Με αφορμή τη συμπλήρωση των 70 χρόνων από τον θάνατο του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσίασε το καλοκαίρι του 2020 ένα μοναδικό περιοδεύον αφιέρωμα στον πρωτεργάτη της ελληνικής οπερέτας.

Δύο υπέροχα έργα του, το «Θέλω να δω τον Πάπα!» (1920) και η «Χαλιμά» (1926), παρουσιάστηκαν με τη μορφή ζωντανής «ραδιοφωνικής» οπερέτας, σε περιοχές της χώρας στο πλαίσιο του θεσμού του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός». Παρουσιάστηκαν και στα Γιάννενα 25 και 26 Ιουλίου στο Ιτς Καλέ.

Οι δύο αυτές «ραδιοφωνικές» παραστάσεις βρίσκουν το φυσικό τους περιβάλλον στη συχνότητα του Δεύτερου Προγράμματος 103,7 μέσα από ηχογραφήσεις που θα ακουστούν σε πρώτη ραδιοφωνική μετάδοση αποκλειστικά για τους ακροατές του.

Οι ηχογραφήσεις των έργων «Θέλω να δω τον Πάπα!» σε ενορχήστρωση Μιχάλη Παπαπέτρου και «Χαλιμά» σε ενορχήστρωση Μιχάλη Παρασκάκη θα μεταδοθούν αντίστοιχα σε δύο δίωρες εκπομπές, το Σάββατο 13 και την Κυριακή 14 Μαρτίου, στις 4.00 το απόγευμα, στο πλαίσιο του αφιερώματος του Δεύτερου Προγράμματος στην ελληνική οπερέτα.

Το αφιέρωμα παρουσιάζει ο Σιδερής Πρίντεζης, ο οποίος θα συνομιλήσει για τις ηχογραφήσεις που θα ακουστούν και για την ελληνική οπερέτα γενικότερα με τους: Αλέξανδρο Ευκλείδη (Καλλιτεχνικό Διευθυντή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στις 13/3) και Μανώλη Σειραγάκη (Επίκουρο Καθηγητή Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στις 14/3).

Οι παραστάσεις

Στο «Θέλω να δω τον Πάπα!» ξεδιπλώνεται στο έπακρο η σύγχρονη αστική θεματολογία του Σακελλαρίδη, ο οποίος υπογράφει και το ποιητικό κείμενο του έργου. Υποσκάπτονται τα θεμέλια της αστικής ζωής και ασκείται βιτριολική κριτική στον θεσμό της οικογένειας.

Ακολουθώντας, βεβαίως, τα πρότυπα του είδους, ο συνθέτης επιδεικνύει ιδιαίτερη μουσικοθεατρική επινοητικότητα στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων που δυναμιτίζουν τις σταθερές της οικογενειακής ζωής. Το λιμπρέτο της οπερέτας αποτελεί διασκευή στα καθ' ημάς της φάρσας του Μωρίς Εννεκέν «Οικιακές χαρές» (1894). Σε έργα του Εννεκέν βασίζονται και άλλα σημαντικά έργα του συνθέτη, όπως ο «Βαφτιστικός» (1918) και η «Κόρη της Καταιγίδος» (1923). Η σφιχτή φάρσα του Εννεκέν αποδίδεται σε ρέοντα θεατρικό λόγο από τον Σακελλαρίδη, ο οποίος και στο έργο αυτό επιτυγχάνει μια ιδεώδη μουσικοθεατρική δραματουργία διανθίζοντας την πλοκή με τα δεκαπέντε μουσικά νούμερα της οπερέτας.

Ενορχήστρωση για τετραμελές ενόργανο σύνολο:Μιχάλης Παπαπέτρου. Διανομή: Άννα Στυλιανάκη, Δημήτρης Πακσόγλου, Βαγγέλης Μανιάτης, Μυρτώ Μποκολίνη, Κωστής Ρασιδάκης, Λυδία Αγγελοπούλου. Μουσικοί: Διονύσης Βερβιτσιώτης (βιολί), Γιάννης Κρητικός (κλαρινέτο), Σταμάτης Πασόπουλος (μπαγιάν), Δημήτρης Τίγκας (κοντραμπάσο).

Η «Χαλιμά», φαντασμαγορική οπερέτα σε τρεις πράξεις, όπως τη χαρακτηρίζει ο δημιουργός της, σημείωσε τεράστια επιτυχία όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του '20 αλλά και στη δεκαετία του '30 σε αθηναϊκά θέατρα, αλλά και σε περιοδείες στην Ελλάδα και στα κέντρα της ελληνικής διασποράς. Η υπόθεση, σύμφωνα με το λιμπρέτο του Σπύρου Ποταμιάνου, εμπνευσμένη αμυδρά από τις «Χίλιες και μία νύχτες», εξελίσσεται σε ένα παλάτι της Ανατολής, όπου ο κουτοπόνηρος μάγειρας Αλή Μουσακάς χρησιμοποιείται ως όργανο των ερωτικών σχεδίων της σαγηνευτικής Χαλιμάς και του αιχμάλωτου πρίγκιπα Σαχ Ρουμάν.

Η «Χαλιμά» πρωτοπαρουσιάστηκε από τον θίασο της Ολυμπίας Καντιώτη-Ριτσιάρδη στο Θέατρο Μοντιάλ στις 31 Αυγούστου 1926. Τον κεντρικό ρόλο ερμήνευε η ίδια η Καντιώτη-Ριτσιάρδη, τον Σαχ Ρουμάν ο Σπύρος Μπάρτζος και τον Αλή Μουσακά ο Παρασκευάς Οικονόμου. Η σκηνοθεσία ήταν του Κωστή Βελμύρα, ενώ την ορχήστρα διηύθυνε ο ίδιος ο συνθέτης. Η «Χαλιμά» ανασύρθηκε από τα μουσικά αρχεία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και παίχθηκε σε πρώτη σύγχρονη αναβίωση το 2013 στην ΕΛΣ.

Ενορχήστρωση για τετραμελές ενόργανο σύνολο: Μιχάλης Παρασκάκης. Διανομή: Άννα Στυλιανάκη, Δημήτρης Πακσόγλου, Βαγγέλης Μανιάτης, Μυρτώ Μποκολίνη, Κωστής Ρασιδάκης, Λυδία Αγγελοπούλου. Μουσικοί: Διονύσης Βερβιτσιώτης (βιολί), Γιάννης Κρητικός (κλαρινέτο), Σταμάτης Πασόπουλος (μπαγιάν), Δημήτρης Τίγκας (κοντραμπάσο).