Πρώτο θέμα… τα πεζοδρόμια

Ο δημοσιογράφος Πολ Μέισον από τις λίγες έγκυρες φωνές όλο αυτό το διάστημα για το γίνεται με τις διαπραγματεύσεις, ρωτήθηκε από το Έθνος, για το ποια πράγματα τον κουράζουν στην Αθήνα, και απάντησε αμέσως «η κίνηση στους δρόμους».
Ο μαρξιστής κριτικός, γεωγράφος Ντέιβιντ Χάρβεϊ  όταν ρωτήθηκε, όπως έγραψε τον Μάιο η Εποχή τι θα άλλαζε στην Αθήνα, απάντησε «τα πεζοδρόμια – είναι απ’ τα χειρότερα του κόσμου».
Ας αφήσουμε για λίγο τη διαπραγμάτευση, τη συμφωνία και το χρέος. Την ώρα που διαβάζετε αυτό το σημείωμα εσείς θα γνωρίζετε τι έχει συμβεί στις Βρυξέλλες και θα έχετε, άλλες έγνοιες.
Μόλις βρείτε όμως λίγο χρόνο, ας σκεφτούμε μαζί αυτό το απλό ερώτημα: Γιατί η ζωή μας σε αυτή τη χώρα, δεν έχει καθόλου ποιότητα;

Βαθύτερο πρόβλημα

Ή να το πούμε κι αλλιώς: Ακόμα κι αν λύσουμε το θέμα του χρέους, ακόμα κι αν όλα πάνε καλά από σήμερα, τι θα κάνουμε με τη ζωή μας; Θα δυσκολευόμαστε να περπατήσουμε στα πεζοδρόμια και να κινηθούμε στους δρόμους;
Καταλαβαινόμαστε νομίζω. Το πρόβλημα της χώρας, της ελληνικής κοινωνίας, είναι πολύ βαθύτερο από την παραγωγή ελλειμμάτων και το ακριβό κόστος του δημοσίου τομέα. Γι’ αυτό και όσοι επικεντρώνουν τις προτάσεις και τις πολιτικές τους σε αυτούς τους τομείς, είναι καταδικασμένοι να αποτύχουν με τον ίδιο τρόπο που απέτυχαν όσοι έβλεπαν τη λύση στην υπερτροφία του κράτους. 

Αυθαιρεσία

Θα διακινδύνευα να πω ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι ταξικό. Μην έννοια ότι μέσα σε αυτά τα 200 χρόνια του ελεύθερου βίου μας, η εργασία, η παραγωγή, ο αγώνας, δεν κέρδισαν όσο άξιζαν. Αντίθετα, έχασαν και τα αυτονόητα, τα βασικά. Ο μέσος Ιταλός εργάτης ή ο Γερμανός συνάδελφός του, ξεκίνησαν από το τίποτα μετά τον πόλεμο και κατάφεραν με τον καιρό, με τον μισθό τους να μπορούν να πουν ότι ζουν με κάποια αξιοπρέπεια. Ο Έλληνας, δεν μπόρεσε να το πετύχει αυτό, γιατί μεγάλωσε σε μία χώρα αυθαιρεσίας, αντιδημοκρατική, μία χώρα εν πολλοίς παράνομη θα τολμούσαμε να πούμε. Όποιος μπορούσε έπαιρνε, όποιος μπορούσε έκλεβε. Κι αυτό γίνεται ακόμα. Σε αυτόν τον τόπο, είναι κατάρα να εργάζεσαι.
Τα τελευταία 40 χρόνια, τα πιο δημοκρατικά που γνώρισε ο τόπος, προσπαθήσαμε να ισοφαρίσουμε τα μεγάλα κοινωνικά ελλείμματα με ενίσχυση του κοινωνικού κράτους (το ΕΣΥ, οι Παιδικοί Σταθμοί κλπ) και μία αύξηση των εισοδημάτων μέσω επιδομάτων και κρατικών μισθών. Δεν έφτασαν, όμως, αυτές οι λύσεις όπως αποδείχτηκε στην κρίση. Η δε επιχειρηματικότητα, μαθημένη στο κρατικό και κοινοτικό χρήμα, έχασε την όποια ζωτικότητα της έδινε η αγορά.
Αν θέλουμε να βγούμε από την κρίση, ναι, πρέπει να αρχίσουμε από τα βασικά, από τα πεζοδρόμια, τους δρόμους, τα σπίτια, τις καθημερινές ανάγκες μας. 

Με το καρότσι, βόλτα

Το πρωί που γυρνάω πηγαίνοντας στις δουλειές βλέπω πολλές μαμάδες με καροτσάκια να βγάζουν τα παιδιά τους βόλτα για να πάρουν λίγη από τη φρεσκάδα της νέας εποχής που παλεύει να γίνει καλοκαίρι. Ωραία εικόνα. Βλέπω και πολλούς πατεράδες να κάνουν το ίδιο. Λίγο πιο αμήχανοι, λίγο πιο αργοί, αλλά τελικά τα καταφέρνουν με το καρότσι και το παιδί τους. Κι αυτή ωραία εικόνα, γιατί συν τοις άλλοις ανατρέπει και τα στερεότυπα. Αν κι αυτό δεν είναι ίσως αποτέλεσμα κάποιας βαθύτερης αλλαγής των κοινωνικών σχέσεων. Υποψιάζομαι ότι οφείλεται στην ανεργία. Περισσότεροι νέοι άνδρες είναι άνεργοι και προσπαθούν να υποστηρίξουν όπως μπορούν την οικογένεια.
Τους καταλαβαίνω, γιατί το έχω ζήσει. Το 2009 που ήμουν άνεργος πήγαινα το γιο μου σχολείο, και μαγείρευα το μεσημέρι. Έγινε φυσιολογικά, και προσπαθώντας να μη βαρύνει η ατμόσφαιρα στο σπίτι αποφεύγαμε τις κουβέντες για απολύσεις, λεφτά, δάνεια κλπ που κουβαλάει η ανεργία. 
Με τον καιρό που ο γιος μου μεγάλωσε, μπορούμε να συζητάμε κι αυτά. Το κυριότερο όμως που μαθαίνουμε μαζί, είναι ότι οι κοινωνικοί ρόλοι, η σχέση των δύο φύλων, οι οικογενειακές σχέσεις,  οι εργασιακές σχέσεις, είναι συχνά αποτέλεσμα ανάγκης, συμφερόντων και κανόνων που δεν τους θέτουν πάντα όσοι τους υλοποιούν.
Το μάθημα να ανακαλύπτεις το ρόλο σου και τα όριά σου, να μεγαλώνεις με τις αντιφάσεις σου και να βιώνεις την ταυτότητά σου ως μια διαρκή σχέση με τους άλλους, με τον εαυτό σου και το φυσικό περιβάλλον, είναι ο πιο ασφαλής δρόμος για να αλλάξεις κι εσύ και όλοι όσοι συναποτελούμε την κοινωνία.
Αφιερωμένο στην αθόρυβη γιορτή του πατέρα που πέρασε την Κυριακή.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
fkaramitsos@yahoo.gr