Σε έναν κόσμο ασυνέχειας αλλά και δικτύωσης ταυτόχρονα, η γλώσσα μοιάζει με τείχος αλλά και ποτάμι σύνδεσης. Μπορούμε να συνεννοηθούμε; Σε ένα πρώτο επίπεδο τα αγγλικά μοιάζουν ως ο συνδετήριος κρίκος. Ποτέ μία γλώσσα δεν είχε εξαπλωθεί ως σήμερα.
Από την άλλη, είναι η πολυμορφία των γλωσσών που πλουτίζει τον κόσμο. Γιατί δεν αρκεί ένα lol για να επικοινωνήσεις κι αυτό το ξέρουν όλοι.
Κατά συνέπεια πώς μιλάμε σε ένα διεθνές πλαίσιο. Για την ακρίβεια δεν μιλάμε, αλλά συναντιόμαστε. Το σημείο τομής δηλαδή δεν είναι η γλώσσα αλλά το πώς γίνεται η διεπαφή. Τι εννοούμε όταν μιλάμε για ιστορία ή πολιτισμό στην Ευρώπη; Όσο δεν βρίσκουμε συνεπώς την «ταυτότητα» που μας ενώνει τόσο πιο βαβέλ θα γίνεται η επικοινωνία. 

Πότε ήταν χειρότερα τα χρόνια, στην Κατοχή ή σήμερα; Το ερώτημα έχει τεθεί πολλές φορές ως σήμερα με κυμαινόμενες απαντήσεις. Στην αρχή της κρίσης, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία δεν πίστευαν ότι θα φτάσει τόσο βαθιά. Επηρεάζονταν από την ευρύτερη προπαγάνδα περί άκρατου δανεισμού και καταναλωτισμού και στεφόμενοι προς τους νεώτερους και τα παιδιά τους, τους επέκριναν για τη ζωή που έκαναν. Για δύο τουλάχιστον χρόνια άκουγες ότι το πρόβλημα ήταν ότι ξοδεύαμε πολλά. Εκεί ήταν που κόλλαγε ως πρόσθετο και η εκτίμηση ότι παλιά οι Έλληνες πέρασαν πολύ πιο δύσκολα, αλλά πάλι κατάφεραν να το ξεπεράσουν. Εδώ περάσαμε Κατοχή σου έλεγαν δεν θα περάσουμε την κρίση;
Με αυτές τις αντιλήψεις, το πολιτικό σύστημα βγήκε αλώβητο για κανά δύο χρόνια. 

Μεταβολές

Στη συνέχεια το ύψος των περικοπών άρχισε να γίνεται πολύ μεγάλο. Άγγιξε όλα τα νοικοκυριά και αυτά των συνταξιούχων ή όσων είχαν κάποιες αποταμιεύσεις. Τα «περήφανα γηρατειά» όπως τους έλεγαν παλιά, άρχισαν να ανησυχούν. Πέντε χρόνια μετά, δεν έχει μείνει σε κανέναν πια καμία αυταπάτη, ότι θα μπορούσαν να σταματήσουν τα μέτρα. Ο ΕΝΦΙΑ έδειξε τι σημαίνει να κάνεις συνέταιρο το κράτος στην τσέπη σου.
Στο μεταξύ βέβαια, αναπτύχθηκαν συνωμοσιολογικές αντιλήψεις για το ποιος φταίει για την κρίση, κάποιοι το έριξαν και στον εθνικισμό, αρκετοί απογητεύτηκαν απλών. Το ότι έφταιγαν οι νέοι που δανειζόταν για να πάρουν σπίτι, κάπως σαν να υποχώρησε.

Το δάνειο

Δύο πράγματα πρέπει να είναι ξεκάθαρα. Πρώτον, ο δανεισμός είναι μία διεθνής πατέντα για να παραχθεί νέο κέρδος. Το δάνειο είναι ένα νέο προϊόν της αγοράς που παράγει νέο χρήμα. Είναι συνεπώς δομικό τμήμα της νέας οικονομίας. Το να ξεφύγουν λίγο οι εγγυήσεις δεν είναι πρόβλημα που θα έλεγαν και οι αμερικάνοι. Θα πληρώσει το κράτος τους καλούς συνεταίρους, τις τράπεζες.
Δεύτερον, οι ανάγκες είναι πολύ διαφορετικές σήμερα σε σχέση με το παρελθόν. Σήμερα για παράδειγμα φτωχός δεν είναι αυτός που δεν έχει ψωμί, αλλά αυτός που δεν έχει πρόσβαση στην τεχνολογία, τις ξένες γλώσσες, τη μόρφωση. Κι αυτά κοστίζουν. Γι’ αυτά δανείζονται τα νοικοκυριά.
Κατά συνέπεια ας μην ψάχνουμε στο παρελθόν να βρούμε λύσεις. 

Βαβέλ επικοινωνίας

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr