Όταν η κατανάλωση βιβλίων στην Ελλάδα είναι κάτι παραπάνω από ένα το χρόνο για τον μέσο όρο των Ελλήνων, το πρόβλημα γίνεται πολύ πιο πρακτικό από όσο νομίζουμε. Σε επίπεδο θεωρίας και γενικών αρχών, δεν είναι καλό να μην διαβάζουμε βιβλίο. Είναι πιο.. σικ, πιο πολιτικά ορθό, έστω και στα ψέματα που λένε, να λέμε ότι διαβάζουμε, ότι είμαστε καλλιεργημένοι. Ακόμα πιο καλό όμως είναι να είμαστε όντως μορφωμένοι και καλλιεργημένοι. Πάντως είμαστε δεν είμαστε, βιβλία δεν διαβάζουμε.

Και πού φαίνεται ότι είμαστε αδιάβαστοι; Όταν μας προκύπτουν μεγάλα θέματα σαν αυτά της επικαιρότητας που έχουν μάλιστα διεθνή αντίκτυπο. Το βλέπουμε τώρα με το «μακεδονικό», το είχαμε δει παλιότερα με το ευρώ ή με την κρίση, μας προκύπτει σε μεγάλα εθνικά θέματα με την Τουρκία ή το Κυπριακό. Τότε που είναι απαραίτητο όχι απλώς να έχουμε μία άποψη, αλλά να μπορούμε να έχουμε στοιχεία στα χέρια μας, επιχειρήματα. Τότε που οι απόψεις μας πρέπει να είναι καλά τεκμηριωμένες. Θέλουμε όμως στα αλήθεια να έχουμε τεκμηριωμένες απόψεις;

Ένα κενό πάντως καλύπτεται παραδοσιακά από την ανάγνωση του Τύπου. Κι αυτή είναι και η μεγάλη προσφορά των μέσων ενημέρωσης. Συμβάλλουν στη μόρφωση των ανθρώπων, τους ενισχύουν με πληροφορίες και γνώσεις και το κάνουν με ισότητα, με γνώμονα τις ανάγκες όλων των αναγνωστών. Κι όμως στις μέρες μας έχει υποχωρήσει τρομερά η αναγνωσιμότητα των εφημερίδων ενώ και η τηλεόραση μοιάζει να συμπιέζει προς το περιθώριο τις ειδήσεις και την ενημέρωση- αρκεί μια ματιά στις πιο δημοφιλείς εκπομπές. Μένει το διαδίκτυο, που όντως προσφέρει τεράστιο πλούτο υλικού, πόσοι όμως το αναζητούν ή ξέρουν τι ρωτάνε για να βρουν και απαντήσεις; Το πολύ πολύ να πέσουν οι περισσότεροι πάνω σε κάποια μικρή ή μεγάλη είδηση, αμφίβολο όμως είναι αν μπορούν να την αξιολογήσουν. Δεν είναι τυχαίο που οι «ψεύτικες» ειδήσεις (είχε μια δύο κραυγαλέες αυτό το σαββατοκύριακο) κυριαρχούν στο ίντερνετ.

Μένει το σχολείο και η οικογένεια. Πόσα πια να κάνει κι αυτή η οικογένεια ή πόσα να χωρέσει η σχολική ύλη, όμως; Ακόμα και οι οικογένειες περιμένουν από τα σχολεία να προσφέρουν περισσότερη γνώση στα παιδιά τους, κάτι που αποτελεί και μία έμμεση αποδοχή της σημασίας που αποδίδουν μέσα στο χρόνο στη σχολική εκπαίδευση.

Το πρόβλημα πάντως είναι εμφανές στις μέρες. Λέμε ό,τι θέλουμε για ό,τι μας απασχολεί, αρνούμαστε την τεκμηρίωση, αντιδρούμε ακόμα κι όταν μας υποδεικνύουν το λάθος, εκφραζόμαστε με την αλαζονεία του εγωπαθούς ημιμορφωμένου και στο τέλος, όταν δεν μπορούμε να αντέξουμε την πίεση της πραγματικότητας (ή και την ήττα των απόψεών μας) ανακαλύπτουμε ως δικαιολογία το θυμικό και το συναίσθημα του Έλληνα. Και νομίζουμε ότι κλείσαμε και πάμε παρακάτω. Να βυθίζεσαι μοιρολατρικά στην άγνοια και να νομίζεις ότι είσαι κυρίαρχος ηπείρων και θαλασσών απανταχού. 

Τα σαββατοκύριακα περνάνε στο παρελθόν

Κάτι πρέπει να γίνει με τα σαββατοκύριακα. Ας αφήσουμε στην άκρη τον καιρό που είναι ικανός να διαλύσει πια κάθε καλή διάθεση και όλες μα όλες τις προβλέψεις. Είναι και όλα τα υπόλοιπα με τα οποία φορτώνονται οι μέρες της υποτιθέμενης ξεκούρασης. 

Φορτώνονται σίγουρα με προσδοκίες, αν κι αυτές τις μαζεύουμε πια, υποχωρούν. Γιατί κατά τα άλλα, το σαββατοκύριακο είναι σαν ο κενός χρόνος που πρέπει να καλυφθεί με όλα τα κενά που αφήνει η εβδομάδα που έχει προηγηθεί. Από τις δουλειές στο σπίτι και τις υποχρεώσεις, μέχρι τις διαπροσωπικές σχέσεις που κάπου πρέπει κάπως να εκφραστούν κι αυτές. Κι ας αφήσουμε στην άκρη (πόσα όμως να αφήσουμε πια;) ακόμα και τις κανονικές δουλειές που έχουν πλέον επταήμερες εκδοχές, non stop…

Τα παλιά σαββατοκύριακα περνάνε στο παρελθόν. Οι μέρες της σχόλης μοιάζουν ήδη αρχαίες. Γιατί ήδη μέσα μας, δεν υπάρχει χώρος για σχόλη και ξεκούραση, γιατί πρωτίστως έχει χαθεί η ιδεολογική να την πούμε μάχη που θέλει τον άνθρωπο να μπορεί να ξεκουραστεί. Στην Ελλάδα της κρίσης, δεν υπάρχει χρόνος πια για ξεκούραση. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr