Σχεδόν από το πουθενά, προέκυψε ζήτημα με τις πατέντες των εμβολίων. Όχι ακριβώς από το πουθενά βέβαια, αλλά από την προεδρία των ΗΠΑ κάτι που δεν θα μπορούσε όπως ήταν λογικό, απαρατήρητο. 

Στην επαρχιακή Ελλάδα, το θέμα ενεπλάκη στην κόντρα κυβέρνησης- αντιπολίτευσης, με την κυβέρνηση πάντως να μην παραδέχεται ότι δεν το είχε πάρει και πολύ ζεστά το θέμα από την αρχή της πανδημίας όπως και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Στην πράξη, το θέμα που έχει τεθεί είναι να γίνει δυνατή η απελευθέρωση της πατέντας του κάθε εμβολίου ώστε να μπορέσει να παραχθεί σε όλον τον κόσμο από όποιον έχει τη δυνατότητα ώστε να ανταπροκριθούν όλα τα κράτη στην τεράστια ζήτηση.

Για να τεθεί έτσι το ζήτημα, αναγνωρίστηκε ότι υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις.

Η πρώτη και κύρια είναι η πρωτόγνωρη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και το τεράστιο πρόβλημα Υγείας που καταγράφεται παγκοσμίως. Μπροστά σε μία τέτοια κατάσταση, που απειλείται η ανθρωπότητα, κάθε δυνατή λύση, πρέπει να είναι στο τραπέζι. Προέχει η δημόσια Υγεία και όχι τα έσοδα των φαρμακοβιομηχανιών.

Η δεύτερη είναι ακριβώς ότι η πρόοδος των εταιριών στην παραγωγή των εμβολίων προήλθε και από τις μεγάλες κρατικές επενδύσεις στην έρευνα, όπως έκανε η ΕΕ που είχαν και ως αντάλλαγμα την προαγορά δόσεων.

Συνολικά όμως αυτό που έχουμε μπροστά μας είναι ένα πρόβλημα της παγκοσμιοποίησης. Η παγκοσμιοποίηση των αγορών, θεοποιήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια  ως η μόνη διέξοδος για την ανάπτυξη και την ευημερία,  ως η μόνη και αυτονόητη επιλογή κάθε οικονομίας του πλανήτη. Όποιος αντιτάχθηκε στην παγκοσμιοποίηση χλευάστηκε ως απομεινάρι του παρελθόντος.

Τι έδειξε η πανδημία; Ότι οι αγορές δεν ανταποκρίνονται πάντα ανάλογα και με την ισχύ που έχουν αποκτήσει. Πολύ χαρακτηριστικά είναι τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι εταιρίες στον εφοδιασμό με πρώτες ύλες, παράγοντας που καθυστέρησε και τη μαζική παραγωγή των εμβολίων.

Επίσης φάνηκε ότι τα συστήματα Υγείας δεν έχουν αυτόματη και εύκολη πρόσβαση σε εξοπλισμό όταν το χρειαστούν. Για αναπνευστήρες μιλάμε τόσο καιρό, για οξυγόνο ψάχνουν στην Ινδία. Αν είναι τόσο καλά δομημένο το σύστημα που υποστηρίζει η παγκοσμιοποίηση των κεφαλαίων και των αγορών, γιατί δεν ανταποκρίθηκε όταν ζητήθηκε, στην κάλυψη με κλίνες, αναπνευστήρες ΜΕΘ κλπ Μήπως γιατί ακριβώς υποβάθμισε τον ρόλο των δημοσίων υποδομών και δομών Υγείας;

Στην πράξη το θέμα με τις πατέντες, έχει πίσω του την όλο και πιο αναγνωρισμένη ανάγκη των πολιτών για δημόσιες υπηρεσίες Υγείας. Κι αυτό ίσως να είναι που ανησυχεί όσους διέδιδαν μέχρι πέρυσι ότι όλα τα λύνουν οι «αγορές».

Μικροί και μεγάλοι φόβοι

Πολλές φορές οι απορίες για το εμβόλιο μοιάζουν αφελείς, αλλά δεν είναι πάντα. Είναι, συχνά, περισσότερο ένα πρόβλημα έλλειψης εμπειριών και καταβύθισης στην ατομικότητα.

Πολλοί για παράδειγμα είναι τόσο τρομαγμένοι από το παγκόσμιο πρόβλημα της πανδημίας, έχει πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις μέσα τους με τη βοήθεια και των τρομολαγνικών μέσων ενημέρωσης, που δεν μπορούν να χωνέψουν ότι η λύση είναι τόσο απλή όσο ένα εμβόλιο. Φαντάζονται ότι θα έπρεπε να γίνει κάτι μεγάλο και πολύπλοκο από τους «ισχυρούς» του πλανήτη και όχι να καλούνται οι ίδιοι να κάνουν εμβόλιο λες και είναι παιδιά που φοβούνται την ιλαρά.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι αρκετοί δεν κάνουν γενικώς εμβόλια, δεν πάνε στο γιατρό, δεν έχουν συχνά τέτοια διλήμματα. Είναι κάτι που το βλέπαμε και παλιότερα με τη γρίπη που μετά το Γενάρη άρχιζαν να γεμίζουν οι ΜΕΘ, όμως για πολλούς ηλικιωμένους αυτό δεν ήταν πρόβλημα που τους αφορούσε.

Αυτή η απόσταση από τα ιατρικά φαίνεται και στο φόβο των απλών παρενεργειών, όπως το τσίμπημα στο μπράτσο. Αν δεν έχεις δώσει ποτέ αίμα σε μία εθελοντική αιμοδοσία, τότε είναι και λογικό ως ένα βαθμό να νιώθεις έξω από τα νερά σου με τις βελόνες.

Συχνά οι άνθρωποι, άλλωστε, εκφράζουν φόβους που δεν είναι πάντα λογικοί και προέρχονται περισσότερό από βαθύτερες υπαρξιακές αγωνίες. Ο φόβος ας πούμε ότι θα μας αλλάξουν το DNA, ότι θα επέμβουν στο μεδούλι της ύπαρξής μας.

Για τέτοιους φόβους και ανησυχίες, μικρούς ή μεγαλύτερους, η καλύτερη λύση είναι πάντα οι καλές εξηγήσεις και τα ανοιχτά χαρτιά όλων προς όλους. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr