Ο παλιός δρόμος  δεν ήταν καλύτερος

Ο παρομοιώδης μέσος ανθρωπάκος, που έλεγε κι ο Μπίρμαν όπως το απέδωσε μοναδικά ο Θάνος Μικρούτσικος, είμαστε πάνω κάτω όλοι εμείς. Η μεσαία τάξη, οι μισθωτοί και συνταξιούχοι, οι εργαζόμενοι και οι υπάλληλοι, οι μικροεπαγγελματίες, αυτό είναι το κύριο σώμα του ελληνικού λαού. Κάποιοι πιο πλούσιοι, κάποιοι πιο φτωχοί, αλλά αυτή είναι η ελληνική μεσαία τάξη για την οποία τόσο συζητάμε ειδικά τα τελευταία χρόνια.
Ανάλογη όμως είναι η μεσαία τάξη και στις άλλες προηγμένες χώρες, δεν υπάρχει κάποια ελληνική ιδιοτυπία, που δήθεν κάνει διαφορετικό το πρόβλημα της κρίσης στην Ελλάδα. Γιατί αυτή η «μεσαία τάξη» είναι που τροφοδοτεί το μεγάλο σώμα των καταναλωτών που με τη σειρά του στηρίζει την αγορά. Και είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πλήττονται από τις πολιτικές λιτότητας ώστε να μειωθεί η ζήτηση και θεωρητικά να πάρει ξανά μπροστά η οικονομία. 

Αντίφαση

Παίρνει μπρος όμως αυτή η οικονομία όσο φτωχοποιούνται οι άνθρωποι; Δεν φαίνεται κάτι τέτοιο. Κι ακόμα χειρότερα, ακόμα κι αν ξαναπάρει μπροστά, προς τα πού θα πάει; Γιατί αυτό που μας λένε για διαρκή ανάπτυξη και πρόοδο, σημαίνει πια, πολλά για λίγους και ελάχιστα για τους πολλούς. Και ακόμα χειρότερα, ανάπτυξη σημαίνει οικολογική καταστροφή στον πλανήτη, μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, μείωση της δημοκρατίας. Τι αντίφαση! Όσο περνάει ο καιρός, καταλαβαίνουμε ότι κι αυτό που είχαμε παλιά, στις καλές μέρες, δεν ήταν η ποιότητα ζωής, η απελευθέρωση του ανθρώπου απ’ ό,τι τον χειραγωγεί, η άνθηση της δημοκρατίας. Χάλια νιώθαμε και τότε, άλλο που τώρα εκείνα τα χάλια μας μοιάζουν με παλάτια και χλιδή.
Κι αν ξεφύγουμε λίγο τα δικά μας τα ελληνικά, τι μέλλον έχεις ένας κόσμος που ονειρεύεται μόνο πώς θα καταναλώσει κι άλλα προϊόντα και θα αποθηκεύσει κι άλλο χρήμα; Θα πει κανείς, μα πώς να σταματήσει η ζωή και η ροή των πραγμάτων; Όπως σταματούσε πάντα, για να πάρει έναν άλλο δρόμο: Με μία επανεκκίνηση της επιθυμίας για αληθινή ζωή.

Το κοινωνικό συμβόλαιο

Αλλά φαίνεται ότι βρισκόμαστε σε ένα οριακό επίπεδο. Ας ακούσουμε τι λέει ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς (συνέντευξη στην Εφημερίδα των Συντακτών το Σάββατο):
«… η βασική αντίφαση στο επίπεδο τουλάχιστον των κοινωνικών συνειδήσεων που διατρέχει το σύστημα σήμερα και που ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι ότι έχει πάψει να είναι δυνατόν να θεωρείται αυτονόητο ότι η πάροδος του χρόνου θα συνεπιφέρει αυτόματες διορθώσεις, άρα πρόοδο και περισσότερη κατανάλωση, ευημερία, ευτυχία κ.λπ. Από τη στιγμή που καταρρέει αυτό το αξίωμα, από τη στιγμή που οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν και πείθονται ότι το μέλλον τους θα είναι χειρότερο από το παρελθόν τους και ότι τα παιδιά τους θα ζήσουν χειρότερα από τους ίδιους, τότε εξαερώνεται η ιδεολογική συνθήκη πάνω στην οποία αναπαράγεται ένα σύστημα, το οποίο καλεί, αν θέλετε, όλους τους πολίτες να μετάσχουν σ' αυτό το συλλογικό όργανο της ελευθερίας. Από τη στιγμή που αυτό καταρρέει, δεν ξέρουμε τι θα συμβεί. Διότι χωρίς αυτό, καταρρέει το κοινωνικό συμβόλαιο, καταρρέει η κοινωνική και πολιτική συναίνεση, αλλά και οι βάσεις του δημοκρατικού καθεστώτος, το οποίο υποτίθεται ότι θέλει να στηρίζεται στη βούληση των πλειοψηφίας των πολιτών»…

Ο φόβος είναι ο υπόνομος της ζωής

Καιροφυλακτείς, μόνιμα σε εγρήγορση, σε ένα διαρκές αγωνιώδες παιγνίδι με το απρόσμενο. Ποτέ δεν είχε συσσωρευτεί τόσος φόβος. Μέσα σου, γύρω σου, στους τοίχους της υγρής απόγνωσης, στις στέγες που δεν καλύπτουν τίποτα πια, στις χειρονομίες που δεν καθησυχάζουν, δεν ανοίγουν, δεν αφιδρώνονται από το ξέσπασμα της επιθυμίας ή της αγάπης.
Υλικά και άνθρωποι, σε μία μόνιμη κατάσταση ετοιμότητας, σε ένα αέναο τσίρκο που όλοι περιμένουν τον ακροβάτη να γκρεμοτσακιστεί.
Δεν πάει άλλο έτσι… Δεν μπορείς να ανασάνεις όταν υποψιάζεσαι ακόμα και τον ίσκιο σου… Δεν επιβιώνεις μέσα στο κλουβί του φόβου…
Και η υποψία ότι όλα βυθίζονται στα έλη της απουσίας, κακοφορμίζει εντός μας, γίνεται κακιά αρρώστια, πόνος χωρίς βογκητό.
Ο φόβος είναι ο υπόνομος της ζωής, ο αρνητής του έρωτα. Και κανείς δεν έζησε ποτέ χωρίς έρωτα. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
fkaramitsos@yahoo.gr