Κάθε τόσο έρχεται στη δημοσιότητα η δεκαετία του ’40. Ζούμε το παράδοξο σε αυτή τη χώρα, να ξέρουμε λίγα από τα γεγονότα, αλλά να έχουμε όλοι μία άποψη και μία ερμηνεία για το τι συνέβη. Αυτό ίσως να έχει να κάνει με την πολιτικοποίηση του παρελθόντος στα κομματικά αφηγήματα μετά το ’74, παρ’ όλα αυτά παραμένει παράδοξο ότι ασχολούμαστε τόσο με το ιστορικό παρελθόν. Λες και μας επηρεάζει ακόμα, λες και μπορεί να δώσει απαντήσεις στο σήμερα.

Το λέγαμε αυτές τις ημέρες με αφορμή και τη συζήτηση που έγινε στην πόλη για το κάψιμο των φακέλων. Ακόμα και σε πράγματα που πονάνε- και η δεκαετία του ’40 γέννησε πολύ πόνο- η ιστορική έρευνα και οι καθαρές κουβέντες με βάση την αλήθεια, βοηθάνε στο να μειωθεί ο πόνος και να περάσουμε στα επόμενα στάδια του πένθους και της αποδοχής. Ακόμα περισσότερο που οι σημερινές γενιές μόνο σαν άκουσμα και από διαβάσματα έχουν πρόσβαση σε αυτό το παρελθόν.

Εκεί που πρέπει να στραφεί το ενδιαφέρον είναι στον εκσυγχρονισμό της πολιτικής. Μόνο σύγχρονοι πολιτικοί και κόμματα μπορούν να παράγουν και νέα πολιτική που δεν θα χρειάζεται τις αναπαραστάσεις του παρελθόντος και τα δάνεια της ιστορίας ως δεκανίκια για να αντιμετωπίσεις τα προβλήματα του παρόντος.

Αντίθετα, αυτό που βλέπουμε στην ελληνική πολιτική σκηνή ακόμα είναι τα ήθη και τους τρόπους των παλιότερων δεκαετιών, με την πολιτική να διασυνδέεται με τις πελατειακές σχέσεις, με την εμμονή στην εκλογή και τη σταυροδοσία και με δυναμικό που περνάει τις ώρες του άεργο στις καφετέριες πολιτικολογώντας στον αέρα χωρίς καμία αίσθηση της πραγματικότητας που ζουν οι άνθρωποι γύρω τους.

Ίσως να υπερβάλλουμε εδώ και να μη βλέπουμε τις αλλαγές που έχουν επέλθει. Παρ’ όλα αυτά, ας παραδεχθούμε ότι στην χώρα μα πολιτική είναι ακόμα ένα σύνολο από στερεότυπα, σύμβολα και λόγια άνευ αντικρίσματος μαζί με μία εμμονή στα πρόσωπα, κι όλα αυτά μαζί χωρίς την αξιολόγηση από την άσκηση των πολιτικών και χωρίς διασύνδεση με κοινωνικές ανάγκες και απαιτήσεις των καιρών. Αν είναι έτσι, που είναι σε μεγάλο βαθμό, καταλαβαίνουμε και γιατί είναι τόσο εύκολη η παραπομπή σε σχήματα του παρελθόντος που προσφέρουν ακόμα την ασφάλεια ενός διαμεσολαβημένου από σημερινές αναγνώσεις αφηγήματος, βολικό όταν δεν έχεις κανένα αφήγημα για το παρόν και το μέλλον της πόλης σου ή της χώρας. Αντίθετα, αν θέλαμε όλοι να γίνουμε πιο χρήσιμοι θα επιδιώκαμε ακομα καλύτερη και περισσότερη έρευνα στην ιστορία μας ώστε τα συμπεράσματα να μας βοηθούνε στο να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη και να προωθούμε τις καλύτερες των παραδόσεων που κληρονομήσαμε.

Ενδυναμώνοντας τη ζωή των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας

Το μεσημέρι της Τετάρτης παρακολούθησα την παρουσίαση του προγράμματος για τη δημιουργία ενός Κοινωνικού Δικτύου προώθησης της συμμετοχής στα κοινά των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στον Δήμο Ιωαννιτών. Θα το τρέξει η ΕΨΕΠ (www.epsep.gr) που έχει μεγάλη εμπειρία ενώ έγινε και μία παρουσίαση από τους εταίρους στη Νορβηγία, οι οποίοι έδωσαν πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τη ζωή των ηλικιωμένων στη χώρα τους.

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι και στη Νορβηγία οι μεγαλύτεροι άνθρωποι έχουν μεν σε μεγάλο βαθμό ένα ιδιόκτητο σπίτι ή ακίνητη περιουσία, αλλά όχι πάντα και τις ανάλογες συντάξεις ή μισθούς ώστε να ζουν άνετα. Επίσης, όσοι διαμένουν στην ύπαιθρο αντιμετωπίζουν προβλήματα προσβασιμότητας. Έτσι, όπως συμβαίνει και στη χώρα μας, τα βιοποριστικά προβλήματα συναντούν τη νέα κατάσταση που δημιουργεί συχνά η συνταξιοδότηση με πολλούς ανθρώπους που έχουν και την εμπειρία και τις δεξιότητες να μένουν στην άκρη και να μην μετέχουν τα κοινά βιώνοντας μοναξιά και απομόνωση.

Το ενδιαφέρον του προγράμματος είναι ότι δεν θέλει να προσφέρει λύσεις εκ των άνω, αλλά θέλει να κινητοποιήσει από κάτω τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας ώστε να διαμορφώσουν τη δική τους ατζέντα με τις δικές τους ανάγκες τις οποίες θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν οι τοπικές πολιτικές από τον δήμο για παράδειγμα. Για αυτό και έγινε ανοιχτό κάλεσμα σε εθελοντές που θα ήθελαν να συμμετάσχουν στη δημιουργία αρχικά μίας ομάδας που θα συγκεντρώσει προτάσεις και σε συνδυασμό με άλλες δράσεις όπως μία ηλεκτρονική πλατφόρμα θα μπορέσει να συγκροτήσει μία βάση διαλόγου. Εκεί θα έρθει ο Δήμος και οι τοπικές αρχές να ακούσουν και να διαμορφώσουν τις δικές τους πολιτικές σε ικανοποίηση των θεμάτων που θα τους τεθούν.

Ο κορμός αυτής της ιδέας είναι ανάποδος από όσα γνωρίζουμε στα καθ’ ημάς που συμπυκνώνονται στο «πού είναι το κράτος;», αλλά μπορεί να δώσει μεγάλη ώθηση στην κινητοποίηση μέσα από την κοινωνία, με συμμετοχή και ενδυνάμωση όσων επιζητούν μία καλύτερη ποιότητα ζωής.