Το 2020 στις χώρες της ΕΕ 4.000 λιγότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ το ποσοστό θανάτων από τροχαία δυστυχήματα μειώνεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τα προκαταρκτικά αριθμητικά στοιχεία για τους θανάτους από τροχαία δυστυχήματα το 2020. 

Εκτιμάται ότι πέρυσι σκοτώθηκαν 18. 800 άτομα σε τροχαία δυστυχήματα, μια ετήσια μείωση της τάξης του 17 % σε σύγκριση με το 2019. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν 4. 000 λιγότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της ΕΕ το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Εκτιμάται ότι η μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας, είχε σαφή αντίκτυπο, αν και μη μετρήσιμο, στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα.

Η Επίτροπος Μεταφορών, κα. Αντίνα Βαλεάν, δήλωσε τα εξής: «Σημειώθηκαν σχεδόν 4.000 λιγότεροι θάνατοι στους δρόμους της ΕΕ το 2020 σε σύγκριση με το 2019 και οι δρόμοι μας εξακολουθούν να είναι οι ασφαλέστεροι δρόμοι στον κόσμο. Ωστόσο, απέχουμε ακόμη από την επίτευξη του στόχου που είχαμε θέσει για την προηγούμενη δεκαετία και απαιτείται κοινή δράση για να αποτραπεί η επιστροφή στα επίπεδα που ίσχυαν πριν από την πανδημία COVID-19. Στη στρατηγική μας για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, επαναλάβαμε τη δέσμευσή μας όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια και τη μείωση του αριθμού των θανάτων σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα για όλα τα μέσα μεταφοράς.»

Η δεκαετία

Κατά τη δεκαετία μεταξύ του 2010 και του 2020, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα μειώθηκε κατά 36 %. Το ποσοστό αυτό υπολείπεται του στόχου μείωσης των θανάτων κατά 50 % που είχε τεθεί για την εν λόγω δεκαετία. Ωστόσο, στην ΕΕ σημειώθηκαν 42 θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων, γεγονός που σημαίνει ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι η ήπειρος με τους ασφαλέστερους δρόμους στον κόσμο. Ο αντίστοιχος παγκόσμιος μέσος όρος υπερβαίνει τους 180 θανάτους.

Βάσει των προκαταρκτικών στοιχείων, 18 κράτη μέλη κατέγραψαν τον χαμηλότερο αριθμό νεκρών από τροχαία δυστυχήματα το 2020. 

Κατά μέσο όρο, οι θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα σε ολόκληρη την ΕΕ μειώθηκαν κατά 17 % σε σύγκριση με το 2019, αλλά η μείωση αυτή δεν ήταν ομοιόμορφη. 

Οι μεγαλύτερες μειώσεις (20 % ή περισσότερο) σημειώθηκαν στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Ιταλία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα και τη Σλοβενία. Αντίθετα, πέντε κράτη μέλη (Εσθονία, Ιρλανδία, Λετονία, Λουξεμβούργο και Φινλανδία) κατέγραψαν αύξηση στον αριθμό των θανάτων, αν και ο αριθμός αυτός έχει την τάση να παρουσιάζει διακυμάνσεις από έτος σε έτος στις μικρές χώρες .

Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ο αριθμός των θανάτων στους δρόμους της Ευρώπης είχε μειωθεί κατά 36 % μεταξύ του 2010 και του 2020, ποσοστό χαμηλότερο από τον στόχο του 50 % που είχε θέσει η ΕΕ. Μόνο η Ελλάδα (54 %) υπερέβη τον στόχο, ακολουθούμενη από την Κροατία (44 %), την Ισπανία (44 %), την Πορτογαλία (43 %), την Ιταλία (42 %) και τη Σλοβενία (42 %). Συνολικά, εννέα κράτη μέλη κατέγραψαν μείωση κατά 40 % ή περισσότερο.

Η Ελλάδα είχε το 2010 113 θανάτους από τροχαία ανά εκατομμύριο κατοίκων (τους περισσότερους σε όλη την ΕΕ), αλλά η αναλογία είχε πέσει σε 64 ανά εκατομμύριο το 2019 και το 2020 υποχώρησε περαιτέρω στους 54 θανάτους ανά εκατομμύριο. Η μείωση των θανάτων από τροχαία στη χώρα μας ήταν 16% μεταξύ 2019-2020 και 54% μεταξύ 2010-2020.

Παρά το γεγονός ότι οι πρωτοφανείς εξελίξεις που σημειώθηκαν το 2020 οδήγησαν σε ορισμένες αλλαγές στην κατάταξη των χωρών όσον αφορά το ποσοστό θανάτων από τροχαία δυστυχήματα, οι ασφαλέστεροι δρόμοι εξακολουθούν να βρίσκονται στη Σουηδία (18 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων), ενώ η Ρουμανία (85 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων) κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό το 2020. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 42 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων.

Ο αντίκτυπος 

της πανδημίας 

Η μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας, είχε σαφή αντίκτυπο, αν και μη μετρήσιμο, στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα. Ωστόσο, προκαταρκτικά στοιχεία στις ΗΠΑ δείχνουν, παραδείγματος χάριν, ότι αυξήθηκαν τα τροχαία δυστυχήματα το 2020 παρά τον χαμηλότερο όγκο της κυκλοφορίας. Πράγματι, τα στοιχεία σε ορισμένες χώρες της ΕΕ υποδηλώνουν επίσης αυξημένη συμπεριφορά ανάληψης κινδύνων, ιδίως υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, σε περιόδους κατά τις οποίες είχαν επιβληθεί μέτρα εγκλεισμού.

Οι πόλεις

Η δημοτικότητα της χρήσης ποδηλάτων έχει αυξηθεί σημαντικά και σε πολλές πόλεις ανά τον κόσμο ανακατανεμήθηκε (προσωρινά) οδικός χώρος σε ποδηλάτες και πεζούς. Η ενθαρρυντική αυτή εξέλιξη, σημειώνετα μπορεί να έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα του αέρα και στην κλιματική αλλαγή, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί νέες προκλήσεις όσον αφορά την οδική ασφάλεια.

Σε ολόκληρη την ΕΕ, το 70 % περίπου των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα σε αστικές περιοχές αφορά ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου, μεταξύ των οποίων οι πεζοί, οι μοτοσικλετιστές και οι ποδηλάτες. Συνεπώς, η οδική ασφάλεια στις πόλεις αποτελεί βασικό τομέα εστίασης και η Επιτροπή επιθυμεί να εξασφαλίσει ότι η οδική ασφάλεια λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού της αστικής κινητικότητας. Η οδική ασφάλεια θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο της νέας πρωτοβουλίας για την αστική κινητικότητα που θα παρουσιάσει η Επιτροπή εντός του τρέχοντος έτους. Στο πλαίσιο αυτό, δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το Ελσίνκι και το Όσλο, πέτυχαν το ορόσημο του μηδενικού αριθμού θανάτων πεζών και ποδηλατών το 2019 και ανέφεραν ότι η μείωση της ταχύτητας είχε ουσιαστική σημασία για να επιτευχθεί πρόοδος.