Μία βόλτα στο Μέτσοβο το επόμενο διάστημα επιβάλλεται για μία επίσκεψη στην Πινακοθήκη Αβέρωφ που εκθέτει τα πιο νέα της αποκτήματα μετά και το άνοιγμά της με τη συλλογή του Ευάγγελου Αβέρωφ. Η Πινακοθήκη Αβέρωφ μοιάζει λίγο και με το Μέτσοβο στο πέρασμα του χρόνου. Από έξω δείχνει σοβαρή, μάλλον συντηρητική, από μέσα όμως είναι όλο ενέργεια και αναζητά το νέο, το σύγχρονο.

Η έκθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη, όπως όμως και αυτή που υπήρχε ως σήμερα με τη βασική συλλογή, προσφέρεται για μία διαφορετική αντίληψη, μία στάση προς τον ιστορικό χρόνο και το περιεχόμενο της ελληνικής περιπέτειας μετά τις επαναστατικές αρχές του 19ου αιώνα. Δεν είναι μάθημα πατριδογνωσίας, αλλά μία ερεθιστική διαδρομή για το πώς σκέφτονταν και δρούσαν οι Έλληνες μέσα από τα μάτια, τις επιλογές, τα χρώματα των ζωγράφων. Δεν διαβάζεις το έργο που βλέπεις, αλλά το νιώθεις, το εντάσσεις μέσα σε μία σκέψη από την οποία προκύπτουν νέες, σε συγ-κινεί. Γι’ αυτό άλλωστε καμία επίσκεψη σε μία πινακοθήκη δεν είναι ίδια με την προηγούμενη.

Αυτό το ταξίδι, η περιπέτεια, τα ερεθίσματα, μας λείπουν σήμερα ή έστω, δυσκολευόμαστε να τα βιώσουμε. Ψάχνουμε να βρούμε απαντήσεις που να μας καθησυχάζουν, επιβεβαιώσεις, σχήματα που να μας συμπεριλαμβάνουν και να μας δημιουργούν ένα πλέγμα ασφάλειας. Αλλά τέτοια δεν υπάρχουν, ούτε θα βρούμε ποτέ. Για αυτό ίσως και να μην τα πάει καλά ο εορτασμός των 200 χρόνων από την Επανάσταση. Προσεγγίζουμε μία ρήξη στο χρόνο και την ιστορία με την πεποίθηση ότι δεν αλλάζει τίποτα μέσα στο χρόνο και τον χώρο. Αν σκέφτονταν έτσι οι Έλληνες το 1821, δεν θα είχαν ξεκινήσει ποτέ τον Αγώνα.

Ο πολιτισμός μας, μας έχει αφήσει ευτυχώς πολλά σημάδια, πολλές αφορμές για να ξεκινήσουμε μία διαδρομή. Ας κοιτάξουμε πώς να την ακολουθήσουμε αν δεν θέλουμε να κάνουμε κύκλους γύρω από τον εαυτό μας για πάντα.

Κοιτώντας πρώτα τον καθρέφτη μας

Επειδή κάμποσοι εμφανίζονται άτεγκτοι, επαναστάτες, αριστεροί, ριζοσπάστες, προοδευτικοί κλπ, καλό θα ήταν να απαντήσουν στον καθρέφτη τους και σε μερικά απλά, κοινότοπα ερωτήματα:

-Βοήθησες κάποιον να βρει δουλειά, να έχει ένα εισόδημα;

-Ενθάρρυνες, έδωσες γενναιόκαρδα, τίμησες, χάρηκες άδολα;

-Στήριξες κάποιον όταν βρέθηκε σε αδυναμία;

-Κατανόησες τον πόνο και τις πληγές του άλλου; Ρώτησες έστω να δεις πώς περνάει;

-Έδειξες ανοχή, αν όχι κάτι παραπάνω, στον πάσχοντα και τις αδυναμίες του;

-Συνομίλησες με κάποιον εκτός από να του απευθύνεσαι;

– Έδειξες διακριτικότητα και απέφυγες να κρίνεις άλλους;

– Ασχολείσαι με τον εαυτό σου, έγινες λίγο καλύτερος, άφησες κάποιο αποτύπωμα από τις μέρες σου ή ασχολείσαι μονίμως με τους άλλους και τον αέρα που αναπνέουν;

Αυτά και άλλα ανάλογα, ολίγο αδύναμα, φτωχικά μπροστά στα μεγάλα της ζωής, ταπεινά σε σχέση με την περήφανη στάση του δίκαιου και του κριτή του σύμπαντος, είναι μερικά μόνο από αυτά που συνιστούν την προσωπική ευθύνη σε έναν κόσμο που αρνείται και το πρόσωπο και την ευθύνη. Τα άλλα περί αριστερών, προοδευτικών, φιλελεύθερων, οραματιστών έπονται κατά πολύ.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr