Μέσα, έξω 
από την Ευρώπη

Γιατί δεν υπάρχει ούτε ένα μεγάλο κόμμα της αριστεράς στην Ευρώπη που να ζητάει την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση; Για έναν απλό λόγο: Γιατί οι κάτοικοι της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης, έχουν φάει κυριολεκτικά, 300 χρόνια καπιταλισμό στο κεφάλι τους. Και γνωρίζουν ότι αυτό το οικονομικό και εντέλει κοινωνικό και πολιτικό σύστημα δεν αλλάζει με το να αλλάζεις εσύ κάποιες μορφές συμπυκνωμένης οικονομικής ή πολιτικής εξουσίας. Οι μορφές είναι πολλές. Μετά τον πόλεμο πανίσχυρες χώρες αρνούνταν την συνεργασία με τις γειτονικές τους ενώ ακόμα και σήμερα επίσης πανίσχυρες χώρες και ακόμα πιο ισχυρά οικονομικά συμφέροντα ενδιαφέρονται, αναζητούν και βολεύονται και με πολλά άλλα σχήματα, πέραν της Ευρωζώνης. Τι άλλαξε τα τελευταία 30 χρόνια; Άλλαξε η μορφή της οικονομίας. Έγινε παγκοσμιοποιημένη, ψηφιακή, πιο ανεξάρτητη από εθνικά σύνορα, τοπικά συμφέροντα ή πολιτικές μεταβολές.
Το να ζητάει συνεπώς ένα κόμμα της αριστεράς από τον κόσμο, τη συναίνεση στην εθνική έξοδο από την ΕΕ χωρίς να μεταβάλλεται σε καμία περίπτωση η καπιταλιστική συνθήκη, μοιάζει απλώς με ένα τέχνασμα, μία τακτική να διαφοροποιείσαι από το διπλανό σου κόμμα. Τίποτα παραπάνω.

Διαφωνίες

Λόγοι πάντως να διαφωνήσεις ή και να αποχωρήσεις από την Ευρωζώνη, που είναι ένας επιμέρους θεσμός ή και από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν. Γι’ αυτό και ακούγονται οι φωνές όσων διαμαρτύρονται για τις πολιτικές τους. Πολύς κόσμος που βλέπει να φτωχοποιείται δεν καταλαβαίνει τη χρησιμότητα μιας συνεργασίας κρατών που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους.
Και κάτι επιπλέον: Ακριβώς επειδή στην Ευρώπη, εδώ και περισσότερους από δύο αιώνες τα ζητήματα της δημοκρατίας τρίβονται κάθε μέρα  με τις ανάγκες των πολιτών, ο μέσος Ευρωπαίος δεν έχει ανάγκη τη Ευρωπαϊκή Ένωση να του υποδείξει τι γίνεται με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μια χαρά καταρρίπτονται τα δικαιώματά του και από το εθνικό του κράτος. Στην Ελλάδα όμως που έχει ευτυχήσει να έχει δημοκρατία μόνο για λίγες δεκαετίες στον ελεύθεροι βίο της, ακόμα και σήμερα υπάρχουν δικαιώματα που θεσπίζονται μετά από βαριές καταδίκες από το Ευρωδικαστήριο.

Η βιωσιμότητα

Παρ’ όλα αυτά, αυτή τη στιγμή το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι ούτε η φύση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε η αποτελεσματικότητα των ευρωσκεπτικιστών ή η βιωσιμότητα των πολιτικών «αυτονόμησης». Το πρόβλημα είναι η έλλειψη πόρων για να στηριχτεί ο μέσος όρος της ζωής όπως την ξέραμε πριν από μερικά χρόνια.
Σε αυτό δεν απαντάει ούτε η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλ. Τσίπρα. Όχι «πού θα βρούμε τα λεφτά», αλλά «πώς θα ζήσουμε». Και σε αυτό το ερώτημα προσέρχονται να απαντήσουν και οι πολίτες δυστυχώς γυμνοί από εναλλακτικά επιχειρήματα. Γιατί φροντίσαμε όλοι μας να κατακρεουργήσουμε έννοιες όπως η συνεργατικότητα, ο συνεταιρισμός, η αλληλεγγύη, ο εθελοντισμός, η προσφορά. Στην Ελλάδα της ευημερίας τα περιμέναμε όλα στο χέρι (από το κράτος, από την ΕΕ, από το κόμμα κλπ). Και σήμερα αυτό το χέρι έχει μείνει μετέωρο. 

Το «μόνο εμείς» τελείωσε

Δεν είναι τυχαίο που καταγραφόμαστε ως οι πιο απαισιόδοξοι Ευρωπαίοι. Μόνοι μας απαντάμε σε αυτές τις ερωτήσεις, άρα μόνοι μας έχουμε αποφασίσει ότι όλα είναι μαύρα. Όχι ότι δεν είναι, αλλά το θυμικό μας έχει το θέμα του. Γιατί μία είμαστε στα ουράνια και μία στα τάρταρα. Δεν είναι τυχαίο που μιλάμε συνέχεια με όρους τραγωδίας. Και ένα σίριαλ ελληνικό να δεις στην τηλεόραση, μέσα στην υστερία είναι.
Τι άλλαξε όντως τοσο πολύ στη ζωή μας, πέραν των γνωστών βέβαια (φτώχεια, λιτότητα κλπ); Μα, η ανικανότητά μας πλέον, η αδυναμία μας να βρούμε τρόπο να… τρυπώσουμε. Δεν μπορούμε πια να τα καταφέρουμε μονάχοι μας. Ξέρετε… σαν παλιά που εξασφαλίζαμε ένα επιδοματάκι μόνο για τον κλάδο μας ή που φτιάχναμε μόνο εμείς ένα αυθαιρετάκι ή που αλλάζαμε κόμμα ανάλογα με ποιο ήταν στην εξουσία για να βολέψουμε το παιδί.
Ε, αυτό το «μόνο εμείς» τέλειωσε γιατί τέλειωσε για όλους. Και αυτό δεν το χωνεύουμε ακόμα όλοι με τον ίδιο τρόπο. Γι’ αυτό και πολλοί για παράδειγμα το παίζουν εσχάτως αριστεροί μήπως και πηδήξουν στο νέο τρένο. Αλλά μάλλον δεν θα βρουν κι εκεί αυτό που ψάχνουν. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
fkaramitsos@yahoo.gr