Εξαιρετικά ανησυχητικές είναι οι προβλέψεις της επιστημονικής κοινότητας σχετικά με τις επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική κατάσταση των παιδιών, λόγω των περιορισμών κάθε είδους που βιώνουν και αυτά, όπως και οι μεγαλύτεροι σε σημαντικούς τομείς της καθημερινότητάς τους, όπως είναι η εκπαιδευτική διαδικασία. 

Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης βέβαια δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά και τον γενικό πληθυσμό, πλην όμως η κατάσταση για αυτά μοιάζει να είναι εξαιρετικά επείγουσα και μπορεί να φανεί και μη διαχειρίσιμη, εάν συνεχιστεί για κάποιο ακόμη χρονικό διάστημα. 

Μεγάλη πίεση

Τα παιδιά έχουν βρεθεί στο «μάτι του κυκλώνα», δεχόμενα μία πρωτοφανή πίεση, την οποία δύσκολα μπορούν να διαχειριστούν, παρότι η προσαρμοστικότητά τους σε δύσκολα περιβάλλοντα, φαντάζει πολλές φορές ως μία σχετικά εύκολη διαδικασία. 

Η κατάσταση όμως με την εκπαίδευση και τον τρόπο με τον οποίο αυτή υλοποιείται, ειδικά για τους μαθητές που βρίσκονται στις πρώτες τάξεις των σχολείων, με την εξ αποστάσεως διδασκαλία και όχι τη διά ζώσης, θα είναι κάτι που σύμφωνα με τον καθηγητή Αγωγής Υγείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Β. Κούτρα, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στο μέλλον. 

Όπως ανέφερε, μιλώντας στο ΙTV, το γεγονός της μείωσης των εξωτερικών ερεθισμάτων σε μία παρατεταμένη περίοδο εγκλεισμού δημιουργεί τεράστια ανησυχία για τις μελλοντικές επιπτώσεις.

«Πολύ περισσότερο στα παιδιά που βρίσκονται σε ευαίσθητες ηλικίες, όπως στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, όπου η κοινωνική επαφή παίζει τεράστιο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους, μετά από το οικογενειακό περιβάλλον. Φανταστείτε την πίεση που βιώνει ένα παιδί, σε αυτή την κατάσταση, ειδικά όταν έχει να αντιμετωπίσει και ένα μη υποστηρικτικό ή ακόμη χειρότερα, ένα αρνητικό ή βίαιο οικογενειακό περιβάλλον. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά της εφηβείας, όπου αρχίζει να αλλάζει η προτεραιότητα που είναι πλέον οι φίλοι, οι παρέες και όχι η οικογένεια. Ακόμη όμως και στην περίπτωση των διά ζώσης μαθημάτων, οι περιορισμοί εξακολουθούν να ισχύουν, όπως οι μάσκες, οι αποστάσεις, οι αυστηροί κανόνες υγιεινής. Μαθαίνουν να ζουν σε έναν διαφορετικό κόσμο, ξεχνώντας ακόμη και πως είναι τα πρόσωπα των συμμαθητών τους», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κούτρας.

Σε δεύτερη προτεραιότητα 

η εκπαίδευση

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση όμως με τη μορφή της τηλεδιδασκαλίας ενδέχεται να επιβεβαιώσει και εκτιμήσεις κορυφαίων επιστημόνων, που έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα προτού ενσκήψει η πανδημία. «Το πιο ανησυχητικό ίσως είναι, ότι ένας μεγάλος αριθμός παιδιών, που βιώνει αυτές τις συνθήκες μάθησης, αντιλαμβάνεται στο τέλος, ότι τελικά η διά ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι ένα σημαντικό στοιχείο στη ζωή του, αλλά υπάρχουν πιο σημαντικά, όπως είναι η τεχνολογία. Κάπως έτσι, θα επιβεβαιωθούν οι μελέτες που έγιναν πριν από αρκετά χρόνια, που προβλέπουν, ότι τις επόμενες δεκαετίες οι σημερινοί μαθητές, ολοκληρώνοντας τον εργασιακό τους βίο, θα έχουν αλλάξει τρεις δουλειές, με τεχνολογία που δεν έχει ακόμη εφευρεθεί».

Το μετατραυματικό στρες

Οι επιπτώσεις της πανδημίας ωστόσο δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά και τον γενικό πληθυσμό. Η μία όψη των επιπτώσεων φέρνει στο προσκήνιο τις αγχώδεις διαταραχές, τις παραβατικές ή τις αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές (χρήση ναρκωτικών, αλκοόλ κ.λπ), όπως όμως και την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας. 

«Δεν είναι μόνο το αίσθημα της ανασφάλειας, αλλά ότι κάτι έχει αλλάξει στη ζωή μας, που δε μπορούμε να το διαχειριστούμε και αυτό μετατρέπεται σε απόσυρση ή σε άρνηση, που είναι ένας βασικός μηχανισμός άμυνας. Στο γενικό πληθυσμό καταγράφονται με έντονο τρόπο περιπτώσεις μετατραυματικού στρες, το οποίο λίγοι έχουν τη δυνατότητα και ικανότητα να ξεπεράσουν και να το μετατρέψουν σε κάτι δημιουργικό. Σε διεθνές επίπεδο, επικρατούν δύο βασικά σενάρια για την επόμενη μέρα. Το πρώτο που προβλέπει, ότι θα επιστρέψουμε σε μία κανονικότητα με όρους απόλυτης χαλάρωσης, με ξέφρενη διασκέδαση και με μία νέα περίοδο σεξουαλικής απελευθέρωσης. Το δεύτερο όμως προβλέπει, ότι οι συνεχείς περιορισμοί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, θα οδηγήσουν τελικά σε προσωπικές επιλογές αυτοσυγκράτησης και αυτοπεριορισμού», σημείωσε ο κ. Κούτρας.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ