Με την κακοκαιρία, νομίζουμε ότι όλοι έχουμε δίκιο. Και ο κάτοικος του απομακρυσμένου χωριού που θέλει να του καθαρίσει το δρόμο το κράτος κι ο κάτοικος του κέντρου της πόλης που θέλει καθαρά τα πεζοδρόμια για να πάει στη δουλειά του. Κι όσοι πετάνε με αεροπλάνα κι όσοι περιμένουνε το αστικό λεωφορείο. Και οι υπηρεσίες, οι φορείς οφείλουν να τους ακούν όλους και βέβαια να κάνουν τη δουλειά τους. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε, από την άλλη κι εμείς οι πολίτες: Η ατομική μας περίπτωση δεν είναι και κατ΄ ανάγκη η επιτομή του δημοσίου συμφέροντος και πρέπει να εμπιστευόμαστε τις Αρχές ότι αξιολογούν ορθά τις περιστάσεις.

Η δυσκολία της εποχής μας είναι ότι πρωτίστως αποτελούμε πια, άτομα και όχι πολίτες. Είναι μία δύσκολη συζήτηση αυτή και οι έννοιες ίσως λεπτές και πολύπλοκες για να τις κατανοούν όλοι. Παρ’όλα αυτά ένας μαθητής Λυκείου έχει έρθει σε επαφή με την έννοια του πολιτικού υποκειμένου διαχρονικά και ιστορικά και κατά συνέπεια δεν πρέπει να αποφεύγουμε τη συζήτηση. Αντ’ αυτού ακούμε όλο και πιο συχνά τη φράση «είναι δικαίωμά μου».

Τα άτομα θεωρούν ότι έχουν μόνο δικαιώματα και αποδέχονται κάποιες υποχρεώσεις στο βαθμό που έχουν κάποια οφέλη από τη θεσμική λειτουργία του κράτους. Η δημοκρατία όμως, όπως και η ίδια η φύση της κοινωνικής συνοχής, είναι κάτι παραπάνω, πολλά παραπάνω, από το άθροισμα μερικών ατομικών δικαιωμάτων. Τι θα γινόταν ας πούμε, αν δεν υπήρχε ο προγραμματισμός των υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της κακοκαιρίας και όλα αφήνονταν στη βούληση της ελεύθερης αγοράς; Μέχρι ποιο σημείο δηλαδή πρέπει να συμφωνούμε ότι χρειαζόμαστε ένα κράτος, έναν δήμο, μία υπηρεσία που να υπηρετεί το κοινό συμφέρον;

Όσο κι αν σε κάποιους λίγο μεγαλύτερο, τέτοια ερωτήματα ακούγονται παράταιρα, η αλήθεια είναι ότι πρέπει πια να τα απαντούμε. Πρέπει με οργανωμένο τρόπο να πείθονται τα άτομα ότι απαιτείται να αναλάβουν τις ευθύνες τους ως πολίτες και να υπηρετούν το κράτος- στον ίδιο τόνο που οφείλουν να ελέγχουν και την κρατική αποτελεσματικότητα. 

Με άλλα λόγια, κάθε αφορμή πλέον, ακόμα και το χιόνι, μπορούμε να το βλέπουμε ως άσκηση δημοκρατίας, ελέγχου και αυτοελέγχου. 

Πώς «πάμε για καφέ»

Στα Γιάννενα έχει πολύ καλούς χώρους για να πιεις καφέ. Ποιότητα, σέρβις, θέα, κοινωνικότητα, όλα αυτά τα βρίσκεις στην πόλη μας και πρέπει να αναγνωρίσουμε το υψηλό επίπεδο που κρατάνε οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων. 

Τα κριτήρια βέβαια ημών των πελατών δεν είναι ενιαία. Για παράδειγμα υπάρχουν πια πολλοί πελάτες που δεν αντέχουν το τσιγάρο στο χώρο, ενώ κάποιοι άλλοι θα ήθελαν περισσότερη άνεση για να διαβάσουν μία εφημερίδα. Το καλό είναι ότι και για αυτούς και για πολλούς άλλους με τις δικές τους ιδιαιτερότητες, υπάρχουν επιλογές.

Νομίζω όμως ότι λείπουν δύο ειδών χώροι για καφέ, ας τι πούμε πιο «ιδιαίτερες» επιλογές. Η πρώτη είναι ο καφές γρήγορα στο κέντρο της πόλης με λίγη κουβέντα ή επαγγελματικό ραντεβού. Κοντά ας πούμε σε ένα ιταλικό πρότυπο που θέλει μέσα σε 20 λεπτά να τελειώνουν όλα. Η δεύτερη είναι ο καφές σε ένα πολύ ξεχωριστό χώρο ίσως όχι κατ’ ανάγκη και στο κέντρο, που να μετατρέπεται σε εμπειρία και ειδικά αισθητική εμπειρία- συνοδεία μίας εικαστικής έκθεσης, μια μίνι συναυλίες ή μίας αρχιτεκτονικής παρέμβασης, συν κάποια γαστρονομική εσάνς για παράδειγμα. 

Και τα δύο αυτά είδη, προσκρούουν πάνω στη συνήθειά μας να πίνουμε καφέδες με φίλους και συζητήσεις που κρατάνε κανά δύοωρο. Είναι ο ελληνικός πια τύπος που εννοείται πίσω από το «πάμε για καφέ». Είναι καλά όμως που έστω κι έτσι έχουμε πολλές και καλές επιλογές στην πόλη σε αυτό το μοντέλο. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr