Η «Βιογραφία» του Χρήστου Γκόντζου διασχίζει όλη τη μακρά περίοδο από τη δεκαετία του ’40 ως και τις μέρες μας αναδεικνύοντας την Εθνική Αντίσταση, αλλά και τη σημασία της εκπαίδευσης και της προόδου για την ελληνική κοινωνία

Μία συνεισφορά στην ιστορική μνήμη και την Εθνική Αντίσταση 1940-1944 στην περιοχή της Ηπείρου, στην πορεία της ελληνικής εκπαίδευσης, αλλά και τα ελληνικά γράμματα, αποτελεί το βιβλίο του Χρήστου Γ. Γκόντζου «Η βιογραφία μου» που εκδόθηκε το 2020. 

Δεν είναι τυχαίο που το βιβλίο του τ. Σχολικού Συμβούλου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, έχει ως υπότιτλο «Παρθενώνας, Το φως της Οικουμένης. Τα αποθέματα των αξιών του ελληνικού πολιτισμού είναι ανεξάντλητα, αθάνατα και φωτίζουν όλον τον κόσμο» δείχνοντας ακριβώς τον ρόλο που αποδίδει στη γνώση για τη διαμόρφωση των ανθρώπων, αλλά και της ιστορικής εξέλιξης».

Στον πρόλογο γράφει χαρακτηριστικά:

«Ανήκουμε σε μια γενιά που ωρίμασε στη μανιασμένη φουρτούνα του πολέμου και σφυρηλατήθηκε στους καταξιωμένους αγώνες της Εθνικής Αντίστασης. Οι δραματικές στιγμές που περάσαμε μας όπλισαν με πολλές εμπειρίες για τον άνθρωπο. Η καταιγίδα και η γαλήνη ζύμωσαν την ψυχή μας. Αφήσαμε να φυτρώσουν στο περιβόλι της ψυχής μας τα λουλούδια της αγάπης.

Δεν αφήσαμε να μπουν οι κακότητες του κόσμου. Γι’ αυτό και δεν μισήσαμε άνθρωπο και ποτέ δε στάλαξε στην καδιά μας η εκδίκηση, α και πολλές φορές προκληθήκαμε. Λευτερωθήκαμε εσωτερικά, ζυμωθήκαμε με ιδανικά και αξίες ποτ συνθέτουν την ανθρωπιά και οδηγούν στο χρέος και το καθήκον». 

Πολύ συγκινητική είναι η περιγραφή του αποχαιρετισμού της οικογένειάς του στο Θεσπρωτικό για να ανέβει στο βουνό και το 24ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ ως μόνιμος αντάρτης. Νέος 19 χρονών, μόλις έχει τελειώσει το σχολείο και μπαίνει στον αγώνα, αφήνοντας όμως το βλέμμα του να περιηγηθεί για λίγο στον τόπο του που αφήνει πίσω, εκεί που έχει τους φίλους του και τις παιδικές του μνήμες. Ο τόπος του και η οικογένειά του θα τον ακολουθούν ως μνήμες σε όλη του τη ζωή.

Συνεχίζει με μία μακρά διήγηση για τη δράση της Αντίστασης κατά των κατακτητών κυρίως στην περιοχή της Πρέβεζας, της Άρτας και άλλες γειτονικές, αλλά και τις συγκρούσεις με τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ που ήταν ισχυρές σε ένα μεγάλο μέρος της Ηπείρου. 

Για τον φίλο της ιστορίας τα στοιχεία που παρατίθενται είναι πλούσια και σημαντικά. Ένα μέρος τους είναι προσωπικά βιώματα και εμπειρίες του συγγραφέα, ένα άλλο κρίσεις για σημαντικά γεγονότα της περιόδου μέσα και από μία θεώρηση της σχετικής βιβλιογραφίας.

Ένα πολύ ενδιαφέρον σημείο των διηγήσεων, είναι η αναφορά σε ανθρώπους που βοήθησαν στην επαφή και τη μείωση των εντάσεων μεταξύ των αντίπαλων αντιστασιακών οργανώσεων την περίοδο 1943-44, προστατεύοντας συχνά τους ανθρώπους. Τέτοιοι άνθρωποι υπήρξαν και κατά τον εμφύλιο όταν η κατάσταση είχε γίνει πολύ πιο δραματική προφανώς.

Ένα άλλο επίπεδο, είναι η αγωνία και ο αγώνας του Χρήστου Γκόντζου να μορφωθεί. Να σπουδάσει στην Παιδαγωγική Ακαδημία, να γίνει δάσκαλος. Μέσα σε τόσο δύσκολα χρόνια, αυτός ο αγώνας ενός νέου παιδιού να προχωρήσει στη ζωή του με τη γνώση, δείχνει κάτι για το πολιτιστικό επίπεδο στην ύπαιθρο.

Ο Χρ. Γκόντζος δεν θα πάρει τα όπλα στον εμφύλιο, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα δεχτεί διώξεις και πίεση. Θα τα καταφέρει όμως να σπουδάσει, να πάρει πτυχίο από τη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία τον Ιούλιο του 1951 και τελικά να διορισθεί  δάσκαλος στα Γρεβενά ένα χρόνο μετά.

Η βιογραφία του Χρήστου Γκόντζου επεκτείνει την καταγραφή της ιστορίας της δεκαετίας του ’40 και στα μετέπειτα χρόνια και έρχεται να προσθέσει νέα δεδομένα στη βιβλιογραφία. Δίνει πολλές πληροφορίες για την πορεία της εκπαίδευσης μέσα από τον βίο ενός νέου δασκάλου στην επαρχία του ’50 και ειδικά στην Ήπειρο και τον αγώνα του για καταξίωση, αλλά και την πρόοδο των μαθητών του και της τοπικής κοινωνίας. Αξιοσημείωτες οι αναφορές και στο βάρος που έδινε μία μερίδα της εξουσίας στη συμμετοχή των πολιτών στην Αντίσταση, ακόμα και τη δεκαετία του ’60 βάζοντας νέα εμπόδια, καθώς και στο πολιτικό κλίμα στην ελληνική περιφέρεια στα μεγάλα γεγονότα του ’60.

Ο δάσκαλος Χρήστος Γκόντζος επιμένει παρά τις δυσκολίες της ζωής και έτσι μας δίνει με τις αφηγήσεις του και επιπλέον στοιχεία για την ελληνική εκπαίδευση μέσα από τις εμπειρίες του πια στη συνεχή επιμόρφωση, στη διδασκαλία στην τάξη και τον κοινωνικό ρόλο του δασκάλου. 

Κάνει σιγά σιγά την οικογένειά του, επιζητεί τη διαρκή επιμόρφωση, ενδιαφέρεται για την κοινωνική ζωή.

Η Μεταπολίτευση θα τον βρει έτοιμο για ακόμα μεγαλύτερη πρόοδο. Συνεχίζει την πορεία του ως εκπαιδευτικός που συγχρονίζεται με τις νέες εξελίξεις του χώρου του, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην συνδικαλιστική δράση μέσα από τη Διδασκαλική Ομοσπονδία. Και παράλληλα, δεν μειώνεται, αντίθετα αυξάνει το ενδιαφέρον του για την κοινωνία, τον πολιτισμό, τη λογοτεχνία.

Έγινε κατανοητό, πιστεύουμε, ότι η βιογραφία του Χρήστου Γκόντζου είναι ένα πολυπρισματικό βιβλίο από το οποίο ο κάθε αναγνώστης και αναγνώστρια, θα κρατήσει ίσως αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο, συμφωνώντας ή διαφωνώντας. Η πίστη του όμως στον λόγο, τη γνώση, την ελληνική γλώσσα ως πυλώνες του σύγχρονου γίγνεσθαι, μέσα από την πορεία σχεδόν ενός αιώνα ζωής, είναι ένα συνεκτικό στοιχείο που θα ταιριάζει με όλες τις αναγνωστικές διαδρομές στις σελίδες της.