Ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια στην κατανόηση του προβλήματος της πανδημίας, είναι η αδυναμία να αποδεχτούμε ότι δεν υπάρχει μία μόνο εξήγηση για το τι συνέβη, ένας μόνο κανόνας για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί, ούτε μια «χρυσή» λύση για όλα. Και το ότι δεν το κατανοούμε αυτό το στοιχειώδες για ένα τόσο μεγάλο και πολύπλοκο πρόβλημα, προκύπτει από μία κατάσταση διαρκούς μάχης και αντιπαλότητας όλων εναντίον όλων και για όλα.

Από ένα σημείο και πέρα ήταν αναμενόμενο, σχεδόν εύλογο, ότι θα καταλήγαμε σε κατάσταση πολεμικής έντασης, ακριβώς γιατί ένα μέρος των συνεπειών καταστρέφει την κοινωνική και οικονομική ζωή σαν να έπεσε μια βόμβα πάνω από τα κεφάλια μας. Ας μην υποτιμούμε το βαθύ σοκ με το οποίο υποδέχτηκαν οι άνθρωποι τον ιό και την επέκταση της πανδημίας.

Από την άλλη, είναι τόσο σφοδρό το κύμα των μεταβολών που επήλθαν σε όλα τα επίπεδα, που διατάραξε όλες σχεδόν τις βεβαιότητες που είχαμε ως και χτες, που τάραξε κάθε έννοια στάσιμου ύδατος και στέρεας γης. Είναι σαν να πέφτουμε σε ένα βαθύ κενό.

Η στάση των περισσότερων όμως δεν ήταν άναρχη, ούτε παράλογη. Ζήσαμε το θαύμα της αλληλεγγύης πολλές φορές, είδαμε πώς και πόσο υπομένει ο πολύς κόσμος και τα μέτρα περιορισμού και τον φόβο της νόσησης. Είδαμε πόση δουλειά έριξαν και ρίχνουν όσοι κλήθηκαν από το καθήκον να εργαστούν για να αντιμετωπίσουν τη νόσο.

Αυτό που δεν μπορέσαμε να καταφέρουμε όμως σε μεγάλο βαθμό ώστε να μας φανεί και καθοριστικά χρήσιμο, είναι να τα βάλουμε τα πράγματα σε μία σειρά, να φτιάξουμε ένα κανονιστικό πλαίσιο, να ιεραρχήσουμε ευθύνες και καθήκοντα. 

Είδαμε τους πολιτικούς της κεντρικής εξουσίας να εισέρχονται σε θέματα ειδικών, βλέπουμε όμως και ειδικούς να φλερτάρουν με επικοινωνιακές πολιτικές και να αρέσκονται στη γοητεία της τηλεοπτικής εξουσίας. Όπως βλέπουμε και μία μάχη χαρακωμάτων κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για το ποιος έχει την καλύτερη πολιτική για την επίλυση των προβλημάτων.

Χωρίς να παραγνωρίζουμε παθογένειες και αδυναμίες ή και ευθύνες (όπως πχ ότι δεν ομολόγησαν τον Νοέμβριο οι εμπλεκόμενοι ότι δεν μπορούσαν να στηρίξουν την παραγωγή πολλών εμβολίων), πολλές από τις οποίες έχουμε σχολιάσει επαρκώς και συχνά, δεν μπορούμε να μην εντοπίσουμε και την κούραση πια των πολιτών, όλων μας, από μία κατάσταση μετέωρης αντιπαράθεσης, ενός «πολέμου» εξουσίας, για τις πολιτικές πανδημίας που πλέον δεν παράγει αποτελέσματα. Πλέον το ζητούμενο είναι εμβόλια και φάρμακα, ώστε να ανοίξουν οι κοινωνίες και να βγούμε με ασφάλεια από τα σπίτια μας. Εκεί πρέπει πια να επικεντρώσουμε. 

Τα «αργά» κείμενα

Αν θέλεις να κερδίσεις χρόνο ανάγνωσης μπορείς να προτιμήσεις ένα βιβλίο πολλών σελίδων, ένα μυθιστόρημα πάνω από 700 σελίδες, μπορεί και χίλιες. Άλλοι θα το διαβάσουν σε ένα μήνα, άλλοι σε έξι μήνες, αλλά είναι εγγυημένη η συντροφιά τους.

Οι μακρές αφηγήσεις όμως δεν είναι της μόδας πια. Τώρα όλα είναι σύντομα, μικρά, ολιγοσέλιδα, ούτε καν μία σελίδα. Αν δει κάποιος ότι ένα κείμενο συνεχίζεται και σε άλλη σελίδα το παρατάει. Όλα κινούνται στο πεδίο που δημιουργεί η αισθητική μίας ανάρτησης. Λέμε διάβασα κάτι και εννοούμε έναν τίτλο και μία εισαγωγή το πολύ.

Για αυτό και η δημοσιογραφία πια δυσκολεύεται ακόμα περισσότερο. Δύσκολα ο αναγνώστης θα βρει χρόνο ή θα έχει διάθεση να διαβάσει μία ολόκληρη σελίδα. Τα κείμενα πάνω από 500 λέξεις θεωρούνται μεγάλα, οι εφημερίδες προσαρμόζουν την έντυπη έκδοσή τους στην ηλεκτρονική, τόσο σε ύφος όσο και σε περιεχόμενο.

Υπάρχει ακόμα και ένα κίνημα ανάδρασης, της «αργής δημοσιογραφίας» που θέλει μεγάλα κείμενα, χιλιάδων λέξεων, να διαβάζονται σε μακρύ χρόνο. Υπάρχει όμως αυτός ο χρόνος;

Κατά τη γνώμη μου ναι, μπορούμε να τον βρούμε. Φτάνει όμως  να αποφασίσουμε ότι τον χρειαζόμαστε. Θέλουμε να μάθουμε κάτι που θα επηρεάσει τη ζωή μας; Τότε χρειάζεται να βρούμε και χρόνο και μεγάλα κείμενα.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr