Είναι δύσκολο να φανταστείς πώς θα είναι η πόλη σε 10 και 20 χρόνια από τώρα. Άλλωστε δεν το πολυσυζητάμε, δεν είναι θέμα του δημόσιου διαλόγου. Λέμε πολλά για το μέλλον γενικά σαν ευχολόγια, μελλοντολογούμε πολύ στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, αλλά κάποιο σχέδιο δεν υπάρχει, ούτε συγκεκριμένα στοιχεία και στόχοι που να παρακολουθεί κάποιος ώστε να ξέρουμε πού πάμε.

Σίγουρα πάντως, χωρίς δρόμους δεν πάμε πουθενά. Αυτό δεν χρειάζεται να μας το πει ο δήμαρχος, ούτε οι συγκοινωνιολόγοι, το ξέρουμε από μόνοι μας, στην πράξη. Όταν οδεύουμε προς το κέντρο από τη Λ. Μακαρίου και πέφτουμε πάνω στα στενά για να βγούμε στην πλατεία ή την Ανεξαρτησίας. Ή όταν κάνουμε μισή ώρα για να φτάσουμε ως την έξοδο για την Εγνατία και Ιόνια.

Από τη σκοπιά της ιστορικής πόλης που είναι τα Γιάννενα, αναδύεται αμέσως αμέσως και ένα πρόβλημα. Γιατί οι ιστορικές πόλεις είναι φτιαγμένες πάνω σε στρώματα, η μία περίοδος της πόλης πάνω στην άλλη. Πόλη μέσα στην πόλη και ποιος θα φανταζόταν το 1820 ότι έπρεπε ένα καλοκαιρινό πρωί της Κυριακής να βρεθεί δρόμος τα χιλιάδες αυτοκίνητα που φεύγουν ως τη θάλασσα. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, μόνο μία μεγάλη πυρκαγιά δημιουργούσε νέο «χώρο» μέσα στην πόλη.

Όλη η συζήτηση που κάνουμε για τον Μεγάλο Δακτύλιο ή την Παράκαμψη ή και την επέκταση της Ιόνιας, είναι στην ουσία ένα βλέμμα στο μέλλον. Πρέπει να δούμε πώς θα «ανοίξει» η πόλη και ποιοι είναι οι απαραίτητοι άξονες. Σχέδια υπάρχουν ως ένα βαθμό, ίσως όμως να έπρεπε να προστεθούν πλέον και οι άλλες μορφές μετακίνησης, από το πλέγμα των βιώσιμων δράσεων όπως οι ποδηλατόδρομοι ή τα μέσα σταθερής τροχιάς. Σε αυτά υστερούμε πολύ. Αλλά είμαστε είπαμε πολύ πίσω στη δημόσια συζήτηση και αυτό πρέπει να λυθεί. 

Όταν επανέρχονται τα αυτονόητα

Από πείρα και γνώση που κατακτήθηκε με πολύ κόπο όλα αυτά τα χρόνια, η συζήτηση για την πόλη με κάνει καμιά φορά να χαμογελάω. Τις περισσότερες φορές με αισιοδοξία. Γιατί ακούς από νέους ανθρώπους το ερώτημα «γιατί δεν μπορώ να κάνω ποδήλατο με ασφάλεια γύρω από τη λίμνη;» ή «γιατί δεν μπορώ να περπατήσω δίπλα στη λίμνη από το Πέραμα ως την πλατεία Μαβίλη;». Είναι ωραίο να ακούς ένα αυτονόητο πια, από τα χείλη νέων ανθρώπων.

Μετά έρχεται η απαισιοδοξία. Γιατί πρέπει να εξηγήσεις πόσο πολύπλοκα έχουν γίνει πια τα προβλήματα της πόλης και πόσες γενιές ως σήμερα δεν κοίταξαν να τα λύσουν προσκρούοντας πάνω σε παγιωμένες αντιλήψεις ή σε συνεχείς αντιθέσεις και διχογνωμίες.

Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο να «δοθούν λύσεις», γιατί καμιά φορά και βιαστικές αποφάσεις δημιουργούν νέα προβλήματα. Το θέμα είναι να δούμε τι είναι ώριμο κα λογικό πια και να κοιτάξουμε να συνθέσουμε τις απόψεις ώστε να προχωρήσουμε. Εκεί υστερούμε πολύ. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr