτο σαξόφωνο (LRC 66)

Τα ποιήματα Mutability (We are as clouds that veil the midnight moon) και Hellas (A brighter Hellas rears its mountains /  From waves serener far) του Percy Bysshe Shelley, αγαπημένου φίλου του Byron, ενέπνευσαν τον Κωνσταντινίδη, ο οποίος συνέθεσε διάφορα έργα, όπως τη Φαντασία της Μεταβλητότητας (1979). Ο συνθέτης, με απροσδόκητη ευχέρεια, χρησιμοποίησε το γνωστό θέμα της Παπαρούνας (Poppy) του Αττίκ, προκειμένου να εμβολιάσει το σύνθεμα με την ευθραυστότητα και την αβεβαιότητα, που κινεί την φαντασία.

– Ντίνος Κωνσταντινίδης, The Oracle at Delphi: Study III για βιολί, κλαρινέτο και πιάνο  (LRC146a)

Το Μαντείο στους Δελφούς, έργο του 1994, βασίζεται σε αρμονίες δημοτικών τραγουδιών. Το διαπεραστικό κλαρινέτο, εξαρχής, υπερτερεί με έντονες αναφορές στην παραδοσιακή μουσική. Μαζί με το βιολί και το πιάνο δημιουργούνται νέες τονικές δυνατότητες ακροβατώντας ανάμεσα σε μουσικά διαστήματα τετάρτων και πέμπτων. Ο Κωνσταντινίδης αφιέρωσε τη σύνθεσή του στο Verdher Trio, από τα πλέον αναγνωρισμένα μουσικά σύνολα. Το παρουσίασε στο Carnegie Hall, στην επίσημη εκδήλωση για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Το Trio Unisono σύστησε στο ελληνικό κοινό τη σύνθεση Το Μαντείο στους Δελφούς στις 10 Ιανουαρίου 2015, κατά τη συναυλία στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός».